Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường phát biểu tại phiên họp (Ảnh: quochoi.vn)
Sáng ngày 9/9, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khai mạc Phiên họp thứ 37. Theo dự kiến chương trình, phiên họp này sẽ kéo dài từ ngày 9/9 đến ngày 20/9 với nhiều nội dung quan trọng để chuẩn bị cho Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khoá XIV.
Ngay sau phiên khai mạc, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều.
Trình bày tờ trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết, việc sửa đổi, bổ sung nhằm tháo gỡ những vướng mắc, bất cập phát sinh trong thực tiễn thi hành Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều và đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành; đáp ứng yêu cầu thực tiễn, đảm bảo thực thi có hiệu quả pháp luật về phòng, chống thiên tai và đê điều.
Một trong những nội dung đáng chú ý tại dự luật là việc đề xuất bổ sung Quỹ phòng chống thiên tai ở Trung ương.
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường thông tin, Quỹ phòng chống thiên tai được quy định tại Luật hiện hành được thành lập ở cấp tỉnh, chưa có ở Trung ương nên có một số vướng mắc trong hoạt động tạo nguồn lực của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai để hỗ trợ các địa phương, nhất là trong các tình huống thiên tai nghiêm trọng xảy ra, đồng thời tiếp nhận nguồn hỗ trợ, cứu trợ tự nguyện của tổ chức, cá nhân nước ngoài cho công tác ứng phó, khắc phục nhanh hậu quả thiên tai được kịp thời.
Chính vì vậy, dự luật bổ sung Quỹ phòng, chống thiên tai ở Trung ương để tiếp nhận nguồn hỗ trợ nhân đạo, phi Chính phủ từ quốc tế (không bao gồm nguồn vốn viện trợ), đóng góp tự nguyện ngoài ngân sách nhà nước kịp thời, đúng quy định.
Quỹ phòng, chống thiên tai ở Trung ương được sử dụng khi có tình huống thiên tai khẩn cấp hoặc cần hỗ trợ ngay cho các địa phương chịu ảnh hưởng thiên tai nghiêm trọng, theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
"Không tổ chức thu quỹ; sử dụng bộ máy hiện có của Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai để quản lý và đảm bảo nguyên tắc không làm tăng biên chế" - Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh. Đồng thời cho biết, cụ thể việc thành lập, quản lý, sử dụng và thanh quyết toán Quỹ phòng chống thiên tai ở Trung ương và ở cấp tỉnh sẽ được quy định chi tiết trong Nghị định của Chính phủ.
Thẩm tra dự luật, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tán thành việc cần có Quỹ phòng chống thiên tai ở Trung ương để có thêm nguồn lực ngoài NSNN, đặc biệt là nguồn lực quốc tế cho công tác phòng chống thiên tai ở Việt Nam. Tuy nhiên, đề nghị Ban soạn thảo cần làm rõ nguồn thu của Quỹ; cơ chế sử dụng Quỹ Phòng, chống thiên tai ở Trung ương để không trùng lặp, chồng chéo với nguồn tài trợ, hỗ trợ theo Luật NSNN; việc điều chuyển giữa quỹ Trung ương và quỹ địa phương để bảo đảm quyền lợi của các Quỹ phòng chống thiên tai địa phương.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định đề nghị cân nhắc nội dung này. Ông cho biết, một số nơi bắt người dân và doanh nghiệp nộp quỹ nên không nhận sự đồng thuận. “Nếu bổ sung Quỹ thì cần lập bộ máy để quản lý Quỹ, lập Quỹ cũng phải xin ý kiến Bộ Chính trị. Dự luật cũng không nói rõ nguồn của Quỹ này mà chỉ nói điều chuyển từ quỹ địa phương lên, tức là điều chuyển từ địa phương thừa lên rồi chuyển cho địa phương khác đang thiếu” – ông phát biểu.
Trong khi đó, Trưởng Ban Công tác đại biểu Trần Văn Túy cho rằng, xây dựng quỹ chính là huy động sức dân, do đó đề nghị phải quy định thật chặt chẽ để tránh huy động tràn lan. “Trước đây khó khăn thì kêu gọi sức dân, giờ cái gì nhà nước lo được thì phải chủ động mà lo chứ cái gì cũng huy động dân mà lại không minh bạch thì mất niềm tin của dân, phải có điều kiện rất chặt chẽ” - ông đề nghị.
Mặt khác, theo ông Trần Văn Túy, vấn đề kêu gọi, vận động, quyên góp, tiếp nhận nguồn lực cứu trợ, hỗ trợ đối với các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cần phải được nghiên cứu, cân nhắc, nếu quy định trong Dự luật thì phải hợp lý, đảm bảo đươc tính khả thi khi áp dụng.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều; đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát các Luật hiện hành có liên quan để tránh sự chồng chéo hoặc không thống nhất trong hệ thống pháp luật. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra tiếp thu ý kiến thảo luận để tiếp tục hoàn thiện dự án Luật, thẩm tra chính thức; đảm bảo đủ các điều kiện để trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 tới đây./.
Kim Thanh