Đến nay, 188 cơ sở y tế đã sẵn sàng chi trả khám và điều trị HIV/AIDS bao gồm cả thuốc ARV qua nguồn quỹ bảo hiểm y tế. Xung quanh việc triển khai điều trị thuốc ARV qua BHYT cho bệnh nhân HIV/AIDS, phóng viên đã có cuộc trò chuyện với ông Hoàng Đình Cảnh, Phó Cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) về vấn đề này.
Ông Hoàng Đình Cảnh, Phó Cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế). Ảnh: TL
Phóng viên (PV): Xin ông cho biết thời điểm chính thức người nhiễm HIV nhận thuốc ARV qua bảo hiểm y tế?
Ông Hoàng Đình Cảnh: Có thể nói, sau một thời gian nỗ lực, khẩn trương chuẩn bị cho sự chuyển đổi nguồn thuốc, đến giờ phút này, chúng ta có thể khẳng định những viên thuốc ARV đầu tiên từ nguồn BHYT sẽ đến tay người nhiễm HIV trong những ngày đầu tháng 3 năm 2019 này.
Cục Phòng, chống HIV/AIDS đã hướng dẫn 63 tỉnh thành phố đồng loạt tổ chức sự kiện “Những bệnh nhân đầu tiên điều trị thuốc ARV từ nguồn bảo hiểm y tế” vào ngày 8/3/2019 tới đây, nhằm truyền thông, quảng bá mốc chuyển đổi nguồn thuốc ARV từ BHYT; Nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của BHYT trong việc điều trị HIV/AIDS; Đồng thời, vận động sự ủng hộ của các ban ngành trong việc đảm bảo cung ứng thuốc ARV nguồn BHYT được liên tục.
Bộ Y tế đã chọn 4 địa phương gồm: Hà Nội, Hải Phòng, Nghệ An và TP Hồ Chí Minh để tổ chức sự kiện cấp quốc gia “Những bệnh nhân đầu tiên nhận điều trị ARV từ nguồn bảo hiểm y tế”.
Riêng tại Hà Nội, sự kiện diễn ra tại Trung tâm Y tế Nam Từ Liêm với sự tham gia của lãnh đạo Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, lãnh đạo UBND thành phố và quận Nam Từ Liêm, cùng đông đảo cán bộ y tế và bệnh nhân đang điều trị HIV/AIDS tại cơ sở.
PV: Đây là tin vui đối với nhiều bệnh nhận HIV/AIDS, vậy, việc điều trị ARV thông qua BHYT có ý nghĩa như thế nào đối với ngành y tế nói chung và công cuộc phòng, chống HIV/AIDS Việt Nam nói riêng trong bối ảnh hiện nay, thưa ông?
Ông Hoàng Đình Cảnh: Như các bạn biết, điều trị ARV đã triển khai tại Việt Nam hơn 10 năm nay, hầu hết từ nguồn tài trợ quốc tế. Hiện nay, có trên 115.000 người nhiễm HIV đang được điều trị ARV và con số này sẽ ngày một tăng. Trong khi đó, nguồn viện trợ đang giảm dần và kết thúc vào năm 2018. Trước bối cảnh đó, Chính phủ đã chủ trương sử dụng BHYT là nguồn thay thế và chỉ đạo các địa phương phải đảm bảo 100% người nhiễm có thẻ BHYT.
Người nhiễm HIV thuộc rất nhiều các đối tượng khác nhau và sẽ tham gia BHYT theo các nhóm đối tượng đã quy định trong Luật BHYT. Tuy nhiên, phần đông người nhiễm HIV thuộc nhóm người không được hỗ trợ của nhà nước mà phải tham gia BHYT theo hộ gia đình. Các địa phương cân đối kinh phí hỗ trợ cho những đối tượng thuộc hộ cận nghèo, khó khăn để đảm bảo 100% người nhiễm có thẻ BHYT.
Với chủ trương BHYT toàn dân thì việc điều trị ARV thông qua BHYT sẽ khuyến khích mọi người tham gia trong đó bao gồm cả người nhiễm HIV vì BHYT không chỉ phục vụ khám điều trị HIV/AIDS hay cấp thuốc ARV mà còn để khám và chữa các bệnh khác.
Điều trị ARV là điều trị liên tục và suốt đời nếu không tham gia BHYT người nhiễm HIV sẽ phải chi trả khoản kinh phí lớn hàng năm. Vì vậy, điều trị ARV thông qua BHYT sẽ là nguồn tài chính bền vững để người nhiễm HIV tiếp tục được điều trị với chi phí hợp lý và phù hợp với hầu hết người dân Việt Nam.
Cấp phát thuốc ARV cho người nhiễm HIV/AIDS. Ảnh: TL
PV: Xin ông cho biết về phía cơ sở khám, chữa bệnh đã chuẩn bị như thế nào để chuyển đổi khám và điều trị HIV/AIDS qua BHYT?
Ông Hoàng Đình Cảnh: Để triển khai khám, chữa bệnh từ quỹ BHYT, cơ sở y tế đó phải đủ điều kiện ký hợp đồng với BHXH. Vì vậy, các cơ sở điều trị HIV/AIDS phải được kiện toàn lại. Để thực hiện, Bộ Y tế đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn chuyên môn để hướng dẫn địa phương thực hiện công tác này, đồng thời tổ chức rất nhiều đoàn hỗ trợ kỹ thuật; đôn đốc, theo dõi, giám sát, đánh giá tiến độ thực hiện tại các tỉnh, thành phố. Với sự hỗ trợ kỹ thuật của các dự án, đối tác quốc tế, đến nay hơn 90% cơ sở điều trị HIV/AIDS đã kiện toàn để được ký hợp đồng khám chữa bệnh BHYT, khoảng 85% cơ sở điều trị đã thanh toán ít nhất một dịch vụ từ nguồn quỹ BHYT.
Năm 2019, năm đầu tiên sẽ triển khai khám chữa bệnh BHYT ở 188 cơ sở, dự kiến đến hết năm 2019 sẽ có 48.000 bệnh nhân nhận thuốc ARV từ BHYT.
Bộ Y tế đang phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam xây dựng cơ sở dữ liệu bệnh nhân điều trị ARV phục vụ cho việc theo dõi thanh toán thuốc ARV nguồn BHYT và thiết lập hệ thống thông tin quản lý đến từng bệnh nhân tham gia điều trị ARV để tránh tình trạng nhận thuốc nhiều nguồn.
Tiếp tục tuyên truyền, vận động để người nhiễm hiểu và chủ động tham gia bảo hiểm y tế: Bộ Y tế đã triển khai mạnh mẽ công tác truyền thông bằng các kênh truyền thông trực tiếp và đại chúng nhằm cung cấp thông tin về lợi ích của điều trị ARV, lợi ích của điều trị ARV sớm, lợi ích và quyền lợi khi tham gia BHYT để được điều trị liên tục tới người nhiễm HIV nhằm khuyến khích, vận động người nhiễm HIV tự tham gia BHYT. Các nhân viên y tế đã được cung cấp đầy đủ thông tin về BHYT và điều trị ARV và được tập huấn nhằm tăng cường kỹ năng tư vấn, truyền thông, giáo dục cho người nhiễm HIV tầm quan trọng tham gia BHYT và tự nguyện tham gia BHYT.
PV: Ông có thể cập nhật tiến độ cung ứng thuốc ARV từ nguồn BHYT điều trị HIV/AIDS?
Ông Hoàng Đình Cảnh: Cung ứng thuốc ARV được hiểu là một chuỗi hoạt động bao gồm từ xác định nhu cầu, đấu thầu mua thuốc, cung ứng thuốc đến cơ sở điều trị, sử dụng thuốc, thanh quyết toán. Các hoạt động này đòi hỏi phải liên hoàn, không được ngắt quãng, vì vậy đây là thách thức lớn đối với các đơn vị y tế trên toàn quốc.
Phác đồ ARV được lựa chọn để mua bằng quỹ BHYT là phác đồ Bậc 1, với những thuốc thông dụng và có sẵn ở Việt Nam. Bộ Y tế đã hướng dẫn, đôn đốc các tỉnh tính toán nhu cầu thuốc ARV BHYT cho năm 2019 để Trung tâm mua sắm tập trung thuốc Quốc gia triển khai mua sắm và sử dụng tại 188 cơ sở điều trị. Trung tâm mau sắm tập trung thuốc quốc gia làm đầu mối tổ chức đấu thầu thuốc ARV với kết quả tốt, giá cạnh tranh. Thỏa thuận khung đã được ký ngày 26/10/2019 với Nhà cung cấp, giao hàng cho các cơ sở điều trị trong tháng 2/2019, theo đúng tiến độ dự kiến.
Trung tâm Giám định BHYT và Thanh toán đa tuyến khu vực phía Bắc đã được Bảo hiểm xã hội Việt Nam chỉ định là đơn vị ký hợp đồng với nhà cung ứng thuốc. Hiện nay Trung tâm Giám định BHYT và Thanh toán đa tuyến khu vực phía Bắc đang tiến hành các thủ tục ký hợp đồng với nhà cung ứng. Các cơ sở điều trị tiếp nhận, quản lý, sử dụng và thanh toán thuốc ARV nguồn BHYT theo hướng dẫn của Bộ Y tế./.
Kha Thoa