12 ha dứa trồng trên vùng cát đã sắp thu hoạch lại, nhưng người dân trồng dứa vẫn đang "dài cổ" chờ tiền doanh nghiệp đã thu mua vụ trước
Thu mua dứa rồi… nợ
Ghi nhận của PV Báo Giao thông, 4 ha dứa của 12 hộ dân Tổ hợp tác sản xuất dứa trên cát thôn Cang Gián (xã Trung Giang) hiện đã cho quả to trở lại, chuẩn bị thu hoạch. Thế nhưng, hơn 13,2 tấn dứa quả các hộ dân bán cho Công ty CP Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao (Công ty Đồng Giao) đã hơn nửa năm nay, vẫn chưa nhận được tiền.
Bà Dương Thị Xuân, Phó chủ tịch UBND xã Trung Giang, cho biết các hộ dân trên cũng đã phản ánh về việc doanh nghiệp đã thu mua số dứa quả trên, nhưng vẫn chưa chịu trả tiền. Đáng chú ý, 12 ha dứa tại 3 xã Trung Giang (Gio Linh) và Vĩnh Tú, Vĩnh Thái (Vĩnh Linh) cũng là 3 xã nằm trong vùng bị ảnh hưởng sự cố môi trường biển, được chọn triển khai mô hình trồng dứa thử nghiệm trên cát nên đã được tỉnh hỗ trợ 100% kinh phí về giống, phân bón.
Việc Công ty Đồng Giao đã thu mua hơn 17,2 tấn dứa quả của các hộ dân tại 3 xã trên theo các hợp đồng thu mua dứa đã được ký kết giữa Công ty này và các HTX/ Tổ hợp tác trồng dứa, nhưng chậm thanh toán khiến người dân trồng dứa rất bức xúc, lo lắng.
Ông Trần Thanh Hiền, Phó giám đốc Sở NN&PTNT Quảng Trị cho biết, sau khi nhận phản ánh của các hộ dân, Sở đã có văn bản gửi Công ty Đồng Giao đề nghị sớm thanh toán tiền mua dứa quả tại 3 xã trên, để người dân có điều kiện trang trải cuộc sống và tiếp tục đầu tư tái sản xuất.
“Phải nói rõ với các huyện là nếu làm thì mình cũng phải giữ chữ tín”
Ông Hiền cho biết, thực hiện Biên bản ghi nhớ (giữa UBND tỉnh Quảng Trị, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Công ty Đồng Giao) về việc hợp tác liên kết triển khai trồng và hợp đồng mua bán sản phẩm dứa Queen, cũng như quyết định của UBND tỉnh Quảng Trị về việc phê duyệt dự án phát triển trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản phục vụ tái cơ cấu sản xuất nông- lâm nghiệp theo hướng nâng cao giá trị, tạo việc làm và phát triển bền vững trên địa bàn tỉnh (giai đoạn 1 từ năm 2016).
Diện tích dứa trên vùng cát tại 3 xã nằm trong vùng bị ảnh hưởng sự cố môi trường biển là mô hình trồng thử nghiệm được tỉnh hỗ trợ 100% kinh phí về giống, phân bón
Từ đầu năm 2017, Sở NN&PTNT đã phối hợp để chỉ đạo các địa phương trên địa bàn liên kết trồng dứa nguyên liệu. Tổng diện tích đã triển khai trên toàn tỉnh là 146 ha; trong đó có 12 ha tại 3 xã Trung Giang, Vĩnh Tú và Vĩnh Thái. Sau đó, thực hiện các hợp đồng đã được ký kết giữa Công ty và các HTX/ Tổ hợp tác trồng dứa, Công ty Đồng Giao đã tiến hành thu mua sản phẩm dứa quả trên địa bàn tỉnh với số lượng gần 570 tấn, trong đó có hơn 17,2 tấn tại 3 xã trên.
Theo lãnh đạo Sở NN&PTNT Quảng Trị, tỉnh mời liên doanh liên kết, ký biên bản ghi nhớ để Công ty Đồng Giao về hợp đồng với từng cơ sở để trồng dứa nguyên liệu và cho dân ứng trước toàn bộ phân, giống 134/146 ha (riêng giống sau này được nhà nước hỗ trợ nên đã trả lại Công ty). Tuy nhiên, tại những địa phương đã được đầu tư ứng trước tiền phân bón, tổng số dứa bán cho Công ty không được 100% như trong hợp đồng.
“Khi họ về mua thì dân mình có nơi bán đúng đầy đủ, có nơi bán được khoảng một nửa, thậm chí có nơi không bán, như đúng dịp Tết đem bán ra ngoài để bà con thờ cúng dịp Tết giá đắt hơn so với giá hợp đồng bán cho Công ty… Trong hợp đồng có nói khi bán xong họ sẽ trừ phần đầu tư ứng trước, còn lại họ trả cho mình, mà mình bán được một ít thôi thì tổng số tiền đó đang còn ít hơn số tiền họ đang còn cho mình mắc nợ”- một cán bộ Sở NN&PTNT cho hay.
“Cũng phải thẳng thắn thấy rằng người nông dân mình nhận thức còn những mặt hạn chế. Dự kiến trong tuần này Sở mời tất cả các huyện về để đánh giá lại thực chất hiệu quả, trên cơ sở đó phải nói rõ với các huyện, là nếu làm thì mình phải giữ chữ tín”- ông Hiền nhấn mạnh.
Theo ông Hiền, hiện nay, trên địa bàn toàn tỉnh còn nợ Công ty khoảng hơn 5 tỷ đồng và số tiền mà Công ty còn nợ trong tổng sản lượng dứa đã mua là chưa thể bằng số tiền đã đầu tư về phân bón cho các hộ dân. Tuy nhiên, phía Công ty không nên “vin” vào đó mà chậm thanh toán cho các hộ dân trồng dứa tại 3 xã Trung Giang, Vĩnh Tú và Vĩnh Thái…
Cũng tại văn bản gửi Công ty Đồng Giao, Sở NN&PTNT đề nghị Công ty trên cơ sở sản lượng dứa đã thu mua tại các HTX/ Tổ hợp tác trồng dứa trên địa bàn tỉnh, tiến hành đối chiếu công nợ theo các hợp đồng đã ký kết, làm cơ sở thanh lý hợp đồng và tiếp tục phối hợp với Sở để liên kết sản xuất, thu mua dứa theo nội dung biên bản ghi nhớ.