Đây là ý kiến của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Chí Dũng tại Hội nghị Giao ban trực tuyến ngành KH&ĐT năm 2020 do Bộ KH&ĐT tổ chức ngày 28/7 với sự tham gia của lãnh đạo các địa phương.
Dấu ấn xây dựng thể chế
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, qua 6 tháng đầu năm tình hình kinh tế rất khó khăn, Việt Nam đã đạt được mức tăng trưởng tích cực, nhưng cũng cho thấy các tháng cuối năm còn rất nhiều khó khăn, nhất là trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19 tại thành phố Đà Nẵng. Chính phủ đã có các giải pháp để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và đây là thời điểm quan trọng để các bộ, địa phương đẩy mạnh thực hiện các giải pháp này.
 |
| Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu. Ảnh:VGP. |
Ông Nguyễn Chí Dũng khẳng định Bộ KH&ĐT nói riêng và ngành kế hoạch đầu tư nói chung đã làm được rất nhiều việc trong giai đoạn/những năm vừa qua; hoàn thành các nhiệm vụ được giao trong 6 tháng đầu năm; công tác tham mưu ngày càng đáp ứng yêu cầu thế hiện được “tham mưu trúng, tham mưu đúng, tham mưu kịp thời” bảo đảm hiệu quả, đáp ứng đòi hỏi, nhu cầu của thực tiễn.
Trong khi các quốc gia trên thế giới và trong khu vực đối mặt với suy thoái và tăng trưởng âm 6 tháng đầu năm 2020 thì nền kinh tế nước ta tiếp tục duy trì kết quả tích cực, tăng trưởng kinh tế 6 tháng đạt 1,81%.
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, ngay từ đầu năm 2020, Bộ KH&ĐT đã chủ động, theo dõi sát sao, kịp thời cập nhật tình hình, phân tích đặc điểm, tính chất và đánh giá ảnh hưởng, dự báo xu hướng tác động của dịch bệnh tới phát triển kinh tế - xã hội; chủ trì xây dựng Báo cáo đánh giá ảnh hưởng của dịch và tham mưu Chính phủ cần phải có ngay những giải pháp quyết liệt để phòng chống, kiểm soát dịch bệnh, hạn chế tối đa tác động đến nền kinh tế.
Trên cơ sở đó, Bộ KH&ĐT đã chủ động phối hợp với các bộ, cơ quan trung ương và địa phương tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 11/CT-TTg về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch.
Thực tế, Bộ KH&ĐT tiếp tục duy trì và giữ vững vai trò là cơ quan tiên phong và đổi mới trong cải cách thể chế, sẵn sàng từ bỏ “quyền lực” có tính “xin, cho”, để phục vụ các mục tiêu chung, tạo mọi điều kiện tốt nhất cho phát triển với vai trò là cơ quan kiến tạo, tham mưu chiến lược.
Ví dụ, Bộ đã tăng cường phân cấp, trao quyền chủ động trong đầu tư công cho bộ, cơ quan trung ương và địa phương như thẩm định nguồn vốn, giao chi tiết và điều chuyển vốn hàng năm giữa các dự án; cắt giảm 22 ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện không cần thiết, bất hợp lý; bãi bỏ quy định chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án có quy mô vốn từ 5.000 tỷ đồng trở lên…
Trong 6 tháng đầu năm 2020, Bộ đã nỗ lực phấn đấu và cơ bản hoàn thành nhiều công việc theo chức năng, nhiệm vụ được giao; trình Quốc hội thông qua 3 Luật và 3 Nghị quyết. Hoạt động chỉ đạo, điều hành của Bộ ngày càng được cải tiến, đổi mới. Những tồn tại, bất cập trong xây dựng và thực hiện nhiệm vụ được giao đã được chấn chỉnh, khắc phục. Tình trạng các đề án không khả thi, chậm tiến độ, chất lượng không cao đã được giải quyết triệt để; công tác đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ ngày càng được chú trọng. Tính đến ngày 30/6, Bộ đã trình toàn bộ 39 đề án, báo cáo được giao, đạt tỷ lệ 100%.
Tại Hội nghị đại diện các địa phương cũng đã báo cáo tình hình triển khai nhiệm vụ cũng như những vấn đề khó khăn vướng mắc cần tháo gỡ. Đáng chú ý, khá nhiều địa phương tỏ rõ quyết tâm hoàn thành tiến độ giải ngân trên 90% và không điều chỉnh các mục tiêu kinh tế, xã hội.
 |
| Đại diện các địa phương trao đổi ý kiến trực tuyến tại Hội nghị. Ảnh:VGP. |
Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương và đại diện lãnh đạo các Vụ, Cục của Bộ KH&ĐT đã trao đổi với các địa phương để hướng dẫn, cơ bản tháo gỡ các vướng mắc trong việc thực thi cơ chế chính sách để triển khai công việc. Các vấn đề được nêu ra thảo luận, tháo gỡ liên quan đến các lĩnh vực đấu thầu, lập quy hoạch ở địa phương, vấn đề giải ngân đầu tư công chậm tiến độ…
Nỗ lực gấp đôi để vượt khó
Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho rằng, năm 2020 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm cuối thực hiện Kế hoạch 5 năm 2016-2020 nhưng Việt Nam đang phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức. Điều này đòi hỏi trong 6 tháng cuối năm, toàn thể cán bộ, công chức của ngành phải nỗ lực và có những giải pháp đồng bộ để thực hiện mục tiêu.
Trước tiên, lãnh đạo Bộ KH&ĐT yêu cầu hoàn thiện thể chế hơn nữa theo tinh thần đổi mới, tháo gỡ mọi vướng mắc và khó khăn, làm mọi việc vì lợi ích chung của đất nước, người dân và doanh nghiệp; mạnh tay rà soát, cắt giảm triệt để các thủ tục hành chính còn chồng chéo, vướng mắc, không cần thiết trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh thuộc thẩm quyền của mình, thực hiện Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh giai đoạn 2020-2025.
Bộ KH&ĐT cần khẩn trương xây dựng và hoàn thiện các văn bản hướng dẫn Luật Đầu tư (sửa đổi), Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) và Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công ty ngay trong năm 2020; triển khai tổ chức ngay các chương trình phổ biến, giải đáp thắc mắc việc thi hành các quy định tại Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư (sửa đổi), Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) và Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư tới các tổ chức, doanh nghiệp và người dân quan tâm…
Riêng vấn đề giải ngân vốn đầu tư công, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng yêu cầu toàn ngành cần quán triệt yêu cầu lãnh đạo Chính phủ. Trước ngày 31/7, phải hoàn thành việc giao chi tiết kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Nhà nước năm 2020 cho các dự án. Báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 8/2020 để xem xét, điều chuyển từ các dự án giải ngân chậm hoặc không có khả năng giải ngân sang dự án có nhu cầu giải ngân cao, các dự án cần hoàn thành trong năm 2020. Tuy nhiên, Bộ trưởng lưu ý, cán bộ thực thi, đánh giá phải nắm chắc các dự án điều chuyển, nếu không sẽ ảnh hưởng lớn tới các bộ, ngành, địa phương.
Việc điều chuyển đúng sẽ góp phần tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện và phấn đấu tối đa hướng tới mục tiêu giải ngân 100% vốn đầu tư công năm 2020. Bám sát tiến độ thực hiện của từng dự án đầu tư công để bảo đảm tiến độ thực hiện, giải ngân như chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng gợi ý các phương pháp cụ thể như cần ban hành kế hoạch và giải pháp cụ thể tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc đền bù, giải phóng mặt bằng, đấu thầu..., đẩy nhanh tiến độ thi các công trình, dự án; xem xét điều chuyển chủ đầu tư dự án theo thẩm quyền; phân công lãnh đạo chịu trách nhiệm theo dõi tiến độ thực hiện từng dự án…
Người đứng đầu ngành KH&ĐT nhấn mạnh, cần thay thế kịp thời những cán bộ, công chức yếu kém về năng lực, trình độ hoặc suy thoái về đạo đức nghề nghiệp, gây nhũng nhiễu, tiêu cực hoặc thao túng, chi phối trong quản lý vốn đầu tư công, đấu thầu. Kiên quyết xử lý các hành vi tiêu cực trong quản lý đầu tư công như thông thầu, gian lận, cản trở, can thiệp bất hợp pháp...
 |
| Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh:VGP. |
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng yêu cầu các đơn vị của Bộ KH&ĐT cần thực hiện tốt vai trò Tổ trưởng Tổ điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ (Tố 1317), chủ động, tích cực phối hợp cơ quan liên quan như Bộ Tài chính, NHNN, Bộ Công Thương theo dõi sát diễn biến tình hình khu vực và quốc tế, nhận diện rõ thời cơ, thách thức, dự báo cáo tác động, chủ động xây dựng các kịch bản để kịp thời tham mưu, đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các đối sách, giải pháp phù hợp, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.
Về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), lãnh đạo Bộ KH&ĐT yêu cầu địa phương cần bám sát tình hình, đánh giá và dự báo xu thế chuyển dịch dòng vốn đầu tư nước ngoài trong bối cảnh kinh tế thế giới cạnh tranh ngày càng gay gắt.
Nếu không cải cách thủ tục hành chính, có biện pháp đúng, thì sẽ khó thu hút sự chuyển dịch đầu tư vì các “địa chỉ” như Ấn Độ, Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Mexico… cũng đang cạnh tranh mạnh mẽ.
“Gặp gỡ, thăm dò tìm hiểu cho đến lúc quyết định đầu tư với ta hay không là vấn đề khác. Cần cải cách thể chế, môi trường đầu tư, địa phương, quy hoạch, chuẩn bị đất đai, hạ tầng kết nối, nhân lực, định hướng thu hút, chọn lọc lĩnh vực ưu tiên mang lại giá trị gia tăng như thế nào… tất cả cần phải có sự chuẩn bị tốt”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng lưu ý các địa phương.
Trong bối cảnh hiện tại, lãnh đạo Bộ KH&ĐT cho rằng, khống chế được dịch và điều kiện tiên quyết để duy trì và phục nền kinh tế; dịch càng được khống chế sớm thì Việt Nam càng có dư địa, thời gian và cơ hội để sớm phục hồi nền kinh tế. Chỉ có phục hồi sớm thì mới có cơ hội tham gia vào các chuỗi sản xuất, cung ứng, thương mại và cuộc chơi và mới toàn cầu.
“Trong bối cảnh diễn biến phức tạp hiện nay, lại càng cần các quyết định đủ nhanh, kịp thời, chính xác, đủ mạnh trong từng giai đoạn phù hợp với diễn biến, đòi hỏi mỗi người cần có tinh thần nỗ lực gấp đôi mới hoàn thành tốt các mục tiêu đặt ra”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đặt yêu cầu với cán bộ trong hệ thống ngành KH&ĐT.
Huy Thắng