Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: "Nhiều gia đình cộng lại mới thành xã hội, gia đình tốt thì xã hội mới tốt, xã hội tốt thì gia đình càng tốt. Hạt nhân của xã hội là gia đình". Nhận thức rõ được tầm quan trọng của gia đình đối với sự phát triển của từng cá nhân và toàn xã hội, ngày 4/5/2001, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định số 72/2001/QĐ-TTG về việc ra đời “Ngày Gia đình Việt Nam”. Từ đó, ngày 28 tháng 6 hằng năm chính thức trở thành Ngày Gia đình Việt Nam - ngày mà người dân cả nước cùng hướng về gia đình. Đây là một sự kiện văn hóa nổi bật trong năm là dịp để mỗi người con hướng về cội nguồn, về người thân, nuôi dưỡng những tình cảm, giá trị văn hóa cao quý của dân tộc, củng cố vững chắc vị trí nền tảng cốt lõi của gia đình trong sự phát triển của xã hội hiện đại ngày nay; để mỗi người có thể chia sẻ những kinh nghiệm quý báu trong việc xây dựng văn hóa gia đình, hướng tới sự phát triển bền vững cho đất nước trong thời đại hội nhập; để các thành viên có khoảng thời gian thể hiện sự quan tâm, chia sẻ, thương yêu và thấu hiểu nhau hơn, cùng nhau gắn kết để tạo nên những giá trị tốt đẹp cho một mái ấm, cùng nhau vượt mọi khó khăn, thử thách để xây dựng nên một gia đình hạnh phúc, trọn vẹn.
Trải qua nhiều thế hệ, gia đình Việt Nam được hình thành và phát triển với những chuẩn mực giá trị tốt đẹp góp phần xây dựng bản sắc văn hóa dân tộc. Những giá trị truyền thống quý báu như: yêu quê hương, đất nước, yêu đồng bào, thương yêu đùm bọc lẫn nhau, thủy chung, hiếu nghĩa, hiếu học; cần cù, sáng tạo trong lao động, kiên cường vượt qua mọi thử thách, khó khăn… đã được gia đình Việt Nam giữ gìn, vun đắp và phát huy trong suốt quá trình lịch sử dựng nước và giữ nước. Qua nhiều thời kỳ phát triển, cấu trúc và quan hệ trong gia đình Việt Nam có những thay đổi, nhưng chức năng cơ bản của gia đình vẫn còn tồn tại và gia đình vẫn là một nhân tố quan trọng, không thể thiếu trong sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Thực tiễn đã chứng minh, gia đình yên ấm hạnh phúc là điều kiện, tiền đề quan trọng cho sự hình thành, phát triển nhân cách và bảo đảm cho lao động sáng tạo đạt hiệu quả cao nhất. Một gia đình hạnh phúc, hòa thuận sẽ tác động tới cộng đồng, thúc đẩy xã hội vận động tạo ra sự biến đổi và phát triển. Gia đình hạnh phúc bền vững không chỉ có sự "no ấm, bình đẳng, tiến bộ" mà còn là nơi hội tụ tổng thể những nét đẹp văn hoá của mỗi gia đình, cộng đồng và xã hội. Nó được thể hiện qua thái độ, hành vi, cách cư xử trong gia đình, trong đó phải đảm bảo các nguyên tắc: Đối với người trên phải tôn kính, lễ độ, khiêm tốn và quan tâm, chăm sóc; đối với người dưới phải biểu lộ thái độ thông cảm, nhường nhịn, giúp đỡ, vị tha; đối với người cùng thế hệ phải hết sức tôn trọng, chân thành, bác ái; trong quan hệ vợ chồng phải hoà thuận trên cơ sở tình yêu thương chung thuỷ và sự hiểu biết lẫn nhau.
Trong thời đại hiện nay mặt trái của cơ chế thị trường và lối sống thực dụng, đề cao tự do cá nhân đang tác động xấu đến đạo đức xã hội và tệ nạn xã hội "tấn công" vào nhiều gia đình ảnh hưởng đến lối sống tốt đẹp trong gia đình. Tình trạng bạo lực gia đình, ly hôn… ngày càng gia tăng. Khoảng cách giữa cha mẹ và con cái đang ngày càng xa. Trong xã hội hiện đại những bữa cơm chung với gia đình ít dần; bố mẹ lúc rảnh thì cắm cúi với điện thoại, mạng xã hội, lũ trẻ dán mắt vào tivi, máy tính bảng... Mối liên kết giữa ông bà, bố mẹ, con cháu, anh em trong gia đình, dòng tộc ngày càng lỏng lẻo, ảnh hưởng tới không khí ấm áp, vui vẻ, hạnh phúc trong gia đình.
Mặt khác, đại dịch COVID-19 cũng đã và đang gây ra những xáo trộn không nhỏ trong xã hội, làm đảo lộn cuộc sống của nhiều người, nhiều gia đình. Tuy nhiên, dịch bệnh cũng là cơ hội để nhiều người tìm về giá trị gia đình, cùng nhau gắn kết bằng các hoạt động mà ngày thường họ bận rộn, không có đủ thời gian dành cho nhau.
Để gia đình trở thành bến đỗ bình yên hạnh phúc, là nơi duy trì được bản sắc văn hoá truyền thống của mỗi gia đình và của xã hội, các thành viên trong gia đình phải biết tôn trọng, nâng niu các giá trị chuẩn mực của gia đình truyền thống Việt Nam, phải dành thời gian quan tâm, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, tạo ra môi trường lành mạnh, tràn ngập yêu thương. Một “gia đình bình an” chính là tiền đề quan trọng của một “xã hội hạnh phúc”. Minh Huyền.