Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc đã có một số chia sẻ với Báo điện tử Chính phủ trước thềm Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với doanh nghiệp 2020.
Kiên cường trụ vững, duy trì tỉ lệ việc làm
Theo ông Vũ Tiến Lộc, vào cuối tháng 3 đầu tháng 4 năm nay, VCCI thực hiện một cuộc khảo sát đối với cộng đồng DN. Tình hình rất đáng lo ngại khi hơn 30% DN tham gia khảo sát cho rằng họ khó có khả năng trụ vững sau 3 tháng, trên 50% DN không thể trụ nổi sau 6 tháng, chỉ còn 20% có thể tồn tại quá 12 tháng, nếu tình hình dịch bệnh tiếp tục diễn biến phức tạp. Sau khi từng bước kiềm chế, đẩy lùi được dịch bệnh, Thủ tướng đã có một quyết định quan trọng và rất khó khăn, là dỡ bỏ về cơ bản tình trạng cách ly xã hội, mở cửa thị trường trong nước. Với quyết định mở cửa thị trường của Thủ tướng, tình hình các DN và nền kinh tế đã chuyển biến rất nhanh.
Cuối tháng 4 đầu tháng 5, VCCI lại tiến hành một cuộc khảo sát lần thứ 2 về thực trạng của cộng đồng DN, có tới 55% DN cho biết sẽ tiếp tục duy trì quy mô sản xuất hiện tại trong quý III, 22% có kế hoạch mở rộng sản xuất kinh doanh… Những con số này là ấn tượng và tốt hơn rất nhiều so với các con số về thực trạng DN mà VCCI công bố 1 tháng trước đó.
“Một lần nữa sức sống bền bỉ, kiên cường, khả năng chống chịu của các DN Việt Nam trong điều kiện khó khăn, khủng hoảng lại bừng dậy”, ông Vũ Tiến Lộc nói.
Đáng ghi nhận là có không ít DN, dù lợi nhuận không còn, thậm chí thua lỗ, doanh thu sụt giảm, nhưng vẫn cố gắng tới mức cao nhất chăm lo cho người lao động, tỉ lệ việc làm vẫn duy trì ở mức rất cao.
Dẫu vậy, các DN vẫn đang hết sức khó khăn. Ở thời điểm hiện tại, 69% DN cho biết họ đang bị giảm doanh thu do thị trường bị thu hẹp, 45% DN thiếu vốn, thiếu dòng tiền, 22% khó khăn trong việc tìm kiếm vật tư, nguyên liệu, 18% thiếu hụt lao động có kĩ năng… Khó khăn đã bớt đi nhiều so với thời điểm 1 tháng trước, nhưng vẫn còn lớn. Vì vậy, những biện pháp trợ giúp kịp thời từ Chính phủ là vô cùng quan trọng.
Cộng đồng DN ghi nhận sự thấu hiểu tình hình DN của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, trong điều kiện ngân sách Nhà nước khó khăn, đã dành các gói tài khoá, tín dụng, với quy mô chưa từng có, để hỗ trợ DN, thể hiện tinh thần sẻ chia, đồng hành cùng DN. Điều mong muốn của cộng đồng DN lúc này là, bên cạnh việc tiếp tục bổ sung các khoản hỗ trợ hợp lý, như kéo dài thời gian giãn, hoãn các khoản phải trả, phải thu; miễn giảm thuế thu nhập DN, thuế thu nhập cá nhân, thuế xuất nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt… cắt giảm các khoản phí, lệ phí,… hay nới “room” - nâng trần tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng… thì biện pháp trợ giúp quan trọng nhất, có thể làm ngay, là các cơ quan và tổ chức có liên quan thúc đẩy thực thi thật nhanh và hiệu quả các gói hỗ trợ đã được ban hành. “Một miếng khi đói bằng một gói khi no”, nhanh một ngày thì DN sống, chậm một ngày DN có thể sẽ không còn, lúc đó các biện pháp hà hơi, tiếp sức sẽ không còn ý nghĩa.
Giải pháp trước mắt và lâu dài
Thủ tướng đã nói “trong nguy có cơ”. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng thì nhấn mạnh: “Chống dịch nhưng nhiệm vụ lớn nhất là sản xuất phải phát triển”. Đó là điểm tựa để vươn lên. Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI vừa được VCCI công bố cũng ghi nhận mức độ hài lòng của cộng đồng DN với các cấp bộ Đảng, chính quyền là cao nhất trong vòng một thập kỷ rưỡi vừa qua. Ở trong nước, niềm tin của người dân và DN đang tiếp tục được khơi dậy. Trên phạm vi quốc tế, làn sóng dịch chuyển các chuỗi cung ứng toàn cầu lớn nhất trong lịch sử nhân loại, kể từ sau Chiến tranh thế giới lần thứ 2, sẽ diễn ra trong thời gian tới. Việt Nam có thể là một trong những điểm đến, đây là cơ hội để chúng ta phát triển mạnh hơn.
Để đón nhận cơ hội này, đẩy mạnh cải cách thể chế là nền tảng quan trọng nhất. Quốc hội, Chính phủ đã quyết định mục tiêu đưa Việt Nam lọt vào nhóm 3 – nhóm 4 về năng lực cạnh tranh và môi trường kinh doanh trong ASEAN.
“Chính phủ cần kiên định thực hiện mục tiêu này (đã được cụ thể hóa đến mỗi bộ ngành trong loạt các Nghị quyết 02), và coi đó là thước đo đánh giá việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị của người đứng đầu ở tất cả các ngành và các địa phương...”, ông Vũ Tiến Lộc đề nghị.
Đại diện cộng đồng DN đánh giá cao Tổ công tác rà xét pháp luật do Chính phủ lập ra để xây dựng các phương án trình Quốc hội và Chính phủ xoá bỏ những chồng chéo, bất hợp lý, bảo đảm sự minh bạch, nhất quán trong hệ thống pháp luật hiện hành, nhất là các quy định pháp luật về đầu tư, xây dựng… để tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai nhanh các dự án sản xuất kinh doanh và phát triển cơ sở hạ tầng.
“Cha ông ta thường nói: Tiền là “bạc”, thời gian mới là “vàng”, các DN hiện nay không hẳn muốn “xin tiền” vì biết ngân sách Nhà nước rất khó khăn, họ chỉ xin cơ chế”, ông Lộc chia sẻ.
Do đó, minh bạch hóa, đơn giản hoá, rút ngắn thời gian và chi phí thực hiện các thủ tục hành chính để triển khai nhanh các dự án đầu tư và kinh doanh là giải pháp cho các DN và huy động tổng lực các nguồn vốn xã hội đang còn rất lớn, cho đầu tư kinh doanh và phát triển cơ sở hạ tầng.
Nếu làm được điều này, chúng ta sẽ thúc đẩy được “4 mũi giáp công”: Đầu tư tư nhân, FDI, đối tác công-tư và đầu tư công cho phát triển.
Chỉ riêng việc giải ngân khẩn trương khoản đầu tư công cho các dự án cơ sở hạ tầng đã có trong kế hoạch với số tiền “trong túi” của các bộ ngành và địa phương là trên 30 tỷ USD, thì ta đã có thể tạo ra một cú hích quan trọng cho đầu tư phát triển, mở mang được thị trường, tạo cơ hội cho DN, tạo việc làm cho người dân, xây dựng được nền tảng hạ tầng cho giai đoạn bứt phá của nền kinh tế sau này. Phát huy vai trò của thể chế, huy động được tổng lực các dòng vốn đầu tư xã hội này, thì không có lí do gì, chúng ta không thể đạt được tốc độ tăng trưởng GDP trên 5% trong năm nay, như quyết tâm của Người đứng đầu Chính phủ.
Để chủ động đón nhận dòng vốn đầu tư FDI mới, cần triển khai sớm một chiến dịch vận động xúc tiến đầu tư chiến lược ở tầm quốc gia để tiếp xúc, làm việc trực tiếp với đại bản doanh của các chuỗi cung ứng toàn cầu, chủ động tham gia kiến tạo và vận động đưa các công đoạn sản xuất, kinh doanh phù hợp, có giá trị gia tăng cao hơn vào Việt Nam mà không thụ động chờ họ tìm đến với mình.
Để nâng cao năng lực cạnh tranh của DN Việt, nhất là các DN nhỏ và vừa, có đủ sức trở thành đối tác có tiềm năng của các tập đoàn xuyên quốc gia, đại diện VCCI đề nghị xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển công nghiệp hỗ trợ và chương trình quốc gia nâng cao năng lực quản trị của cộng đồng DN, đẩy nhanh thực hiện các yêu cầu quốc tế hoá và số hoá, thực hiện các mô hình kinh doanh bền vững, sáng tạo và có trách nhiệm. Nhà nước kiến tạo cần có các đối tác đồng hành là cộng đồng DN sáng tạo và có trách nhiệm.
“VCCI sẵn sàng cùng các bộ ngành, các hiệp hội xây dựng và triển khai chương trình quan trọng này”, ông Vũ Tiến Lộc khẳng định.
Khó khăn lớn nhất của các DN Việt Nam vào thời điểm này, vẫn là khó khăn về thị trường tiêu thụ. Do đó, Chủ tịch VCCI đề nghị phát động những tháng cao điểm, ít nhất từ nay đến cuối năm, phong trào Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, Người Việt Nam tự hào dùng hàng Việt Nam, để tiếp sức cho DN Việt.
Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với doanh nghiệp năm 2020 được coi như Hội nghị Diên Hồng về lĩnh vực kinh tế, khôi phục lại nền kinh tế sau dịch; là Hội nghị thể hiện lòng yêu nước, sự đoàn kết, nhất trí của toàn thể cộng đồng doanh nghiệp trong nước và nước ngoài tại Việt Nam để cùng Chính phủ vượt qua khó khăn, tiếp tục đưa đất nước đi lên sau đại dịch COVID-19.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng cho hay: Hội nghị mong muốn được lắng nghe ý kiến hiến kế, tham mưu của cộng đồng doanh nghiệp với Chính phủ, các bộ, ngành để hoàn thiện, xây dựng các cơ chế chính mới để có sự đồng hành hơn nữa của cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp trong giai đoạn tới. Đồng thời Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cũng sẽ trực tiếp đưa ra các thông điệp, cam kết đối với sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp. Vì vậy, Hội nghị có tính chất rất quan trọng và rất rộng.
Anh Minh