Việt Nam là một trong những quốc gia bị ô nhiễm bom mìn nhất sau chiến tranh. Ước tính, số bom đạn còn sót lại sau chiến tranh ở Việt Nam là khoảng 800 nghìn tấn, với tổng diện tích ô nhiễm và nghi ngờ ô nhiễm khoảng 66,13 triệu hécta, chiếm 18,17% diện tích đất đai toàn quốc. Số bom mìn chưa nổ hiện còn nằm rải rác tại 63/63 tỉnh/thành phố trong cả nước, nhưng tập trung nhiều nhất tại các tỉnh miền Trung. Hiện trạng ô nhiễm bom mìn sau chiến tranh ở Việt Nam còn rất nặng nề, tai nạn do bom mìn vẫn liên tục xảy ra. Từ năm 1975 đến nay, bom mìn sót lại đã làm hơn 40 nghìn người bị chết; 60 nghìn người bị thương, trong đó phần lớn nạn nhân là những người lao động chính trong gia đình và trẻ em. Tất cả các loại bom mìn, vật liệu nổ còn sót lại đều rất nguy hiểm và có thể gây nổ khi tác động phải trong quá trình lao động sản xuất và sinh hoạt hoặc có thể tự nổ do những nguyên nhân về cơ học, lý học hay hóa học.
Ông Nguyễn Bá Hoan, Chánh Văn phòng Bộ LĐ-TB&XH cho biết: với thực trạng ô nhiễm bom mìn như hiện nay, Việt Nam cần hàng 100 năm để khắc phục hoàn toàn bom mìn. Chương trình phát triển bền vững đến năm 2030 của Liên hợp quốc đã nhận định: Khắc phục bom mìn và hậu quả chiến tranh là mục tiêu lớn của thế giới, trong đó có Việt Nam. Những năm qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Quốc phòng đẩy nhanh tiến độ khắc phục hậu quả bom mìn tại những vùng bị ô nhiễm, tập trung ở những địa bàn có diện tích ô nhiễm cao như Quảng Trị, Quảng Nam, Bình Định, Hà Giang, Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy đã đạt được những kết quả khả quan, nhưng để làm sạch hết hậu quả bom mìn sau chiến tranh ở Việt Nam, cần kinh phí hàng chục tỷ đô la, chưa kể hàng tỷ đô la cho việc tái định cư, đảm bảo an sinh xã hội ở vùng ô nhiễm bom mìn.
Đảng và Nhà nước đã xác định việc khắc phục hậu quả bom mìn, vật liệu nổ sau chiến tranh vừa là nhiệm vụ cấp bách vừa là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài. Trong đó, việc tập trung rà phá bom mìn; tuyên truyền giáo dục phòng tránh tai nạn bom mìn cho nhân dân; trợ giúp xã hội cho nạn nhân bom mìn tái hòa nhập cộng đồng là những việc làm cụ thể. Tuy nhiên, công tác này hiện còn gặp nhiều khó khăn.
Để Việt Nam trở thành quốc gia không còn tác động bởi bom mìn và vật liệu nổ sau chiến tranh cần sự nỗ lực và vào cuộc của cả xã hội, Thiếu tướng Đào Tuấn, Hội Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam chia sẻ: Trên 4 năm qua, riêng về sinh kế, Hội đã hỗ trợ cho 5.000 lượt người, với số tiền hàng tỷ đồng. Việc hỗ trợ sinh kế thời gian vừa qua chủ yếu tập trung vào vùng sâu, vùng xa và được kết hợp cùng với công tác tuyên truyền. Cụ thể nhất là năm 2018, Hội phát hành 33 nghìn cuốn sách được in bằng tiếng Việt và tiếng Anh, giúp tuyên truyền cho các em nhỏ, là những đối tượng còn sống lâu dài với bom mìn sót lại. Đây cũng chính là đối tượng dễ là nạn nhân của bom mìn nhất.
Phúc Hằng