Xã Triệu Nguyên nằm phía Đông Nam của huyện Đakrông, cách trung tâm huyện lỵ 9km; phía Bắc giáp xã Cam Chính, huyện Cam Lộ, phía Nam giáp xã Tà Long, phía Đông giáp xã Ba Lòng, phía Tây giáp xã Mò Ó của huyện Đakrông; có diện tích 5.311,19 ha với 02 thôn, 356 hộ và 1.355 nhân khẩu chủ yếu là người dân tộc Kinh. Nơi đây có địa thế hiểm trở, bất lợi đối với địch, an toàn cho cách mạng khi đặt cơ quan đầu não của tỉnh, của Phân Khu ủy Bình - Trị - Thiên và Bộ Chỉ huy mặt trận Bình Trị Thiên, của các sư đoàn, quân đoàn, binh đoàn để lãnh đạo nhân dân Quảng Trị nói riêng, miền Trung và cả nước nói chung. Tại đây đã diễn ra nhiều sự kiện quan trọng, các quyết sách của Đảng có tính chất quyết định đến sự chuyển biến của cuộc kháng chiến ở địa phương, tiêu biểu như:
Phong trào đấu tranh đòi dân sinh năm 1937 tại Khe Làng An, xã Triệu Nguyên, đồng chí Đoàn Thí, Huyện ủy viên huyện Triệu Phong tổ chức cuộc diễn thuyết thu hút hơn 1.000 người tham gia tại Thác Lo, xã Triệu Nguyên hiện nay. Từ ngày 20 đến ngày 25/3/1949, Khe Làng An, xã Triệu Nguyên vinh dự được lựa chọn để tổ chức Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Trị lần thứ III. Chiến khu Ba Lòng còn là nơi diễn ra các cuộc chiến đấu ác liệt giữa ta và địch bởi vì thực dân Pháp luôn tìm cách tiêu diệt trung tâm đầu não kháng chiến của Quảng Trị và Bình Trị Thiên.
Sau Cách mạng Tháng Tám thành công, các đơn vị hành chính cấp phủ đối thành huyện, toàn tỉnh bỏ cấp tổng, thành lập xã. Năm 1946, xã Phong Nguyên (bao gồm các làng trên địa bàn Triệu Nguyên và Ba Lòng ngày nay) được thành lập, trực thuộc huyện Triệu Phong. Từ năm 1947, căn cứ địa kháng chiến của tỉnh được thành lập, toàn bộ vùng đất (bao gồm xã Triệu Nguyên, Ba Lòng ngày nay) là vùng chiến khu cách mạng với tên gọi là chiến khu Ba Lòng đặt dưới sự chỉ đạo của tỉnh. Chiến khu Ba Lòng là một trong những nơi góp phần trong việc đào tạo, nuôi dưỡng, rèn luyện nhiều cán bộ của Đảng trong quân đội, dày dạn kinh nghiệm lãnh đạo, chỉ huy tài giỏi như Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Thượng tướng Trần Sâm, Trung tướng Hoàng Văn Thái, Trung tướng Lê Tự Đồng, Thiếu tướng Lê Chưởng. Đây còn là nơi mà các đơn vị bộ đội, Bộ chỉ huy của Sư đoàn 325, Quân đoàn 2, Mặt trận B5 (Mặt trận Đường 9)... dựa vào vùng rừng núi của Triệu Nguyên để luyện tập, chỉnh quân, bàn bạc kế hoạch thực hiện các chiến dịch lớn như: Chiến dịch Trị Thiên Huế, chiến dịch Hồ Chí Minh.
Đối chiếu các tiêu chí theo Quyết định số 897/QĐ-TTg, ngày 27/5/2016 của Thủ tướng Chính phủ ban hành tiêu chí, quy trình thủ tục công nhận xã An toàn khu, vùng An toàn khu, xã Triệu Nguyên đáp ứng 04/05 tiêu chí (đủ điều kiện theo quy định để được công nhận), nếu được Thủ tướng Chính phủ đồng ý, xã Triệu Nguyên sẽ là xã An toàn khu thứ hai của tỉnh Quảng Trị sau xã Ba Lòng, huyện Đakrông được công nhận là xã An toàn khu vào năm 2023. Vĩnh Long