Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh coi công tác lãnh đạo tư tưởng là quan trọng nhất, là bộ phận trọng yếu của công tác xây dựng Đảng, là nhân tố cấu thành quan trọng hàng đầu trong sự lãnh đạo của Đảng đối với xã hội. Trong tư duy và hành động của Người, sinh mệnh của Đảng, sự thành bại của cách mạng có quan hệ trực tiếp với hoạt động tư tưởng của Đảng. Vì thế, thấm nhuần quan điểm của C.Mác: “Vũ khí của sự phê phán cố nhiên không thay thế được sự phê phán của vũ khí, lực lượng vật chất chỉ có thể bị đánh đổ bằng lực lượng vật chất, nhưng lý luận cũng sẽ trở thành lực lượng vật chất một khi nó xâm nhập vào quần chúng”, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Giáo dục tư tưởng và lãnh đạo tư tưởng là việc quan trọng nhất của Đảng, phải kiên quyết chống cái thói xem nhẹ tư tưởng”. Theo đó, cán bộ lãnh đạo và cán bộ các ngành, tư tưởng phải thông, phải thật thông. Phải có quyết tâm khắc phục khó khăn, làm tròn nhiệm vụ”; đồng thời, “phải đánh thông tư tưởng và động viên sáng kiến và lực lượng của toàn Đảng, toàn dân. Mọi người quyết tâm làm cho được và tin tưởng làm nhất định được”. Xuất phát từ vị trí, vai trò của công tác tư tưởng, Đảng ta đã ban hành Nghị quyết Trung ương 5 khóa X về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới (Nghị quyết số 10-NQ/TW ngày 1/8/2007) và Nghị quyết của Bộ Chính trị khoá XI về công tác lý luận và định hướng nghiên cứu đến năm 2030 (Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 9/10/2014). Đảng ta đã chỉ rõ, công tác tư tưởng, lý luận thể hiện vai trò đi trước, mở đường trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Văn kiện Đại hội XIII đã xác định mục tiêu và các quan điểm chỉ đạo cơ bản, trong đó “tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta là phải kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng; bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi, để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đây là vấn đề mang tính nguyên tắc, có ý nghĩa sống còn đối với chế độ ta, là nền tảng vững chắc của Đảng ta, không cho phép ai được ngả nghiêng, dao động”.
Nhận thức tầm quan trọng của công tác tư tưởng, lý luận. Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của các cấp uỷ các cấp Đảng, tình hình tư tưởng trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong tỉnh có nhiều chuyến biến tích cực. Nhất là lập trường tư tưởng của cán bộ, đảng viên đã từng bước được nâng lên. Công tác nắm tình hình tư tưởng, dư luận xã hội được tăng cường, qua đó kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cán bộ, đảng viên và Nhân dân để giải quyết những khó khăn, vướng mắc nảy sinh, không để hình thành điểm nóng ở cơ sở. Cấp ủy, chính quyền các cấp chủ động đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch theo Nghị quyết số 35-CT/TW của Bộ Chính trị, từng bước làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Kịp thời phát hiện, xử lý những thông tin, bài viết phản ánh sai sự thật trên các trang mạng xã hội; quản lý chặt chẽ không để xảy ra tình trạng lộ, lọt thông tin, phát tán, truyền bá các quan điểm sai trái, phản động. Phát huy vai trò của báo cáo viên, tuyên truyền viên, người có uy tín trong cộng đồng dân cư trong công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức cảnh giác không để các quan điểm sai trái, thù địch, thông tin xấu, độc xâm nhập vào địa bàn, nhất là vùng đồng bào các dân tộc ít người. Cán bộ lãnh đạo chủ chốt, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền đã phát huy tốt vai trò, trách nhiệm nêu gương, nói đi đôi với làm; đa số cán bộ, công chức, viên chức tận tụy, liêm khiết, vì Nhân dân phục vụ; tập trung giải quyết những vấn đề bức xúc, dư luận quan tâm góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên; tạo sự đồng thuận, tin tưởng, quyết tâm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh.
Bên cạnh đó, công tác tổ chức quán triệt, học tập, tuyên truyền nghị quyết của Đảng được đổi mới, đảm bảo nghiêm túc, từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả; tăng cường hội nghị trực tuyến, truyền hình trực tiếp đến cơ sở, chú trọng quán triệt, học tập chuyên sâu. Công tác giáo dục lý luận chính trị tiếp tục có sự đổi mới về nội dung, phương pháp dạy và học, gắn lý luận với thực tiễn; hầu hết các cơ sở đào tạo đã chủ động ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. Thông qua các phương tiện thông tin như Báo Quảng Trị, Đài Phát thanh -Truyền hình tỉnh, Trang Thông tin điện tử Tỉnh ủy, các ấn phẩm mang tính báo chí đã bám sát nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị, thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích của Đảng; thường xuyên đổi mới về nội dung, hình thức, tăng thời lượng phát sóng, lượng thông tin, tính thời sự, mở thêm nhiều chuyên mục tăng tính hấp dẫn, thuyết phục từng bước nâng cao chất lượng công tác thông tin, tuyên truyền.
Công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn được quan tâm triển khai thực hiện, nhất là việc xây dựng, ban hành các nghị quyết, đề án, chương trình, kế hoạch hành động của cấp ủy các cấp đảm bảo tính sát thực, khả thi cao. Công tác nghiên cứu, biên soạn lịch sử Đảng, tuyên truyền, giáo dục lịch sử truyền thống được quan tâm, góp phần nâng cao tinh thần tự hào dân tộc, yêu quê hương, đất nước cho cán bộ, đảng viên và quần chúng Nhân dân.
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác tư tưởng, lý luận của Đảng trong thời gian tới, các cấp uỷ đảng, từng cán bộ, đảng viên cần thực hiện tốt các nhiệm vụ cơ bản sau:
Một là, phải luôn kiên định, vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đề ra đường lối, chủ trương, chính sách đúng đắn, phù hợp với điều kiện thực tế . Chú ý lắng nghe, chủ động nắm bắt, đánh giá, dự báo diễn biến tình hình tư tưởng trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân, để cấp ủy có chủ trương, biện pháp lãnh đạo về tư tưởng và triển khai thực hiện thống nhất trong đơn vị. Đồng thời, trong sinh hoạt đảng cần thường xuyên nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình.
Hai là, tăng cường công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn; nghiên cứu xây dựng kế hoạch, chương trình hành động thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương, của tỉnh. Quan tâm củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng các cấp đủ về số lượng, từng bước nâng cao chất lượng, cơ bản đáp ứng yêu cầu công tác tư tưởng của Đảng bộ; hàng năm xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác tuyên giáo và đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên; nâng cao chất lượng các thông tin, tài liệu, đảm bảo tính thời sự, phục vụ tốt cho hoạt động tuyên truyền trong toàn Đảng bộ.
Ba là, chú trọng đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên, không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, đẩy mạnh học tập lý luận chính trị và cập nhật kiến thức mới cho cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp, khắc phục tình trạng lười học, ngại học lý luận chính trị trong cán bộ, đảng viên, gắn với tăng cường các biện pháp đấu tranh, ngăn chăn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng. Thực hiện nghiêm túc và hiệu quả Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay và Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, kết hợp với việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” đưa việc học tập ngày càng đi vào chiều sâu.
Bốn là, công tác tư tưởng, lý luận phải bám sát và phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại; góp phần giải quyết những khó khăn, vướng mắc, giải quyết những vấn đề bức xúc trong đời sống kinh tế - xã hội, tạo sự thống nhất trong Đảng và đồng thuận trong Nhân dân. Công tác tư tưởng, lý luận phải thực sự coi trọng và hướng mạnh về cơ sở; nêu cao vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong công tác tư tưởng, lý luận. Tăng cường dự báo tình hình, chủ động phát hiện, nắm bắt những vấn đề bức xúc trong cuộc sống để định hướng tư tưởng chính trị, dư luận xã hội.
Năm là, tích cực đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; phê phán, phản bác có hiệu quả các luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch, đối tượng phản động, cơ hội chính trị. Đa dạng hóa các hình thức đấu tranh trên cơ sở giữ vững quan điểm và nguyên tắc; mềm dẻo, linh hoạt trong phương pháp; công khai, minh bạch, dân chủ, góp phần tạo dư luận xã hội lành mạnh, đồng thuận. Thường xuyên đối thoại trực tiếp với nhân dân; tôn trọng, lắng nghe ý kiến, tâm tư nguyện vọng của nhân dân, chủ động dự báo, kịp thời giải quyết những diễn biến tư tưởng, tâm trạng của nhân dân định hướng dư luận xã hội. Phương Thảo