 |
| Theo Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng: Việc sửa đổi, bổ sung Luật Đường sắt phải làm sao để có thể đa dạng hoá nguồn lực, huy động tối đa nguồn lực từ quỹ đất trong đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt, công nghiệp, khai thác vận tải đường sắt. |
Đa dạng hóa, huy động tối đa nguồn lực
Luật Đường sắt 2017 được Quốc hội Khóa 14 thông qua ngày 16/6/2017, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2018. Đây là văn bản quy phạm pháp luật cao nhất điều chỉnh toàn bộ hoạt động giao thông vận tải đường sắt từ công tác quy hoạch đến đầu tư, xây dựng, kinh doanh, đảm bảo an toàn giao thông đường sắt.
Nhìn lại hành trình nửa thập kỷ thực hiện Luật này, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy khẳng định, Luật Đường sắt 2017 đã tạo khung pháp lý quan trọng cho công tác quản lý, đầu tư, khai thác kết cấu hạ tầng và kinh doanh vận tải đường sắt theo hướng phân định rõ giữa quản lý nhà nước với kinh doanh, khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng và kinh doanh vận tải đường sắt, bảo đảm cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng giữa các thành phần kinh tế,…
Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy cũng thẳng thắn nói rõ, sau 5 năm thực hiện, luật cho thấy còn một số nội dung chưa phù hợp, việc triển khai gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển đặc biệt là các quy định về đường sắt đô thị, đường sắt tốc độ cao; chưa có cơ chế chính sách mang tính đột phá để huy động nguồn lực phù hợp với một chuyên ngành có tính đặc thù cao như đường sắt; còn bất cập trong công tác quản lý, khai thác, bảo trì và kinh doanh kết cấu hạ tầng đường sắt; cần tăng cường phân cấp, phân quyền trong quản lý, đầu tư đường sắt,…
“Đây cũng là một trong các nguyên nhân dẫn đến thị phần vận tải đường sắt ngày càng giảm sút, chính sách ưu đãi phát triển đường sắt gần như không triển khai được; không huy động được nguồn vốn ngoài ngân sách cho đầu tư phát triển đường sắt; công nghiệp và nhân lực đường sắt chưa phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ hạn chế, mô hình quản lý, hoạt động, vận hành còn lạc hậu”, Thứ trưởng Nguyễn Danh Huy nói.
Liên quan đến các ý kiến về những bất cập, tồn tại trong Luật này, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng cho biết, để nghiên cứu, xem xét đề xuất sửa đổi Luật Đường sắt 2017 cần phải dựa trên 5 vấn đề.
Trước hết là việc sửa đổi Luật Đường sắt 2017 phải phù hợp với Hiến pháp, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước trong phát triển đường sắt. Đặc biệt là bám sát Kết luận số 49 của Bộ Chính trị. Tiếp đến, việc sửa đổi luật phải đảm bảo sự tương thích với các Điều ước quốc tế về đường sắt mà Việt Nam là thành viên.
Song hành với đó, phải kế thừa những ưu điểm của Luật Đường sắt 2017; bổ sung, thay thế những nội dung không phù hợp; tăng cường phân cấp, phân quyền trong hoạt động đường sắt; tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm phát triển đường sắt của các nước trên thế giới phù hợp với điều kiện Việt Nam.
Đặc biệt, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, việc sửa đổi, bổ sung phải làm sao để có thể đa dạng hoá nguồn lực, huy động tối đa nguồn lực từ quỹ đất trong đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt, công nghiệp, khai thác vận tải đường sắt; ngân sách nhà nước giữ vai trò chủ đạo; đẩy mạnh thu hút các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, kinh doanh đường sắt. Đồng thời, phải ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại, đặc biệt là các thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 trong xây dựng, quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường và tiết kiệm năng lượng.
Sau 5 năm thực thi, cần sửa theo hướng nào?
 |
| Đường sắt đô thị trên cao, tuyến Cát Linh - Hà Đông. |
Định hướng nghiên cứu sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Đường sắt 2017, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng cho biết, chính sách phát triển đường sắt cần bổ sung một số quy định về chính sách, ưu đãi, hỗ trợ cho phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt, vận tải đường sắt và công nghiệp đường sắt.
Về kết cấu hạ tầng đường sắt, mô hình phát triển đô thị theo định hướng kết nối giao thông (TOD); phân quyền thực hiện nhiệm vụ quản lý Nhà nước về đầu tư xây dựng, quản lý, bảo trì, khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia, đường sắt vùng,…
Về công nghiệp, phương tiện giao thông đường sắt, cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung quy định các chính sách về hỗ trợ vốn đầu tư cơ sở vật chất, đổi mới công nghệ, phát triển các sản phẩm cơ khí đường sắt; xây dựng cơ chế đặt hàng cho một số tập đoàn, doanh nghiệp trong nước có quy mô lớn, có đủ năng lực thực hiện nhiệm vụ có tính chiến lược, dẫn dắt quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa; nội địa hóa, liên doanh, liên kết giữa doanh nghiệp trong nước với doanh nghiệp nước ngoài khi đầu tư phát triển đường sắt.
Đối với đường sắt đô thị, cần bổ sung quy định về quản lý tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt đô thị; phân quyền cho UBND cấp tỉnh quản lý an toàn đường sắt đô thị, đánh giá, chứng nhận an toàn hệ thống; bổ sung các cơ chế, chính sách đặc thù về đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ phát triển đường sắt đô thị.
Ngoài ra, đường sắt tốc độ cao cần bổ sung các quy định cụ thể về công tác đầu tư, xây dựng, quản lý, bảo trì, vận hành, khai thác,... Đồng thời, quy định quy trình phối hợp trong quy hoạch, tiêu chuẩn xây dựng; cơ chế chính sách đảm bảo nguồn lực tài chính và thu hút, khuyến khích các chủ thể tham gia đầu tư xây dựng, phát triển kinh doanh trong lĩnh vực này.
Mới đây, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị của Bộ GTVT tiếp thu tối đa, giải trình các ý kiến góp ý của các Bộ, ngành, địa phương và các tổ chức, chuyên gia, cũng như các ý kiến góp ý của các tổ chức, cá nhân trên các phương tiện thông tin truyền thông, báo chí để hoàn thiện dự thảo Báo cáo Tổng kết Luật Đường sắt, làm cơ sở cho việc Lập đề nghị xây dựng Luật Đường sắt (sửa đổi) trình các cấp thẩm quyền theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.