Mùa hè năm nay nắng nóng có khả năng đến sớm và xuất hiện nhiều hơn, gay gắt hơn so với trung bình nhiều năm
Dưới tác động của hiện tượng EL Nino, nắng nóng ở Nam Bộ và tình trạng hạn mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long được dự báo sẽ còn kéo dài. Trong khi đó, Trung Bộ và Tây Nguyên cũng chuẩn bị bước vào đợt cao điểm mùa khô trong vòng 1 - 2 tháng tới.
Theo ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, tình trạng khô hạn cục bộ đã xảy ra tại các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, Kon Tum và Gia Lai. Nguyên nhân do từ cuối mùa mưa lũ năm 2023 đến nay, tổng lượng mưa tại các tỉnh ở Nam Trung Bộ, Tây Nguyên thiếu hụt nhiều so với trung bình nhiều năm. Đặc biệt trong tháng 1 - 2/2024 tại tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận và khu vực Tây Nguyên nhiều nơi không mưa kéo dài, cùng với đó là nhiệt độ tại các khu vực cao hơn bình thường từ 0,5 - 1,5oC.
Cơ quan khí tượng cảnh báo, hiện tượng nắng nóng gia tăng sẽ ảnh hưởng đến sinh hoạt cũng như mọi hoạt động ngoài trời. Đặc biệt sang tháng 5 - 6/2024, mức độ nắng nóng có thể gia tăng gay gắt hơn. Ngoài ra, mưa lớn, dông, lốc, mưa đá trong giai đoạn chuyển mùa (tháng 4 và tháng 5) có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các hoạt động sản xuất và sinh hoạt của cộng đồng ở các khu vực chịu tác động.
Dự báo, trong 1 - 2 tháng tới, hiện tượng El Nino còn tiếp diễn. Đây cũng là giai đoạn cao điểm mùa khô ở Trung Bộ, Tây Nguyên. Trời nắng nhiều hơn và nóng hơn, nhiệt độ tăng cao hơn mọi năm từ 0,5 - 1,5 oC. Lượng mưa thiếu hụt 15 - 30%. Hệ quả là dòng chảy trên các sông cũng sẽ giảm từ 15 - 50% so với cùng kỳ mọi năm, có thể gây ra tình trạng khô hạn, thiếu nước cục bộ ở các tỉnh Bình Thuận, Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông.
Từ cuối tháng 5, tình hình khô hạn ở đây sẽ giảm dần khi Tây Nguyên chuyển dần sang mùa mưa. Nhưng với khu vực Trung và Nam Trung Bộ, từ tháng 9 trở đi mới bước vào mùa mưa lũ chính vụ, do đó từ tháng 5 - 8 khô hạn có khả năng xảy ra ở Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên, Ninh Thuận. "Như vậy, tình hình hạn hán năm nay có thể gia tăng hơn năm ngoái nhưng không nghiêm trọng như mùa khô năm 2015 - 2016" - ông Khiêm nhận định.
Về tình hình xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long, từ nay đến hết mùa khô năm 2024, các đợt xâm nhập mặn tăng cao ở cửa sông Cửu Long khả năng tập trung trong tháng 3/2024 (từ 24 - 27/3). Các sông Vàm Cỏ, Cái Lớn vào tháng 3 - 4/2024 (từ 24 - 27/3, từ 8 - 12/4, từ 25 - 29/4). Tình hình xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long phụ thuộc vào nguồn nước từ thượng nguồn sông MeKong, triều cường và còn biến động trong thời gian tới.
Thông tin từ Cục Thủy lợi, Bộ NN&PTNT cũng cho thấy, trong tuần từ 9 - 15/3, cả nước có hơn 1.500 ha diện tích cây trồng chịu ảnh hưởng từ hạn hán, xâm nhập mặn. Trong đó, tỉnh Bình Thuận có 909ha và Sóc Trăng có 538ha (thiệt hại hoàn toàn gần 33ha).
Trước mắt, với dự báo diễn biến của El Nino như hiện tại, cơ quan KTTV Việt Nam vẫn tiếp tục có các cảnh báo nguy cơ thiếu hụt nguồn nước vào các tháng nửa đầu năm ở khu vực Bắc Bộ, Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ; nắng nóng tại khu vực Nam Bộ, khu vực Tây Bắc Bắc Bộ và Trung Bộ có khả năng đến sớm và xuất hiện nhiều hơn, gay gắt hơn so với trung bình nhiều năm.
Dự báo xa hơn trong khoảng thời gian nửa cuối năm 2024, với kịch bản La Nina xuất hiện và bắt đầu tác động đến nước ta vào đúng thời kỳ mưa, bão tập trung ở Trung Bộ nên khả năng diễn biến bão, mưa, lũ trong nửa cuối năm nay sẽ có nhiều diễn biến phức tạp cần phải lưu ý ứng phó.
Thống kê cho thấy, trong những năm La Nina xuất hiện, lượng mưa thường vượt trung bình nhiều năm ở các tỉnh ven biển Trung Bộ và Tây Nam Bộ, thấp hơn trung bình nhiều năm ở Bắc Bộ, Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Đáng lưu ý, khả năng xuất hiện các đợt mưa lớn ở khu vực Trung Bộ, nhất là trong các tháng mùa thu.
Vì vậy, các địa phương cần chủ động thường xuyên rà soát các điểm xung yếu lũ quét, sạt lở đất trước mùa mưa bão và trước các đợt mưa lớn để đảm bảo an toàn cho nhân dân.
Thu Cúc