 |
| Trong đợt dịch thứ 4 này, BV Nội tiết Bắc Giang đang điều trị cho 165 bệnh nhân COVID-19, trong đó có cả những bệnh nhân trẻ, bệnh nhân lớn tuổi...Ảnh: VGP/Hiền Minh |
Trước đây, chúng ta đã trải qua 3 làn sóng dịch COVID-19. Làn sóng đầu tiên từ chủng virus nguyên phát ở Vũ Hán (Trung Quốc), Việt Nam có ghi nhận một số bệnh nhân nặng nhưng chưa có tử vong. Làn sóng thứ 2 xuất hiện ở Đà Nẵng vẫn với chủng virus đó, nhưng bùng phát trong bệnh viện, gây 35 ca tử vong ở những bệnh nhân rất nặng và có nhiều bệnh nền.
Làn sóng thứ 3 xuất hiện ở Hải Dương với biến chủng của Anh là chủ yếu, mặc dù số người mắc lớn nhưng hầu hết ở những người trẻ, số ca nặng không nhiều và không có ca tử vong.
Đối với người cao tuổi, có bệnh lý nền thì tỉ lệ tử vong đương nhiên sẽ tăng cao hơn người trẻ. Hơn nữa, diễn biến bệnh COVID-19 ở người già cũng phức tạp và điều trị khó khăn hơn người trẻ tuổi.
So sánh giữa nguy cơ tử vong của các nhóm bệnh nhân khác nhau, các nhà thống kê thường dùng khái niệm tỉ suất chênh (Odd Ratio-OR) để đo lường sự tác động của các yếu tố đến các nguy cơ mắc bệnh hay tử vong.
Thống kê trên 64.781 bệnh nhân mắc COVID-19 nặng tại 592 bệnh viện ở Mỹ năm 2020 cho thấy, tỉ lệ tử vong chung ở các bệnh nhân mắc COVID-19 nặng khoảng 20,3%. So với nhóm 18-34 tuổi thì nguy cơ tử vong của nhóm bệnh nhân trên 80 tuổi tuổi có tỉ suất chênh OR=16,2. So với người khỏe mạnh thì nhóm bệnh nhân có bệnh tiểu đường có nguy cơ tử vong cao hơn với tỉ suất chênh OR=1,9.
Diễn giải cụ thể có nghĩa là, nếu cứ 100 bệnh nhân nặng trẻ khỏe thì có khoảng 20 người tử vong, thì ở nhóm 100 bệnh nhân trên 80 tuổi sẽ tử vong khoảng 66 người, nhóm có bệnh tiểu đường sẽ tử vong 32 người.
Như vậy là khi nhiễm COVID-19, bất kỳ ai hay lứa tuổi nào đều có khả năng diễn biến nặng và đều có thể tử vong. Thực tế ngay từ đầu vụ dịch tại Vũ Hán đã ghi nhận bác sĩ Lý Văn Lượng mới 34 tuổi vẫn bị tử vong. Sau đó, một loạt những người nổi tiếng khỏe mạnh như nữ cầu thủ Elham Sheikhi của Iran tử vong ở tuổi 23, lực sĩ Victor Luna ở Brazil, qua đời vì COVID-19 ở tuổi 37, lực sĩ đa tài Dmitriy Stuzhuk ở Ukraine, một người không chịu tin rằng có bệnh COVID-19, đã qua đời vì chính bệnh này ở tuổi 33.
Nguy cơ tử vong của bệnh nhân mắc COVID-19 phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trước hết là cơ địa, tuổi tác, các bệnh lý kèm theo và khả năng miễn dịch giúp cơ thể chống đỡ bệnh tật. Sau nữa phụ thuộc vào diễn biến và độc lực của từng chủng virus.
Nguy cơ tử vong cũng phụ thuộc nhiều vào khả năng chẩn đoán, điều trị của các thầy thuốc, khả năng cung cấp về giường bệnh, nhân lực, oxy, thuốc men và trang bị hồi sức cấp cứu của hệ thống y tế.
Thực tế tại Ấn Độ hiện nay cho thấy, khi hệ thống y tế bị quá tải thì không thể đảm bảo được việc điều trị có hiệu quả.
Hiện, chúng ta đang đối mặt với làn sóng dịch thứ 4, chủ yếu do chủng Ấn Độ gây ra. Vụ dịch này có quy mô và tính chất phức tạp cao hơn các vụ dịch trước vì nó bùng phát cả ở những bệnh viện, nơi có nhiều người bệnh nặng, nhiều bệnh lý nền, cả ở trong cộng đồng nhiều địa phương, cả ở trong các khu công nghiệp lớn.
Đến nay, nước ta đã ghi nhận 2 ca tử vong đầu tiên trong đợt dịch thứ 4 và đang còn nhiều bệnh nhân nặng. Đặc điểm diễn biến bệnh do chủng virus mới này còn đang cần nghiên cứu tiếp. Nhưng để hạn chế tỉ lệ tử vong, chúng ta không chỉ lưu tâm đến nhóm bệnh nhân có tuổi, có bệnh nền mà còn phải đảm bảo việc điều trị tốt cho cả nhóm người trẻ khỏe.
Điều đó đòi hỏi phải nâng cao chất lượng chẩn đoán, điều trị ở tất cả các tuyến, ưu tiên nguồn lực, đảm bảo cung cấp đầy đủ thuốc, vật tư hóa chất và trang thiết bị phục vụ công tác khám và điều trị.
Và hơn hết, mỗi người đều phải thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh như thực hiện thông điệp 5K của Bộ Y tế, tuân thủ các chỉ định giãn cách khi được yêu cầu, để hạn chế số người mắc không vượt quá khả năng đáp ứng của hệ thống điều trị.
TS.BS Nguyễn Trung Cấp
Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương