Sinh thời, bên nỗi lo chung, đồng chí Lê Duẩn luôn theo dõi từng bước trưởng thành của quê hương. Những lần về thăm quê, đồng chí đã ân cần chỉ bảo và mong sao Quảng Trị an dân, vượt khó đi lên.
Thế hệ chúng tôi không có may mắn trực tiếp được nghe những lời chỉ huấn của đồng chí Lê Duẩn nhưng qua các tác phẩm, các bài nói, đặc biệt là qua những nhân chứng các lần đồng chí về thăm quê, cũng đủ cho chúng tôi hiểu phần nào sự quan tâm đặc biệt của đồng chí đối với công tác tư tưởng-lý luận.
Theo đồng chí sở dĩ công tác tư tưởng-lý luận có vị trí hàng đầu là vì: "Khi con người làm việc gì thì họ phải có ý thức nghĩ về việc đó, phải có lý luận về việc đó, phải có quan điểm, lập trường về vấn đề đó". Mặt khác, làm tốt công tác tư tưởng sẽ thúc đẩy sự sáng tạo của nhân dân lao động, bỡi " Khi nhân dân lao động đã được giải phóng, thì yếu tố tinh thần có tác dụng vô cùng to lớn trong sự nghiệp xây dựng chế độ mới ". Và như thế, tư tưởng không còn là yếu tố tinh thần đơn thuần mà nó sẽ biến thành sức mạnh vật chất. Để làm được điều đó, trong công tác tư tưởng phải hết sức coi trọng bồi dưỡng tình cảm cách mạng. Đồng chí cho rằng" Người cán bộ nhìn một bà cụ già ăn xin, mặc áo rách và một em bé ăn mặc cũng rách rưới mà không thấy đau lòng thì tình cảm cách mạng của người ấy "đã cạn" đi rồi đấy". Cho nên "Công tác tư tưởng không chỉ nắm lý luận không thôi, mà phải biết gắn tình cảm với lý luận".
Công tác tư tưởng-lý luận quan trọng như vậy, nên yêu cầu đối với người cán bộ làm công tác tư tưởng-văn hoá càng phải cao. Một trong những yêu cầu đó là phải tập trung suy nghĩ. Bỡi"Cái hại lớn của người cán bộ là sự tản mạn tư tưởng", vì vậy, "Mỗi ngày cố tập thành thói quen tập trung tư tưởng chừng một giờ ". Mặc dù, rất coi trọng công tác tư tưởng, đồng chí Lê Duẩn không quên cảnh báo:"...Nếu chúng ta cường điệu tác dụng của tư tưởng, cho tư tưởng là vạn năng... thì dễ sa vào duy tâm; ngược lại nếu chúng ta không thấy tính chủ động của tư tưởng... thì sẽ rơi vào duy vật máy móc".
Khắc sâu lời dạy của đồng chí Lê Duẩn, cán bộ, đảng viên mà nòng cốt là đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác Tuyên giáo tỉnh nhà lúc khó khăn cũng như thuận lợi vẫn luôn kiên định, vững vàng trước mọi thử thách, có mặt ở những mũi nhọn của sự nghiệp cách mạng, tận tụy sáng tạo, tiến hành có hiệu quả các hoạt động Tuyên giáo theo lời chỉ giáo của Tổng Bí thư Lê Duẩn.
Một trong những day dứt của đồng chí Lê Duẩn là làm thế nào để Quảng Trị không còn nghèo nữa. Vì vậy, mỗi lần về thăm quê đồng chí thường tâm sự: "Ngày xưa, làng mình nghèo lắm."; "... Do nghèo và tình nghĩa đồng bào mà tôi đi làm cách mạng" . Không ít lần đồng chí tự hỏi : "80 % dân số Quảng Trị sống chủ yếu bằng nghề nông, trong lúc đó khí hậu lại quá khắc nghiệt, ruộng vườn lại thiếu nước sinh hoạt thì làm sao bà con đủ ăn ?". Có dịp gặp các đồng chí lãnh đạo tỉnh và nhân dân tỉnh nhà đồng chí lại dặn:"... Tổ chức tốt các ngành nghề sản xuất để ai cũng có công ăn việc làm, đời sống ngaỳ càng được nâng cao", "Nếu một gia đình nào đó mà con không có áo mặc thì tôi không chịu đâu, tôi nói mãi không cho phép làm chuyện đó". Đồng chí động viên:"Nay mai, chúng ta sẽ xây dựng một cuộc sống không còn nghèo đói nữa, trẻ em ta không còn đau khổ nữa, không một ai đau khổ nữa. Điều đó, là khó lắm, nhưng ta phải làm....", "Các anh, các chị phải cố gắng để ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành, có nhà cửa đàng hoàng...".
Để điều đó trở thành hiện thực, không có cách nào khác là tỉnh nhà phải thực sự quan tâm đến việc khai thác tiềm năng, lợi thế quyết tâm làm giàu ngay chính trên quê hương mình. Lợi thế đó, theo đồng chí có thể uốn nắn dòng chảy tạo nên hệ thống thuỷ lợi Nam Thạch Hãn để mang nước về cho đồng ruộng đang khô cháy. Lợi thế đó có thể là " Chiến khu Ba Lòng, căn cứ địa Hướng Hoá và bao chiến khu khác đã nuôi bộ đội bằng củ khoai, củ sắn, thế mà chúng ta đánh thắng hai đế quốc to". Và đó cũng là:" Tiềm lực con ngưòi Hướng Hoá rất to lớn, đồng bào dân tộc ở đây có tinh thần yêu nước, nhiệt tình cách mạng, lao động cần cù và đoàn kết, thương yêu nhau".
Vâng theo lời dạy của đồng chí Lê Duẩn, tỉnh Quảng Trị đã từng bước khai thác lợi thế, tiềm năng quê hương. Nhiều vùng đất đỏ bazan trước đây là đồn bốt, vành đai trắng... nay đã trồng và chế biến mũ cao su, chè, cà phê ... Tỉnh đã chủ động khai thác tuyến hành lang kinh tế Đông-Tây, kinh tế Đường 9. Nuôi trồng chế biến thuỷ, hải sản. Khai thác tiềm năng du lịch trong đó có loại hình du lịch độc đáo mang bản sắc Quảng Trị, đó là Du lịch" Hoài niệm chiến trường xưa và đồng đội".
Với những cách làm đó, sau gần 50 năm, kể từ ngày quê hương được giải phóng từ một nền kinh tế thuần nông, phương thức canh tác lạc hậu, công nghiệp hầu như chưa có gì, cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội vô cùng khó khăn, thiếu thốn, thu nhập đời sống của các tầng lớp nhân dân hết sức thấp kém đến nay Quảng Trị đã có những đổi thay to lớn và toàn diện. Minh chứng cho điều này, là : Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân của tỉnh giai đoạn 2016-2020; số bác sỹ, số giường bệnh/vạn dân; tỷ lệ đạt chuẩn gia đình văn hóa; tỷ lệ độ che phủ rừng và tỷ lệ dân số sử dụng nước hợp vệ sinh ở nông thôn đến năm 2020 và tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới. Đến thời điểm này, Quảng Trị xếp thứ 36 của cả nước và là tỉnh duy nhất trong 3 tỉnh Bình Trị Thiên có huyện đạt chuẩn nông thôn mới. Trong khó khăn thách thức, Quảng Trị định vị ngày càng rõ hơn hình hài, cốt cách và tầm vóc của mảnh đất và con người có bề dày lịch sử và văn hóa; một Quảng Trị đang chuyển mình, đang đổi mới, hội nhập và phát triển; một Quảng Trị đang đi lên theo cách riêng của mình từ lợi thế và tiềm năng của quê hương. Sau 5 năm tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI: “Tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh năm sau cao hơn năm trước và cao hơn mức tăng bình quân của cả nước; cơ cấu ngành kinh tế chuyển dịch tích cực, đúng hướng; đã xác định được hướng đi phù hợp trong phát triển kinh tế - xã hội, biến khó khăn, bất lợi thành tiềm năng, lợi thế của địa phương. Huy động và sử dụng vốn đầu tư toàn xã hội có hiệu quả; nhiều dự án trọng điểm đã được khởi động. Văn hóa - xã hội đạt được nhiều tiến bộ; an sinh xã hội cơ bản được đảm bảo, đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân được cải thiện. Tiềm lực quốc phòng, an ninh được củng cố, tăng cường; giữ vững ổn định an ninh chính trị, bảo đảm trật tự an toàn xã hội. Công tác đối ngoại được đẩy mạnh, góp phần thu hút nguồn lực cho phát triển. Dân chủ xã hội chủ nghĩa và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân được phát huy. Công tác xây dựng Đảng có nhiều điểm mới sáng tạo, hiệu quả. Bộ máy chính quyền tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, thông suốt. Đảng bộ đoàn kết, sáng tạo, Nhân dân đồng thuận, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, thực hiện cơ bản đạt mục tiêu “đưa Quảng Trị đạt trình độ phát triển trung bình của cả nước”.
Kỷ niệm 114 năm, ngày sinh đồng chí Tổng Bí thư Lê Duẩn, ôn lại lời dạy của Người, soát xét lại những việc đã làm những người làm công tác tư tưởng- văn hoá tỉnh nhà càng tự hào bao nhiêu, càng thấy trách nhiệm của mình càng nặng nề bấy nhiêu. Trước Anh linh của Cố Tổng Bí thư chúng tôi xin nguyện không ngừng học tập rèn luyện, đoàn kết, phấn đấu, đổi mới mạnh mẽ nội dung phương thức hoạt động. Trước mắt làm tốt một số nhiệm vụ trọng tâm; đó là: Tuyên truyền sâu rộng và triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Nghị quyết đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII; với khát vọng phát triển, Đảng bộ và Nhân dân Quảng Trị sẽ tiếp tục nỗ lực phấn đấu; nắm bắt thời cơ, hạn chế thách thức; khai thác tốt tiềm năng lợi thế biến quyết tâm chính trị thành hiện thực cuộc sống; xây dựng Quảng Trị ngày càng phát triển, giàu đẹp xứng đáng với truyền thống cách mạng của một tỉnh Anh hùng; quê hương của Tổng Bí thư Lê Duẩn kính mến. Trí Ánh