Di tích Bãi Trận thuộc quần thể di tích lịch sử quốc gia chúa Nguyễn (1558-1626), ở thôn Phú Mỹ Kiên, xã Triệu Giang, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Trước đây, Bãi Trận là nơi chúa Nguyễn xây dựng lực lượng, rèn quân, tập trận. Di tích này được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích lịch sử quốc gia vào ngày 20-6-2018.
Trước đó, tháng 5-2018, UBND tỉnh Quảng Trị cùng các ban, ngành liên quan đã lập bản đồ khoanh vùng bảo vệ di tích Bãi Trận với diện tích rộng 500 m2. Theo Phòng Văn hóa - Thông tin (VH-TT) huyện Triệu Phong, phần đất di tích Bãi Trận tuy được khoanh vùng bảo vệ nhưng chưa được cắm mốc, cấp sổ đỏ và do UBND xã Triệu Giang quản lý.
Phần lớn di tích Bãi Trận bị tuyến đường tránh Quốc lộ 1 đoạn qua thị xã Quảng Trị “nuốt” trọn
Mới đây, Phòng VH-TT đã phối hợp với Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Triệu Phong và UBND xã Triệu Giang tổ chức phiên làm việc, kiểm tra thực địa di tích Bãi Trận. Qua đó phát hiện dự án đầu tư xây dựng tuyến tránh Quốc lộ 1 đoạn qua thị xã Quảng Trị (khởi công vào tháng 5-2018 và hoàn thành vào cuối tháng 12-2019) đã xâm phạm nghiêm trọng đến di tích. Qua quan sát bản đồ địa chính do địa phương cung cấp, chúng tôi nhận thấy gần như toàn bộ di tích đã thành… đường.
Đại diện Phòng VH-TT huyện Triệu Phong cho rằng Bãi Trận là địa danh của một khu vực rộng lớn chứ không chỉ là diện tích xác lập di tích sau này. Mặc dù đã được công nhận là di tích nhưng hồ sơ pháp lý còn hạn chế. Hiện khu vực liền kề với khu di tích vẫn còn diện tích đất chưa sử dụng do UBND xã Triệu Giang quản lý. Vì vậy, đơn vị này đề nghị UBND huyện Triệu Phong kiến nghị với cấp thẩm quyền điều chỉnh quy hoạch di tích, đưa diện tích đất trên làm đất khoanh vùng bảo vệ di tích lịch sử Bãi Trận.
Trong khi đó, ông Phan Văn Linh, Chủ tịch UBND huyện Triệu Phong, cho biết quá trình quản lý, Phòng VH-TT không tham mưu cho UBND huyện xử lý khi tuyến đường triển khai xây dựng. "Sau khi nhận được báo cáo, tôi đã chỉ đạo các phòng ban tham mưu, đề xuất hướng xử lý vụ việc trên" - ông Linh nói.
Không biết có di tích
Ông Lê Vĩnh Phú, Phó Giám đốc Ban Quản lý đầu tư và xây dựng giao thông, Sở Giao thông Vận tải tỉnh Quảng Trị - chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng tuyến tránh Quốc lộ 1, khá bất ngờ trước thông tin con đường chồng lên phần đất di tích Bãi Trận. Theo ông Phú, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Triệu Phong thẩm định nguồn gốc các loại đất trước khi trình UBND huyện này ra quyết định thu hồi đất. Căn cứ vào cơ sở đó, đơn vị bồi thường rồi mới khởi công công trình.
Bài và ảnh: ĐỨC NGHĨA