Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích của việc giao lưu, giao thương, phát triển, các vùng cửa ngõ biên giới này không tránh khỏi những hệ quả tiêu cực tất yếu của chúng. Trong đó, nổi lên nhức nhối nhất là vấn nạn buôn bán, nghiện hút ma túy. Thời gian qua, các lực lượng chức năng phòng, chống ma túy tỉnh Quảng Trị và 2 tỉnh bạn nói trên đã rất nỗ lực ngăn chặn, triệt xóa, đẩy lùi vấn nạn này.
Muôn kiểu vận chuyển, buôn bán “cái chết trắng”
Một cán bộ trinh sát ma túy, Công an huyện Đakrông, Quảng Trị kể với chúng tôi rằng, việc các đối tượng buôn bán ma túy đi lại trên QL9, đường Hồ Chí Minh nhánh Đông cầu treo Đakrông đi A Lưới, Thừa Thiên - Huế hay QL15D từ A Ngo, A Bung, Tà Rụt- Đakrông lên cửa khẩu quốc tế La Lay, có nhiều thời điểm dày như cơm bữa. Các đối tượng làm nhiều ngành nghề khác nhau; quê hương bản quán, thường trú khác nhau và các thủ đoạn hoạt động phạm tội cũng tinh vi khác nhau.
 |
| Ông Mai Thức, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị khen thưởng Công an Quảng Trị phá thành công một chuyên án ma túy lớn. |
“Chuyên án bắt nguyên thầy giáo Lê Quang Trung, 33 tuổi, từng dạy học ở huyện miền núi A Lưới chẳng hạn”, anh nêu ví dụ và kể lại: “Đối tượng này quê ở huyện Quảng Trạch, Quảng Bình. Sau tốt nghiệp một trường CĐSP, anh ta tình nguyện vào vùng khó khăn của A Lưới dạy học với quyết tâm và mong muốn bám trụ, gieo cái chữ cho những trẻ em đồng bào thiểu số còn nhiều khó khăn, thiệt thòi nơi đây.
Trong những năm đầu, Trung đã để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp, tình cảm sâu sắc trong lòng học trò và bà con dân bản. Nhưng rồi cuộc sống đẩy đưa, tuổi trẻ ham chơi, bồng bột khiến cậu ta rơi vào vòng xoáy của những tệ nạn khó thoát ra được. Từ đó, Trung với vỏ bọc thầy giáo, một tháng vài lần sang Lào lấy lý do thăm bạn bè, người quen, nhưng thực chất móc nối, mua ma túy về sử dụng và bán lại cho các con nghiện trên địa bàn”.
Đối tượng đã sớm lọt vào mắt các trinh sát ma túy. Tuy nhiên, việc bắt quả tang đối với y không dễ. Bởi bên cạnh vỏ bọc giáo viên, Trung luôn chuẩn bị kỹ các phương án thoát thân phòng khi bị phát hiện. Chẳng hạn mỗi lần sang Lào, Trung đều chuẩn bị đầy đủ các tư trang cá nhân, lương thực và vật tư khác nhằm khi phải lẩn trốn vào rừng dài ngày.
Việc đối tượng mỗi lần trở lại Việt Nam cũng đi qua nhiều đường sá rất lòng vòng với mục đích đề phòng người khác theo dõi đồng thời tìm nơi cất giấu ma túy không ai biết. Do đó, những lần Trung trở lại không phải lúc nào cũng có ma túy mang theo người; việc này gây rất nhiều khó khăn cho các lực lượng chức năng theo dõi, tổ chức bắt quả tang y.
Khi các lực lượng chức năng quyết định bắt quả Trung, y tỏ ra rất bình tĩnh. Khám xét trên người đối tượng và hành lý mang theo, các lực lượng đều không phát hiện ma túy. Nghĩ rằng các lực lượng chức năng không dễ gì tìm ra tang vật, y càng làm lớn chuyện, vừa la lối, vừa hỏi lý do bắt giữ và yêu cầu phải xin lỗi y.
Song tất cả mánh khóe, thủ đoạn tinh vi của gã buôn bán “cái chết trắng” mang vỏ bọc thầy giáo này đã không qua được mắt các lực lượng phá án. Trước bằng chứng hơn 2 ngàn viên ma túy cất giấu trong ống thông gió chiếc xe máy do y điều khiển đã buộc y phải lặng lẽ, cúi đầu khai nhận hành vi phạm tội của mình.
Ngày 15-7-2018, tại bến đò Mỹ Yên, thôn Bích La Đông, xã Tân Thành, huyện miền núi Hướng Hóa, Quảng Trị, đối tượng vận chuyển, buôn bán ma túy trái phép qua biên giới Nguyễn Thị Thảo Ly (17 tuổi, trú thôn An Du Đông, xã Vĩnh Tân, huyện Vĩnh Linh, Quảng Trị) cũng sử dụng thủ đoạn hoạt động phạm tội tinh vi không kém.
Đối tượng trong trang phục người đồng bào thiểu số sang Lào thăm bà con. Trên chiếc xuồng nhôm vượt sông Sê Pôn chỉ mấy tay chèo, đối tượng ngồi sát bên những người Pa Cô, Vân Kiều ở Hướng Hóa cũng sang thăm bà con bên đó, khiến người ngoài khó phân biệt, phát hiện. Nhưng việc sang Lào “thăm hỏi bà con” của thị cũng không qua được mắt các trinh sát ma túy.
Vào thời điểm buổi trưa cùng ngày, khi ả vừa qua lại bờ sông bên này mang ma túy về vùng đồng bằng, các lực lượng đánh án đã ập vào bắt quả tang. Khám xét nhanh trên người đối tượng và hành lý mang theo, các lực lượng phát hiện 4.234 viên ma túy tổng hợp (MTTH).
Cùng lúc này, các lực lượng phát hiện một xe ô-tô ở khu vực gần đó rú ga rời khỏi một cách bất thường nên đã đuổi theo. Đến 22h cùng ngày tại bãi đá, thôn Thượng Lâm, xã Cam Thành, huyện Cam Lộ, Quảng Trị, các lực lượng phát hiện đối tượng Trần Thanh Giang (tên gọi khác Bờm, 22 tuổi, trú thôn Hòa Bình, xã Tân Ninh, huyện Quảng Ninh, Quảng Bình) đi từ Đông Hà lên đây trên một chiếc xe taxi, xe này chạy tới chạy lui trên đoạn đường này rất nhiều lần.
Đúng như nhận định, khi tạm giữ đối tượng Giang, đối tượng này đã khai ra việc các đối tượng trên xe ô-tô từ bến đò Mỹ Yên chạy về khu vực này, bỏ lại xe lẩn trốn vào rừng, nhờ y mang khóa sơ cua lên đây điều khiển xe về. Qua khai thác nóng, các lực lượng cũng đã bắt giữ đối tượng điều khiển xe taxi và tạm giữ xe này để phục vụ điều tra do liên quan đến vụ án.
"Cất" những mẻ lưới ma túy "khủng”
Đầu tháng 2-2018, các lực lượng chức năng phòng, chống ma túy tỉnh Quảng Trị phát hiện một đường dây mua bán, vận chuyển ma túy từ Lào qua cửa khẩu quốc tế La Lay đưa vào Việt Nam tiêu thụ với số lượng rất lớn. Mỗi lần, các đối tượng vận chuyển từ khoảng 50 - 80 ngàn viên MTTH qua biên giới nhằm cung cấp cho các đầu mối ở Quảng Trị, Quảng Bình, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh.
Trước tình hình đó, các lực lượng chức năng phòng chống ma túy tỉnh Quảng Trị đã phối hợp chặt chẽ với Ty An ninh tỉnh Salavan triển khai các biện pháp nghiệp vụ để phá án. Sau nhiều tháng với không ít khó khăn, ngày 21-6-2018, các lực lượng đã phá thành công chuyên án, bắt quả tang 2 đối tượng người Lào là Thạo Xén (34 tuổi), Xa Khôn (35 tuổi, cùng trú bản Tà Beng, huyện Lào Ngam, tỉnh Salavan) đang vận chuyển 72 ngàn viên MTTH vào biên giới Việt Nam.
Ngoài ra, các lực lượng chức năng thu giữ một số tang vật khác liên quan. Đây là vụ buôn bán, vận chuyển MTTH có số lượng lớn nhất từ trước đến nay được vận chuyển từ Salavan vào biên giới Quảng Trị.
Cùng chuyên án này, ngày 9-8-2018, Đại tá Lê Văn Phương, Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị cho biết: “Các lực lượng đánh án đã bắt được thêm 2 đối tượng khác nằm trong đường dây buôn bán, vận chuyển số lượng ma túy khủng này, gồm Thạo Toong (37 tuổi, trú bản Thoong Khiên, huyện Va Pi, tỉnh Salavan), Thạo Hương (52 tuổi, trú bản Ca Tuốt, huyện Va Pi).
 |
| Bàn giao 5 đối tượng mua bán, vận chuyển ma túy vào khu vực biên giới Việt Nam cho Ty An ninh tỉnh Salavan, Lào xử lý. |
Qua đấu tranh khai thác bước đầu, các đối tượng khai nhận, toàn bộ số ma túy trên được mua từ huyện Xoỏng Khôn, tỉnh Savannakhet về tập kết, tàng trữ tại Cụm bản 5, Thoong Khiên, tỉnh Salavan, sau đó móc nối, thiết lập các đường dây vận chuyển, phân phối, cung cấp cho các địa bàn trong tỉnh và đưa qua biên giới vào Việt Nam tiêu thụ.
Khi đang trên đường vận chuyển ma túy từ khu vực này vào Việt Nam tiêu thụ thì bị các lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ. Hiện tại, Ban Chuyên án đã phối hợp với Ty An ninh tỉnh Salavan hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục, bàn giao các đối tượng, tang vật vụ án cho cơ quan chức năng Lào xử lý. Ngay sau phá thành công chuyên án, Bộ Tư lệnh Biên phòng đã biểu dương, khen thưởng nóng các lực lượng đánh án của Quảng Trị và Ty An ninh, Salavan 50 triệu đồng”.
Cũng theo Đại tá Phương, trước đó, lực lượng phòng, chống ma túy của Bộ đội Biên phòng Quảng Trị phối hợp với Đoàn đặc nhiệm phòng, chống ma túy và tội phạm miền Trung; Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế La Lay; Ty An ninh tỉnh Salavan phá thành công một chuyên án ma túy khủng khác, bắt quả tang 5 đối tượng người Lào, gồm Tôm Păn Nha Thit, Bun My Sút Thala Si, Seng La Mit Năm Tha Vông, Sutthi Đết, Si Sa Vẵn Inthi Thệt đang vận chuyển ma túy từ khu vực biên giới vào Việt Nam tiêu thụ.
Đây là những đối tượng đặc biệt nguy hiểm nằm trong đường dây ma túy lớn xuyên quốc gia, địa bàn hoạt động từ Thái Lan sang Lào, rồi vận chuyển vào các tỉnh của Việt Nam như Kon Tum, Hà Tĩnh, Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Trị.
Các lực lượng chức năng đã phát hiện, thu giữ trên người các đối tượng 50.600 viên MTTH, 1kg ma túy đá, 1 khẩu súng K59 với 8 viên đạn, trong đó có 1 viên đạn đã lên nòng và 2 xe ôtô. Sau bắt giữ, các cơ quan chức năng của Quảng Trị cũng đã tiến hành bàn giao các đối tượng cùng tang vật vụ án cho Ty An ninh tỉnh Salavan xử lý.
Nói về tội phạm ma túy ở các cửa ngõ biên giới Quảng Trị và Savannakhet, Salavan, các trinh sát ma túy cho hay: “Bọn tội phạm này chủ yếu ở các tỉnh Bắc Lào như Viên Chăn, Bô Ly Khăm Xay và khu “tam giác vàng”, câu kết với tội phạm ma túy ở các tỉnh Savannakhet, Salavan vận chuyển ma túy về tập kết tại trung tâm thị xã Cay Xỏn Phôn Vi Hẳn, huyện Xoỏng Khôn, Savannakhet; huyện Lào Ngan, Va Pi, Mường Khốm, thị xã Salavan, tỉnh Salavan, sau đó đưa về các tỉnh Nam Lào và Việt Nam tiêu thụ.
Chúng hình thành nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy quy mô lớn, tổ chức chặt chẽ, thận trọng trong giao dịch và có mạng lưới sâu rộng, với phương thức thủ đoạn hoạt động hết sức tinh vi, xảo quyệt, với các đường dây tiêu thụ ma túy khép kín.
Chúng sẵn sàng sử dụng vũ khí nóng để chống trả các lực lượng chức năng khi bị phát hiện, bắt giữ. Theo thống kê của các cơ quan chức năng Quảng Trị, tính riêng trong 5 năm lại đây, các lực lượng chức năng phòng, chống ma túy của tỉnh và các tỉnh bạn Lào đã phá hàng chục vụ án ma túy lớn ở khu vực biên giới, với tổng số lượng MTTH phát hiện, thu giữ lên đến hàng trăm ngàn viên”.
Trao đổi với chúng tôi, Trung tá Lê Phước Chiến, Phó trưởng phòng Phòng chống tội phạm ma túy, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị chia sẻ: “Ở các vùng cửa ngõ biên giới của địa phương, tình hình mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng chất ma túy cũng diễn biến hết sức phức tạp.
Trong đó, tập trung vào các địa bàn trọng điểm như thị trấn Lao Bảo, xã Tân Thành, Tân Long, huyện miền núi Hướng Hóa và các địa bàn lân cận. Tại các địa phương này, chúng hoạt động ngày càng tinh vi, xảo quyệt, thiết lập, hình thành các đường dây khép kín trong và ngoài biên giới, hoạt động hết sức chặt chẽ, thận trọng để tránh các lực lượng chức năng phát hiện bắt giữ, chờ thời cơ thuận lợi để thẩm lậu ma túy vào nội địa tiêu thụ.
Hiện nay, ma túy đã len lỏi xâm nhập vào các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số có điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội còn nhiều khó khăn. Đáng báo động, số người nghiện trên các khu vực này ngày càng gia tăng và trẻ hóa, đặc biệt ma túy đã xâm nhập vào môi trường học đường, nhất là các trường THPT, THCS ở các địa phương nói trên”.
Phan Thanh Bình