“Liên kết” để làm đẹp hồ sơ
Ngày 22-12-2016, sau gần một năm mở thầu, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Quảng Trị ra Quyết định số 324/QĐ-SKH phê duyệt kết quả đấu thầu gói thầu số 01: Xây dựng các tuyến đường giao thông Lao Bảo thuộc Dự án phát triển đô thị dọc hành lang tiểu vùng sông Mê Công cho nhà thầu liên danh giữa Cienco 4 và Công ty Cổ phần Việt Ren (Công ty Việt Ren), với giá trị hợp đồng hơn 268 tỷ đồng, từ vốn vay của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB). Quyết định này khiến 10 nhà thầu còn lại bất bình, dư luận hoài nghi về sự minh bạch của chủ đầu tư.
Tại mục F-ITB 38.1 của hồ sơ mời thầu nêu rõ: Yêu cầu các nhà thầu tham gia phải hoàn thành nghĩa vụ thuế và không nợ bảo hiểm xã hội (BHXH) trong các năm 2012, 2013, 2014 và từ tháng 1-2015 đến 31-9-2015. Nếu nhà thầu không đáp ứng một trong các yêu cầu nêu trên, chủ đầu tư có quyền xem xét loại nhà thầu đó.
Đơn xin xác nhận “không nợ bảo hiểm” của Công ty Việt Ren. Ảnh: Hữu Chính.
Tuy nhiên, trong thời gian trên (trừ năm 2014), năm nào Công ty Việt Ren cũng nợ BHXH đối với người lao động. Cụ thể, theo bà Lê Thị Hồng Vân, Phó giám đốc BHXH TP Đông Hà, thì năm 2012 Công ty Việt Ren nợ BHXH hơn 1,04 tỷ đồng; năm 2013 nợ hơn 612 triệu đồng và năm 2015 nợ 735 triệu đồng. Để đáp ứng yêu cầu về hồ sơ mời thầu, Công ty Việt Ren "đã xin" BHXH TP Đông Hà xác nhận “không nợ BHXH” với lý do: “Để hồ sơ năng lực của đơn vị đầy đủ tính hợp pháp trình chủ đầu tư và các đối tác nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh. Công ty Việt Ren đề nghị BHXH TP Đông Hà, tỉnh Quảng Trị xác nhận từ ngày 1-1-2015 đến 30-9-2015 đơn vị không còn nợ tiền BHXH”-nội dung của một trong 4 tờ trình gửi BHXH TP Đông Hà của Công ty Việt Ren ghi rõ. Bà Lê Thị Hồng Vân (người trực tiếp ký xác nhận cho Công ty Việt Ren) giải thích: “Tạo điều kiện cho nhau, xác nhận để họ có công trình mà làm, để có tiền, để đóng lại cho bảo hiểm. Nói chung quan điểm là vậy thôi”.
Không chỉ nợ BHXH, năm 2012, Công ty Việt Ren còn nợ thuế gần 2,1 tỷ đồng; năm 2013 hơn 3,3 tỷ đồng; năm 2014 hơn 4,4 tỷ đồng và đến ngày 30-9-2015 là hơn 688 triệu đồng.
Trong khi đó, liên danh với Công ty Việt Ren là Cienco 4 đã không tuân thủ quy định: “Yêu cầu nhà thầu phải liệt kê tất cả các hợp đồng đang thực hiện để xác định nguồn lực tài chính hằng tháng chi trả cho từng hợp đồng đó” của hồ sơ mời thầu nêu tại biểu mẫu Fin4. Cụ thể, thời gian đó, có tới 7 hợp đồng do Cienco 4 đang thi công nhưng không được kê khai, như: Dự án mở rộng và nâng cấp Quốc lộ 3 và xây dựng đường Thái Nguyên-Chợ Mới (tỉnh Bắc Kạn); Dự án mở rộng Quốc lộ 3 đoạn Km75-Km100 theo hình thức BOT; Dự án đầu tư xây dựng Quốc lộ 38, đoạn từ cầu Yên Lệnh đến nút giao Vực Vòng theo hình thức BOT giai đoạn II; gói thầu số 3A, xây dựng cầu Kỳ Lam, Dự án cao tốc Bắc-Nam đoạn Đà Nẵng-Quảng Ngãi…
Cấm tham gia đấu thầu từ 3 đến 5 năm
Trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân, theo luật sư Trương Thanh Đức, thành viên Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ Pháp chế Doanh nghiệp (Bộ Tư pháp), thì hành vi trên của liên danh nhà thầu Cienco 4 và Công ty Việt Ren đã vi phạm các quy định về gian lận bị cấm trong đấu thầu của Luật Đấu thầu năm 2013. Cụ thể, điểm a và điểm c, Khoản 4, Điều 89, Luật Đấu thầu năm 2013 quy định: “Trình bày sai một cách cố ý hoặc làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu của một bên trong đấu thầu nhằm thu được lợi ích tài chính hoặc lợi ích khác hoặc nhằm trốn tránh bất kỳ một nghĩa vụ nào”; “Nhà thầu, nhà đầu tư cố ý cung cấp các thông tin không trung thực trong hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư”.
Luật sư Trương Thanh Đức cho rằng: “Theo Khoản 1, Điều 122, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26-6-2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu, thì với hành vi vi phạm nêu tại Khoản 4, Điều 89 của Luật Đấu thầu năm 2013 sẽ bị cấm tham gia hoạt động đấu thầu từ 3 đến 5 năm”.
Theo thông tin chúng tôi tìm hiểu, việc Công ty Việt Ren nợ BHXH trong các năm 2012, 2013 và 2015 cũng được ông Hồ Sỹ Nam, Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Trị xác nhận tại một văn bản ký ngày 11-5-2016.
Những dấu hiệu gian lận trong quá trình tham gia đấu thầu của liên danh nhà thầu Cienco 4 và Công ty Việt Ren đã rõ, rất mong các cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Trị điều tra làm rõ để xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.
NGUYỄN ĐỨC TUẤN