 |
| Các cửa hàng phải đóng cửa, ngừng kinh doanh vì COVID-19 (Ảnh: Trường Quân) |
Ngày 06/4, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng thừa uỷ quyền Chính phủ đã gửi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội báo cáo các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn vì COVID-19. Theo tính toán của Chính phủ, gói hỗ trợ sẽ trị giá 62.000 tỷ đồng (tăng 420 tỷ so với dự kiến ban đầu), hỗ trợ khoảng 20 triệu người của 6 nhóm đối tượng, chi trong tháng 4, 5, 6.
Báo cáo cho biết, dịch COVID-19 đã và đang tác động, ảnh hưởng toàn diện đến nhiều ngành, lĩnh vực của nền kinh tế nước ta. Theo ước tính sơ bộ, 19% doanh nghiệp đã tạm dừng hoạt động, thu hẹp quy mô; 98% lao động khu vực du lịch, dịch vụ nghỉ việc; 78% lao động ngành vận tải, giầy da, dệt may bị giảm việc, giãn việc hoặc ngừng việc; 98% lao động hàng không tạm nghỉ việc. Hàng triệu lao động đã và đang bị ảnh hưởng nặng nề, nhất là lao động giản đơn, thu nhập thấp, không thường xuyên. Đồng thời, dịch COVID-19 cũng ảnh hưởng lớn tới các đối tượng yếu thế khác như đối tượng bảo trợ xã hội, hộ nghèo, hộ cận nghèo... Dự báo trong tháng 4, tháng 5 dịch bệnh còn phức tạp, ước khoảng 2 triệu lao động ngừng việc, mất việc làm; trường hợp dịch bệnh bùng phát mạnh sẽ có khoảng 3,5 triệu lao động ngừng việc, mất việc làm.
Hỗ trợ 6 nhóm đối tượng
Trước tình hình trên, Chính phủ đề xuất hỗ trợ 6 nhóm đối tượng trong 3 tháng.
Một là, hỗ trợ cho người có công với cách mạng và đối tượng đang hưởng bảo trợ xã hội 500 nghìn đồng/người/tháng.
Hai là, hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo 1 triệu đồng/hộ/tháng. Cả hai nhóm này đều thực hiện chi trả một lần mức hỗ trợ của 3 tháng.
Ba là, người sử dụng lao động trả lương ngừng việc cho người lao động theo Khoản 3 Điều 98 của Bộ luật Lao động, trường hợp khó khăn về tài chính được vay không có tài sản đảm bảo tối đa 50% của tiền lương tối thiểu vùng với lãi suất 0% tại Ngân hàng Chính sách xã hội.
Bốn là, hỗ trợ 1,8 triệu đồng/người/tháng đối với lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, thỏa thuận nghỉ không lương với người sử dụng lao động từ 14 ngày làm việc trở lên.
Năm là, hỗ trợ 1 triệu đồng/người/tháng đối với lao động bị chấm dứt hợp đồng lao động/hợp đồng làm việc nhưng không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp; người lao động không có giao kết hợp đồng lao động (lao động tự do) và mất việc làm.
Sáu là, hỗ trợ 1 triệu đồng/hộ/tháng đối với hộ kinh doanh cá thể có doanh thu khai thuế dưới 100 triệu đồng/năm tạm ngừng kinh doanh theo Chỉ thị 15/CT-TTg ngày 27.3.2020 của Thủ tướng. Việc cho vay và chi trả cho 4 nhóm đối tượng này thực hiện hàng tháng, tùy theo tình hình thực tế.
Theo báo cáo, sẽ có khoảng 20 triệu đối tượng được hưởng gói hỗ trợ có quy mô khoảng 62 nghìn tỷ đồng này, bao gồm cả hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách, hỗ trợ gián tiếp từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp và Ngân hàng Chính sách Xã hội.
Tiền hỗ trợ lấy từ nguồn nào?
Về nguồn vốn của gói này, ngân sách nhà nước hỗ trợ trực tiếp khoảng 36 nghìn tỷ đồng. Trong đó, ngân sách Trung ương khoảng 22 - 23 nghìn tỷ đồng, dự kiến sẽ sử dụng 19 - 20 nghìn tỷ đồng nguồn tăng thu và nguồn kinh phí còn lại của năm 2019 (tổng số khoảng 55,6 nghìn tỷ đồng). Số còn lại bố trí từ nguồn dự phòng năm 2020, tiết kiệm chi thường xuyên (giảm chi hội họp, tổ chức lễ hội, đi công tác trong và ngoài nước...) và các nguồn hợp pháp khác.
Ngân sách địa phương chi khoảng 13 - 14 nghìn tỷ đồng, dự kiến bố trí từ nguồn tăng thu và nguồn kinh phí còn lại của ngân sách địa phương năm 2019, quỹ dự trữ tài chính, dự phòng ngân sách địa phương năm 2020, nguồn cải cách tiền lương còn dư và các nguồn hợp pháp khác.
Các tỉnh, thành phố có tỷ lệ điều tiết các khoản thu phân chia về ngân sách trung ương trên 50% tự bảo đảm kinh phí thực hiện. Ngân sách trung ương hỗ trợ các địa phương còn lại theo nguyên tắc: 70% mức thực chi theo quy định đối với các tỉnh miền núi, Tây Nguyên; 50% mức thực chi theo quy định đối với các địa phương chưa tự cân đối ngân sách còn lại (ngoài các tỉnh miền núi, Tây Nguyên); 30% mức thực chi theo quy định đối với các tỉnh, thành phố có tỷ lệ điều tiết các khoản thu phân chia về ngân sách trung ương dưới 50%.
Ngoài ra, Chính phủ hỗ trợ gián tiếp thông qua việc cho phép doanh nghiệp và người lao động tạm dừng đóng vào Quỹ hưu trí và tử tuất đối với số lao động thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc phải tạm thời nghỉ việc (kể cả lao động ngừng việc, tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, thỏa thuận nghỉ không hưởng lương); hỗ trợ từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp để đào tạo lại người lao động (khoảng 3 nghìn tỷ đồng); cho vay chi trả tiền lương ngừng việc cho người lao động qua Ngân hàng Chính sách Xã hội (khoảng 16 nghìn tỷ đồng).
Chính phủ đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép sử dụng khoảng 19 - 20 nghìn tỷ đồng từ nguồn tăng thu và nguồn kinh phí còn lại của ngân sách trung ương năm 2019 để thực hiện các chính sách hỗ trợ cho người dân. Đồng thời, cũng đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép Chính phủ thực hiện ngay và báo cáo Quốc hội 2 nhóm vấn đề: Cho phép người sử dụng lao động và người lao động tạm dừng đóng vào Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp tối đa không quá 12 tháng; sử dụng Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp hỗ trợ cho người lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, thỏa thuận nghỉ không lương với người sử dụng lao động từ 14 ngày làm việc trở lên và người lao động bị chấm dứt hợp đồng lao động/hợp đồng làm việc nhưng không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp. Trong thời gian chờ Quốc hội xem xét, quyết định, cho phép Chính phủ chủ động bố trí nguồn để hỗ trợ các đối tượng này./.