 |
| Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng |
Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày báo cáo về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, năm 2019, tình hình quốc tế biến động phức tạp, diễn biến không thuận lợi. Kinh tế và thương mại toàn cầu tăng trưởng chậm; cạnh trang địa chính trị, địa kinh tế; chiến tranh thương mại Mỹ-Trung; giá cả thế giới biến động mạnh, rủi ro trên thị trường tài chính, tiền tệ quốc tế tăng.
Cùng với đó, những khó khăn, hạn chế nội tại của nền kinh tế trong nước và thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu ảnh hưởng lớn tới đời sống người dân và hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhất là ngành nông nghiệp.
Mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức, nhưng nhờ sự vào cuộc quyết liệt của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, chúng ta đã hoàn thành toàn diện các mục tiêu kế hoạch phát triển KT-XH năm 2019. Đây là năm thứ 2 liên tiếp ước đạt và vượt toàn bộ 12/12 chỉ tiêu chủ yếu Quốc hội giao, trong đó 5 chỉ tiêu vượt và 7 chỉ tiêu đạt. Tăng trưởng kinh tế đạt khá, trong khi kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát tốt, các cân đối lớn của nền kinh tế được cải thiện, chất lượng cuộc sống người dân.
Cụ thể, tăng trưởng kinh tế đạt khá, năng suất lao động và chất lượng tăng trưởng tiếp tục được cải thiện, kinh tế vĩ mô ổn định vững chắc. Tốc độ tăng GDP ước đạt 6,8%, hoàn thành mục tiêu ở mức cao theo Nghị quyết của Quốc hội. Quy mô GDP tăng lên khoảng 266,5 tỷ USD, bình quân đạt 2.786 USD/người. Năng suất lao động đạt khá.
Cùng với đó, mô hình tăng trưởng chuyển dịch theo hướng tích cực, giảm dần sự phụ thuộc vào khai thác khoáng sản và tăng trưởng tín dụng, từng bước từng bước chuyển sang dựa vào khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) được kiểm soát ở mức 2,7-3%. Thị trường tài chính, tiền tệ, ngoại hối ổn định, hệ số tín nhiệm quốc gia được cải thiện. Tổng thu ngân sách nhà nước ước vượt 3,3% dự toán; tổng chi cân đối ước đạt trên 1,6 triệu tỷ đồng, bội chi ngân sách nhà nước bằng khoảng 3,4% GDP, nợ công giảm còn 57% GDP. bội chi ngân sách nhà nước bằng khoảng 3,4% GDP, nợ công giảm còn 57% GDP.
Cơ cấu lại nền kinh tế dần đi vào thực chất, đúng hướng. Môi trường đầu tư, kinh doanh tiếp tục được cải thiện, số lượng doanh nghiệp thành lập mới duy trì ở mức cao, vốn đăng ký tăng mạnh. Huy động được nhiều nguồn lực cho đầu tư phát triển, nhất là đầu tư tư nhân, cơ cấu đầu tư tiếp tục dịch chuyển tích cực. Tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội ước đạt 33,8% GDP, đạt mục tiêu đề ra. Khoa học công nghệ được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia phát triển mạnh. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội được chú trọng, gắn kết hài hòa với phát triển kinh tế; đời sống nhân dân tiếp tục được cải thiện rõ rệt. Công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu có nhiều chuyển biến, nhất là nâng cao ý thức xã hội về bảo vệ môi trường. Cải cách hành chính, tư pháp được đẩy mạnh; công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí được triển khai quyết liệt. Quốc phòng, an ninh được tăng cường; trật tự an toàn xã hội được giữ vững…
Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, năm 2019 với phương châm “kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, bứt phá, hiệu quả”, Chính phủ đã tăng cường công tác điều hành, chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương tổ chức triển khai tích cực các nhiệm vụ, giải pháp đề ra theo các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; kiên định mục tiêu tăng trưởng, kiểm soát lạm phát; không ngừng đổi mới, sáng tạo, hành động quyết liệt, quyết tâm phấn đấu hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch năm 2019.
 |
| Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng |
Báo cáo của Chính phủ cũng nêu lên những hạn chế, tồn tại và khó khăn, thách thức, trong đó nổi lên là kinh tế vĩ mô ổn định nhưng một số yếu tố chưa thực sự vững chắc. Tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công chậm. Tình hình sản xuất kinh doanh một số lĩnh vực gặp nhiều khó khăn. Cơ cấu thu NSNN chưa bền vững; còn xảy ra thất thu, trốn thuế. Khu vực nông nghiệp chịu tác động, ảnh hưởng lớn của dịch tả lợn châu Phi, thiên tai, nắng nóng, hạn hán, biến đổi khí hậu; giá nhiều mặt hàng nông sản chủ lực giảm. Nhiều ngành công nghiệp tỉ lệ nội địa hóa thấp, phụ thuộc lớn vào đầu vào nhập khẩu. Đời sống của một bộ phận người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng bị thiên tai còn nhiều khó khăn. Giảm nghèo chưa bền vững, nguy cơ tái nghèo cao; khoảng cách phát triển giữa các vùng, miền còn lớn. Tỉ lệ thất nghiệp trong thanh niên, sinh viên mới tốt nghiệp còn cao. Tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn diễn biến phức tạp…
Trên cơ sở dự báo bối cảnh quốc tế, trong nước, Chính phủ xác định mục tiêu tổng quát năm 2020 là: Tập trung ổn định kinh tế vĩ mô; kiểm soát lạm phát; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, tính tự chủ và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Đẩy mạnh cải cách thể chế, khơi thông nguồn lực; tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thông thoáng, thuận lợi. Thúc đẩy mạnh mẽ cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án quan trọng quốc gia, công trình trọng điểm; phát huy vai trò của các vùng kinh tế trọng điểm, các đô thị lớn, thị trường trong nước và các ngành dịch vụ, du lịch. Phát triển nhân lực chất lượng cao gắn với phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh, bền vững. Chú trọng các lĩnh vực văn hóa, xã hội; nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân. Tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu. Tiếp tục tinh gọn bộ máy; tinh giản biên chế; cải cách hành chính, cải cách tư pháp, nâng cao hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo điều hành và thực thi pháp luật. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương; đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, lãng phí. Làm tốt công tác thông tin truyền thông, tạo đồng thuận xã hội, khơi dậy khát vọng, tự hào dân tộc. Củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại…
Thảo luận về Báo cáo tại phiên họp, các ý kiến thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội bày tỏ đồng tình với báo cáo của Chính phủ, thống nhất cho rằng, năm 2019, trong bối cảnh thế giới và khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, song với sự nỗ lực của các cấp, các ngành, đất nước ta đã hoàn thành toàn diện các mục tiêu kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2019, tạo tiền đề vững chắc bước vào năm 2020 và phấn đấu thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ Kế hoạch 5 năm 2016-2020.
Một số ý kiến đề nghị trong báo cáo của Chính phủ cần thể hiện đậm nét hơn những kết quả đạt được trong lĩnh vực văn hóa, xã hội; công tác phòng chống và xử lý tham nhũng. Đồng thời, có các đánh giá khách quan, kỹ lưỡng các mặt về tình hình thế giới, khu vực và trong nước tác động đến kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội trong năm 2020 của nước ta, nhất là có đánh giá thêm về tình hình cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung; về tình hình an ninh-quốc phòng; an ninh trật tự, đặc biệt là tội phạm ma túy, buôn bán người.
Ngoài ra, cần đề ra các giải pháp hiệu quả hơn trong chủ động ứng phó biến đổi khí hậu, nước biển dâng, phòng chống thiên tai, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường sinh thái...
Nguyễn Hoàng