Những hoạt động yêu nước của Hội Phục Việt, phong trào đấu tranh của công nhân Vinh - Bến Thuỷ, tư tưởng cách mạng của Nguyễn Ái Quốc và những hoạt động của Hội Việt Nam cách mạng Thanh niên đã ảnh hưởng sâu sắc đến sự lựa chọn con đường cứu nước của đồng chí Trần Phú. Năm 1925, đồng chí tham gia cách mạng. Năm 1926, đồng chí Trần Phú sang Trung Quốc dự một lớp huấn luyện do Nguyễn Ái Quốc tổ chức và được kết nạp vào Cộng sản Đoàn - nòng cốt của Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội. Năm 1927, đồng chí vào học trường Đại học Phương Đông Stalin ở Liên Xô. Trong thời gian này, đồng chí bị thực dân Pháp kết án tử hình vắng mặt. Tháng 4/1930, đồng chí Trần Phú về nước và đến tháng 7, đồng chí được bổ sung vào Ban Chấp hành Trung ương lâm thời, được phân công chuẩn bị nội dung Hội nghị Trung ương lần thứ nhất của Đảng đặc biệt dự thảo Luận cương chính trị của Đảng.
Tại Hội nghị lần thứ nhất, Trung ương đã thông qua bản Luận cương Chính trị - Cương lĩnh Chính trị của Đảng và một số văn kiện quan trọng khác, đồng thời đã bầu đồng chí Trần Phú làm Tổng Bí thư của Đảng.
Trên cương vị mới, Tổng Bí thư đã cùng với Ban Chấp hành Trung ương cụ thể hoá đường lối cách mạng nêu trong Luận cương Chính trị cũng như trong Chính cương vắn tắt của Đảng được lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc vạch ra trước đó, kịp đề ra những chủ trương thích hợp, từng bước đưa phong trào cách mạng tiến lên.
Đánh giá công lao và cống hiến của Tổng Bí thư Trần Phú trong thời kỳ đầu xây dựng Đảng và các tổ chức quần chúng, đồng chí Tổng Bí thư Hà Huy Tập viết: “Dưới sự lãnh đạo cương quyết của đồng chí Trần Phú, Đảng ta đã trở thành một đảng quần chúng thực sự và đã tiến hành những công việc lớn lao về tổ chức và lãnh đạo các tầng lớp quần chúng đông đảo trong cuộc đấu tranh cách mạng”. Do vai trò lãnh đạo và uy tín của Đảng ngày càng nâng cao trong phong trào cách mạng Việt Nam, tháng 4/1931 Đảng ta đã được Quốc tế Cộng sản công nhận là Chi bộ thuộc Quốc tế Cộng sản.
Giữa lúc phong trào cách mạng nước ta đang có những bước phát triển mới, đồng chí Trần Phú không may đã bị kẻ thù bắt giữ. Trong lao tù, trước những đòn tra tấn dã man, mua chuộc, dụ dỗ… của kẻ thù nhưng đồng chí Trần Phú vẫn một lòng kiên trung với Đảng với Cách mạng. Trước khi qua đời, đồng chí nhắn gửi với đồng bào, đồng chí “Hãy giữ vững chí khí chiến đấu”.
Noi gương đồng chí Trần Phú, chúng ta nguyện đoàn kết, phấn đấu vựợt qua khó khăn thách thức quyết tâm, “Phấn đấu đến năm 2025, Quảng Trị trở thành tỉnh có trình độ phát triển thuộc nhóm trung bình cao của cả nước; năm 2030 thuộc nhóm tỉnh khá của cả nước” . Trí Ánh