Công tác phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm 6 tháng đầu năm 2019 có nhiều chuyển biến tốt, công tác xây dựng và ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai kịp thời. Việc thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ của Ủy ban Quốc gia đạt kết quả, hoạt động chỉ đạo trực tiếp tại các địa phương, cơ sở được tăng cường; cấp ủy, chính quyền các địa phương đã quan tâm chỉ đạo; nhiều đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy với quy mô lớn, xuyên quốc gia bị bóc gỡ, triệt phá; việc đổi mới công tác cai nghiện, quản lý người nghiện ma túy, chi trả điều trị người nhiễm HIV qua bảo hiểm y tế từng bước thực hiện hiệu quả, số người nhiễm HIV mới được kiểm soát.
Tuy nhiên, người sử dụng ma túy tổng hợp và các chất hướng thần mới có xu hướng tăng cao gây mất trật tự, an toàn xã hội; số người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý tính đến 30 tháng 4 năm 2019 là 230.767 người, tăng 5.668 người so với cùng kỳ; nhiều địa phương chưa nộp báo cáo theo quy định; tình trạng người tham gia điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone sử dụng đồng thời với ma túy khác, bỏ liều điều trị diễn biến phức tạp; nhận thức, quan điểm về phòng, chống mại dâm chưa thống nhất; còn tồn tại một số tụ điểm, ổ nhóm tội phạm tổ chức hoạt động mại dâm gây bức xúc dư luận; kinh phí cho công tác phòng, chống AIDS, ma túy, mại dâm từ nguồn ngân sách hạn chế, từ nguồn tài trợ bị cắt giảm; phối hợp giữa các Bộ, ngành vẫn chưa chặt chẽ, hiệu quả chưa cao.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia phòng chống AIDS và phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm yêu cầu thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ về mục tiêu 3 giảm (giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại) của ma túy tại Nghị quyết số 50/NQ-CP ngày 15 tháng 7 năm 2019; của Phó Thủ tướng, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia tại Thông báo số 472/TB-VPCP ngày 25 tháng 12 năm 2018; chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại công văn số 606/TTg-KGVX ngày 24 tháng 5 năm 2019 để thực hiện có hiệu quả Chương trình công tác năm 2019 của Ủy ban Quốc gia (ban hành kèm theo công văn số 50/PCAIDSMTMD ngày 21 tháng 3 năm 2019). Trong những tháng cuối năm 2019, tình hình tệ nạn ma túy, mại dâm, HIV/AIDS dự báo diễn biến phức tạp, đề nghị các Bộ, cơ quan, địa phương quyết liệt triển khai các nhiệm vụ.
Cụ thể, Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo các cơ quan thông tấn, báo chí; Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam tăng thời lượng, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, xây dựng chương trình, tin bài đạt mục tiêu của Đề án “Phối hợp truyền thông phòng, chống HIV/AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm đến năm 2020”; ưu tiên kinh phí thực hiện các sản phẩm truyền thông có hiệu quả, phát sóng vào các khung giờ có nhiều người theo dõi; chú trọng tuyên truyền về tác hại của các chất gây nghiện, chất hướng thần mới và giáo dục kỹ năng phòng ngừa ma túy trong giới trẻ.
Bộ Công an tăng cường kiểm duyệt, điều tra, phát hiện và xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức giới thiệu, mua bán, khuyến khích sử dụng ma túy, các chất gây nghiện, chất gây ảo giác trên mạng internet, mạng xã hội. Tổ chức tuyên truyền, tuần tra, kiểm soát và xử lý nghiêm những trường hợp lái xe dương tính với các chất ma túy trong quá trình tham gia giao thông.
Hoàn thiện cơ chế, chính sách
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về phòng, chống AIDS, ma túy, mại dâm. Trong đó, Bộ Công an tham mưu cho cơ quan có thẩm quyền xây dựng, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các địa phương trong công tác đấu tranh với tội phạm ma túy và công tác cai nghiện ma túy, nhất là dự án sửa đổi, bổ sung Luật phòng, chống ma túy; đôn đốc các bộ, ngành, địa phương thực hiện “Chương trình phòng, chống ma túy đến năm 2020”; hướng dẫn triển khai Quyết định số 13/2019/QĐ-TTg ngày 27 tháng 2 năm 2019 sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 127/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành chế độ báo cáo thống kê về phòng, chống ma túy.
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội khẩn trương nghiên cứu xây dựng đề xuất dự án Luật phòng, chống mại dâm; sửa đổi, bổ sung Nghị định số 178/2004/NĐ-CP ngày 15 tháng 10 năm 2004, Nghị định số 167/2013/NĐ-CP ngày 12 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ.
Bộ Y tế tiếp tục hoàn thiện hồ sơ trình dự án sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật phòng, chống HIV/AIDS; Chiến lược quốc gia kết thúc đại dịch AIDS ở Việt Nam.
Đẩy mạnh công tác đấu tranh phòng, chống ma túy
Để đẩy mạnh công tác đấu tranh phòng, chống ma túy, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ: Công an, Tài chính, Công Thương, Y tế chỉ đạo kiểm soát chặt chẽ các loại tiền chất, thuốc gây nghiện cả trong xuất nhập khẩu và sản xuất kinh doanh, kịp thời ngăn chặn không để tội phạm lợi dụng sản xuất ma túy trong nội địa.
Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính chỉ đạo các lực lượng chức năng tiếp tục thực hiện tốt công tác nghiệp vụ, nắm chắc tình hình, xây dựng bố trí mạng lưới nghiệp vụ tại các tuyến, địa bàn trọng điểm, đặc biệt là tuyến Tây Bắc, Đông Bắc, Bắc Miền Trung, Tây Nam, tuyến đường hàng không, tuyến đường biển. Phối hợp với các cơ quan chức năng của Trung Quốc, Lào, Campuchia triển khai các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm ma túy. Tập trung đấu tranh, triệt phá các đường dây ma túy lớn liên tuyến, liên tỉnh và xuyên quốc gia; các cơ sở sản xuất ma túy tổng hợp trái phép, các điểm, tụ điểm mua bán và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
Về công tác cai nghiện ma túy, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh triển khai thí điểm mô hình hỗ trợ, tư vấn pháp lý và xã hội, chuyển gửi đối với người tham gia cai nghiện ma túy thông qua quyết định của tòa án. Đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác cai nghiện ma túy.
Bộ Y tế hướng dẫn các cơ sở y tế tiếp nhận điều trị cho người sử dụng ma túy tổng hợp có dấu hiệu loạn thần; phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tổ chức điều trị cho người nghiện ma túy tổng hợp tại các cơ sở cai nghiện.
Về công tác phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế tiếp tục mở rộng điều trị ARV cho bệnh nhân HIV/AIDS bằng nguồn kinh phí từ Bảo hiểm y tế; kịp thời hướng dẫn các địa phương, cơ sở ngăn chặn tình trạng bỏ liều, dùng đồng thời nhiều loại ma túy khác khi điều trị bằng Methadone.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các ban, ngành chức năng ở địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tăng cường kiểm tra việc sản xuất, kinh doanh, buôn bán các loại chất hướng thần, tiền chất và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; không để lợi dụng các sự kiện, lễ hội, hội chợ, điểm vui chơi công cộng, các quán bar, karaoke, nhà hàng, khách sạn để tổ chức sử dụng, chứa chấp, lôi kéo sử dụng trái phép chất ma túy, chất hướng thần trên địa bàn; chủ động xây dựng kế hoạch, bố trí kinh phí; đầu tư nguồn lực cho công tác cai nghiện ma túy trên địa bàn; cải tạo, sửa chữa cơ sở vật chất; bảo đảm an ninh trật tự, nâng cao chất lượng dịch vụ cai nghiện ma túy tại các cơ sở cai nghiện bắt buộc; rà soát, thống kê và có hồ sơ quản lý người nghiện và người sử dụng ma túy tổng hợp; tiếp nhận, phân loại các đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp để quản lý có hiệu quả tại các cơ sở cai nghiện, không để xảy ra tình trạng học viên bỏ trốn khỏi cơ sở cai nghiện; nộp báo cáo đầy đủ theo quy định.
Phương Nhi