Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Ngọ Duy Hiểu - Ảnh: VGP/Thu Cúc
Chương trình Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính gặp gỡ, đối thoại với công nhân lao động tại tỉnh Bắc Giang diễn ra vào ngày 12/6 với chủ đề "Công nhân Việt Nam với khát vọng phát triển đất nước". Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Ngọ Duy Hiểu đã trao đổi với Báo Điện tử Chính phủ về ý nghĩa và những nội dung trọng tâm của sự kiện quan trọng này.
Xin ông cho biết ý nghĩa, mục tiêu của Chương trình, đặc biệt là trong bối cảnh 2 năm qua, tình hình sản xuất bị ảnh hưởng nặng nề do dịch COVID-19?
Ông Ngọ Duy Hiểu: Sau 5 lần Thủ tướng Chính phủ gặp gỡ, đối thoại với công nhân lao động, nhiều chính sách, nhiều tâm tư, nguyện vọng chính đáng của công nhân lao động đã được người đứng đầu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp ban hành những cơ chế, chính sách, giúp cho công nhân lao động đảm bảo sức khỏe, ổn định cuộc sống, yên tâm làm việc…
Chương trình Thủ tướng Chính phủ gặp gỡ, đối thoại với công nhân lao động không chỉ thuần tuý giải quyết những vấn đề cụ thể, mà còn là định hướng để hoàn thiện chính sách pháp luật đối với công nhân lao động và tổ chức công đoàn; thể hiện sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước; là dịp để lãnh đạo thấu hiểu hơn các vấn đề của công nhân lao động.
Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức cuộc đối thoại thiết thực, thực chất, giải quyết được những vấn đề công nhân quan tâm nhất, bức xúc nhất. Vấn đề nào giải quyết được ngay thì giải quyết sớm để người lao động yên tâm làm việc. Vấn đề nào liên quan đến sửa đổi, hoàn thiện chính sách thì cần nghiên cứu kỹ lưỡng và có kế hoạch, giải pháp cụ thể.
Đặc biệt, thông qua Chương trình đối thoại, Thủ tướng Chính phủ mong muốn gửi lời động viên, cảm ơn những nỗ lực của công nhân, người lao động cả nước trong 2 năm khó khăn do dịch COVID-19 ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sản xuất. Qua đó, Thủ tướng Chính phủ cũng truyền thông điệp để công nhân lao động cả nước tiếp tục chung tay với Chính phủ nỗ lực, góp trí tuệ và tâm sức trong giai đoạn phát triển phục hồi kinh tế.
Công nhân mong muốn được hỗ trợ nhà ở
Xin ông cho biết những nhóm vấn đề được người lao động quan tâm, gửi kiến nghị đề xuất đến Thủ tướng Chính phủ và nhóm vấn đề "nóng" nhất, được kiến nghị nhiều nhất là gì?
Ông Ngọ Duy Hiểu: Để chuẩn bị cho Chương trình, ngày 16/5, Tổng Liên đoàn đã chỉ đạo các cấp công đoàn, các cơ quan báo chí công đoàn mở diễn đàn, tổ chức nghiên cứu, nắm bắt, tổng hợp kiến nghị, ý tưởng, đề xuất của công nhân lao động với Đảng, Nhà nước; đến nay đã nhận được gần 10.000 câu hỏi, kiến nghị của công nhân lao động tập trung vào 10 nhóm vấn đề.
Thứ nhất là tăng lương tối thiểu từ 1/7/2022. Thứ hai là sửa đổi chính sách bảo hiểm theo hướng tạo được niềm tin lâu dài để người lao động gắn bó với BHXH, hạn chế tình trạng rút BHXH 1 lần. Nhóm vấn đề thứ ba là chỉ đạo đôn đốc giải quyết các chính sách, trong đó có 3 nội dung chính là: Người lao động chưa được hưởng chính sách hỗ trợ khi bị ảnh hưởng do COVID-19; hỗ trợ các em học sinh mầm non là con công nhân lao động ở các KCN theo Nghị định 105; hỗ trợ tiền thuê nhà theo Quyết định 08 của Chính phủ. Thứ 4 là giải quyết nhu cầu bức thiết về nhà ở, trường học và các thiết chế công đoàn hỗ trợ đời sống công nhân.
Nhóm vấn đề thứ năm là các giải pháp hỗ trợ tín dụng cho công nhân lao động. Công nhân lao động mong có chính sách riêng, khi có tín dụng tốt sẽ hạn chế được tình trạng vay "tín dụng đen".
Thứ sáu là nhóm vấn đề về học nghề, đào tạo nghề, ước muốn nâng cao tay nghề, kiến thức. Thực tế hiện nay, thời gian học chưa hợp lý, cơ sở đào tạo nghề quá xa nơi ở của công nhân lao động. Bên cạnh đó vẫn tồn tại nghịch lý là nhiều DN không muốn tuyển công nhân lao động có tay nghề vì lương phải trả cao hơn nên dẫn đến tâm lý không mặn mà với đào tạo, nâng cao tay nghề của người lao động.
Thứ bảy là việc xử lý DN vi phạm pháp luật với người lao động như không ký hợp đồng lao động, nợ lương, nợ BHXH… ảnh hưởng đến an sinh của người lao động, nhất là trong thời điểm thai sản, nuôi con nhỏ.
Thứ tám là vấn đề khám chữa bệnh. Công nhân lao động gặp khó khăn khi đi khám chữa bệnh do có rất ít bệnh viện gần KCN, khu nhà trọ. Hơn nữa, do thời gian eo hẹp nên họ chỉ đi khám được cuối tuần mà những ngày này lại không được hưởng bảo hiểm.
Vấn đề thứ 9 công nhân lao động quan tâm là bảo đảm an toàn thực phẩm tại bếp ăn, chợ và mong muốn có những điểm chợ gần nơi làm việc, họp đến giờ họ tan ca…
Vấn đề cuối cùng là đảm bảo an ninh, an toàn tại nơi làm việc, nơi ở.
Đây là 10 vấn đề người lao động quan tâm. Với trách nhiệm là tổ chức đại diện người lao động, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thường xuyên lắng nghe, quan tâm, đề xuất các bộ, ngành cùng tham gia giải quyết. Trong đó, nổi lên ba vấn đề được công nhân lao động quan tâm và gửi nhiều câu hỏi nhất là: Tăng lương tối thiểu từ 1/7/2022; giải quyết các chính sách về nhà ở cho công nhân, hỗ trợ tiền thuê nhà, hỗ trợ xây dựng cơ sở trông trẻ và vấn đề hỗ trợ tín dụng để người lao động không phải tìm đến "tín dụng đen" khi gặp khó khăn.
Sau các cuộc đối thoại với Thủ tướng Chính phủ, những vấn đề nào công nhân lao động kiến nghị, đề xuất đã được giải quyết, tạo được sự đồng thuận, phấn khởi khiến công nhân yên tâm làm việc, thưa ông?
Ông Ngọ Duy Hiểu: Những vấn đề Thủ tướng đối thoại có vấn đề có thể giải quyết được ngay nhưng có những vấn đề đòi hỏi phải có thời gian do liên quan đến việc hoàn thiện, sửa đổi hệ thống chính sách, pháp luật.
Tôi lấy ví dụ, sau khi Thủ tướng Chính phủ đối thoại với công nhân tại Hà Nam, việc giảm giá điện cho công nhân tại các khu nhà trọ đã được các địa phương triển khai rốt ráo, giảm gánh nặng kinh tế cho người lao động.
Tiếp theo là vấn đề nhà ở cho công nhân, có thể chưa hoàn thiện thành chính sách đầy đủ toàn diện nhưng nhiều địa phương đã quan tâm, dành quỹ đất để xây dựng nhà ở. Đặc biệt là nhiều tỉnh phía nam đã dành quỹ đất, lên kế hoạch xây dựng, nhiều địa phương đặt ra mục tiêu đầy tham vọng như xây dựng hàng trăm nghìn chỗ ở cho công nhân. Từ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ sau các cuộc đối thoại với công nhân, các địa phương đã vào cuộc rất quyết liệt.
Cùng với đó, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng quyết tâm theo đuổi mục tiêu khơi thông nguồn lực để nhiều chủ thể tham gia vào việc xây dựng nhà ở. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã kiến nghị tách riêng nhà ở cho công nhân lao động (do có đặc thù về vận hành, tổ chức, quản lý) với các loại hinh nhà ở khác như nhà ở xã hội.
Một vấn đề nữa là thực hiện chính sách làm thêm giờ. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã thành lập đoàn giám sát thực hiện Nghị quyết 17 về giờ làm thêm, tình hình chung là các đơn vị thực hiện nghiêm túc, tuân thủ đúng quy định.
Có một thực tế đáng mừng là sau các cuộc đối thoại của người đứng đầu Chính phủ, hơn 2/3 tỉnh, thành trên cả nước cũng đã tổ chức đối thoại để giải quyết những vấn đề mang tính cụ thể, cá biệt ở địa phương. Sau khi nắm bắt nhu cầu, kiến nghị của công nhân tại địa bàn, Chủ tịch UBND các tỉnh đã đưa ra kết luận và có kế hoạch giải quyết quyết liệt.
Mặt khác, Tổng Liên đoàn Lao động cũng thúc đẩy các cấp công đoàn tích cực giám sát, đôn đốc việc đối thoại và tham mưu để trong cuộc đối thoại Thủ tướng Chính phủ có kết luận giao cho chính quyền địa phương phải vào cuộc tích cực hơn nữa để giải quyết những kiến nghị, đề xuất.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
Thu Cúc