Nhìn chung, chất lượng đội ngũ đảng viên được nâng lên, cơ cấu đội ngũ đảng viên chuyển biến theo chiều hướng tích cực, đại đa số đảng viên giữ vững bản lĩnh chính trị, kiên định đường lối đổi mới đất nước, phát huy vai trò tiên phong gương mẫu, từng bước đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ được giao.
Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020 - 2025, Ban Thường vụ Tỉnh ủy và cấp ủy các cấp đã có những giải pháp tích cực để đạt chỉ tiêu của đại hội đề ra (trên 1.500 đảng viên/năm, tương đương với chỉ tiêu của Nghị quyết số 21-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII) với việc tăng cường vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội; xây dựng chương trình, kế hoạch khảo sát nắm tình hình, cải tiến nội dung, phương pháp để giáo dục, bồi dưỡng, tuyển chọn những quần chúng ưu tú kết nạp vào Đảng đồng thời chú trọng việc rà soát, sàng lọc đảng viên, đưa những đảng viên không đủ tư cách ra khỏi Đảng; trong đó, chú trọng nhất là đối với các thôn, bản ở các xã miền núi, địa bàn khó khăn, các chi bộ nông thôn, đặc biệt là các chi bộ mới thành lập, ít đảng viên và thôn chưa có chi bộ, các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước, các hội viên, đoàn viên ưu tú trong các đoàn thể chính trị - xã hội, công nhân, lao động trực tiếp, lực lượng dân quân tự vệ, công an viên và thanh niên trong độ tuổi nhập ngũ,... Nhiều cấp uỷ đã tích cực chỉ đạo, thực hiện chủ trương “xoá” thôn chưa có đảng viên, chưa có chi bộ, đến nay 100% thôn, bản, khu phố có đảng viên và tổ chức đảng.
Nhận thức rõ công tác phát triển đảng viên là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên trong công tác xây dựng Đảng, góp phần tăng cường, bổ sung lực lượng, trẻ hóa đội ngũ, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng. Bám sát tinh thần chỉ đạo của Chỉ thị số 34-CT/TW, ngày 30/5/1998 của Bộ Chính trị khóa VIII về “Tăng cường công tác chính trị tư tưởng, củng cố tổ chức đảng, đoàn thể quần chúng và công tác phát triển đảng viên trong trường học”, các quy định, hướng dẫn của Trung ương và đặc điểm, điều kiện của tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành các đề án, nghị quyết, chỉ thị[1] để lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện; kịp thời quán triệt các quy định, hướng dẫn của Trung ương có liên quan về kết nạp đảng viên. Chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, các đơn vị liên quan quan tâm, chú trọng đến công tác phát triển đảng viên, nhất là việc xây dựng kế hoạch và tạo nguồn kết nạp ở các thôn, bản thuộc các xã miền núi, địa bàn khó khăn, các chi bộ nông thôn, các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước, các trường cao đẳng, trung học phổ thông, các hội viên, đoàn viên ưu tú trong các đoàn thể chính trị - xã hội, công nhân, lao động trực tiếp, lực lượng dân quân tự vệ, công an viên và thanh niên trong độ tuổi nhập ngũ…
Thực hiện chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, cấp ủy các cấp, mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội đã xây dựng kế hoạch tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao nhận thức về Đảng; tổ chức nhiều hoạt động sôi nổi, phong trào thi đua yêu nước để thu hút, tập hợp đoàn viên, hội viên tham gia; chăm lo đào tạo, bồi dưỡng quần chúng ưu tú, giúp đỡ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao để xem xét giới thiệu kết nạp vào Đảng. Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn đã ban hành Hướng dẫn số 42/-HD/TĐTN-XDĐ, ngày 27/5/2020 “về đẩy mạnh công tác bồi dưỡng đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét kết nạp trong các trường trung học phổ thông” với chủ đề “Đảng viên tuổi 18”, tổ chức các hoạt động, phong trào thi đua yêu nước gắn với chương trình “Rèn luyện đoàn viên giỏi”; Trung tâm chính trị cấp huyện mở các lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng đối với các quần chúng ưu tú. Các cấp ủy nghiên cứu, nắm vững quy trình, thủ tục, các bước triển khai từ khâu giới thiệu tạo nguồn đến công tác bồi dưỡng, công tác thẩm tra hồ sơ, lý lịch, kết luận tiêu chuẩn chính trị để kết nạp đảng viên mới. Việc kết nạp đảng viên và công nhận đảng viên chính thức đều được thực hiện nghiêm túc theo đúng quy định, hướng dẫn của Trung ương. Hồ sơ, thủ tục được thẩm định kỹ về tiêu chuẩn, điều kiện và đặc biệt vấn đề lịch sử chính trị, chính trị hiện nay.
Toàn tỉnh hiện có 28 trường THPT, 08 trung tâm giáo dục thường xuyên và giáo dục nghề nghiệp, 03 trường cao đẳng (y tế, sư phạm, kỹ thuật). 100% đơn vị có tổ chức đảng, trong đó có 01 đảng bộ cơ sở, 32 chi bộ cơ sở, 01 đảng bộ bộ phận, 04 chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở với 1.283 đảng viên. Đối với doanh nghiệp ngoài nhà nước: hiện có 3.870 doanh nghiệp (trong đó doanh nghiệp quy mô siêu nhỏ chiếm trên 80%) với trên 40.000 lao động; có 64 tổ chức đảng (công ty cổ phần: 39, công ty trách nhiệm hữu hạn: 09, doanh nghiệp tư nhân: 09) với 676 đảng viên.
Từ năm 2020 đến năm 2022 kết nạp được 20 đảng viên là học sinh, sinh viên (năm 2020: 09 sinh viên, năm 2021: 02 học sinh và 01 sinh viên; năm 2022: 08 học sinh) và 52 đảng viên trong doanh nghiệp ngoài nhà nước (năm 2020: 18, năm 2021: 19; năm 2022: 15), chiếm tỷ lệ rất thấp so với tổng số đảng viên kết nạp trong năm.
Về chất lượng: Đối với đảng viên được kết nạp trong các trường học là những quần chúng ưu tú có thành tích cao trong học tập và các hoạt động của nhà trường, tuổi đời trẻ (từ 18-22 tuổi), nữ: 12 đ/c, chiếm 60%. Đây là thành phần quan trọng để bổ sung lực lượng đảng viên trẻ cho Đảng. Đối với đảng viên được kết nạp trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước: nữ 22 đ/c, chiếm 42,3%; lãnh đạo quản lý: 08 đ/c, chiếm 15,4%; công nhân lao động: 44 đ/c, chiếm 84,6%; tuổi đời dưới 40 là 38 đ/c, chiếm 73,1%. Về trình độ chuyên môn: trung cấp, cao đẳng: 23đ/c, chiếm 44,2%; đại học: 29 đ/c, chiếm 58,8%.
Công tác phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên và trong doanh nghiệp ngoài nhà nước trong những năm gần đây đã được các cấp ủy quan tâm, tuy số lượng đảng viên kết nạp chưa nhiều nhưng nhận thức của cấp ủy về kết nạp đảng viên trong các trường học đối với học sinh, sinh viên, đối với chủ doanh nghiệp và người lao động trong doanh nghiệp ngoài nhà nước có sự thay đổi, góp phần tăng cường củng cố tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ đảng viên.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác kết nạp đảng viên trong học sinh, sinh viên và doanh nghiệp ngoài nhà nước còn những hạn chế:
- Một số cấp ủy triển khai thực hiện công tác phát triển đảng viên chưa thường xuyên, chưa chú trọng đến việc giao chỉ tiêu cho các tổ chức, đoàn thể thực hiện nhiệm vụ phát triển đảng viên (trong trường học chủ yếu quan tâm kết nạp cán bộ, giáo viên). Công tác rà soát, nắm danh sách, đánh giá số lượng, chất lượng nguồn bồi dưỡng kết nạp đảng chưa chặt chẽ, triệt để, do đó có một số trường hợp được giới thiệu tham gia bồi dưỡng lớp nhận thức về Đảng nhưng khi làm hồ sơ thì không đảm bảo tiêu chuẩn, điều kiện để kết nạp, ảnh hưởng đến tâm lý của quần chúng.
- Công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho đoàn viên về mục tiêu, lý tưởng của Đảng có mặt hiệu quả chưa cao, do vậy chưa phát hiện, bồi dưỡng, giới thiệu đoàn viên ưu tú cho tổ chức đảng xem xét, kết nạp.
- Việc phân công đảng viên chính thức theo dõi, giúp đỡ đối tượng cảm tình Đảng của một số chi bộ chưa cụ thể, rõ ràng; đảng viên được phân công theo dõi, giúp đỡ quần chúng chưa thể hiện hết vai trò, trách nhiệm, năng lực, am hiểu về công tác Đảng còn hạn chế; một số đồng chí ngại tiếp xúc để nắm bắt tâm tư, định hướng, giúp đỡ quần chúng để họ vững tin và quyết tâm phấn đấu vào Đảng.
- Hoạt động của các trường cao đẳng gặp nhiều khó khăn, số lượng tuyển sinh hằng năm đạt thấp[2], trong đó có trường cao đẳng kỷ thuật mới nâng cấp trên cơ sở sáp nhập 02 trường trung cấp; trường cao đẳng sư phạm phải chuyển đổi mô hình đào tạo cho phù hợp để tồn tại; trường cao đẳng y tế khó cạnh tranh với các trường ở khu vực miền Trung[3]. Đối với doanh nghiệp, mặc dù nền kinh tế đang tiếp tục phục hồi nhưng doanh nghiệp vẫn khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn, lãi suất ngân hàng tăng, giá nguyên, nhiên, vật liệu tăng…, số doanh nghiệp giải thể hoặc tạm dừng hoạt động nhiều hơn thành lập mới[4].
- Trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước, nhiều chủ doanh nghiệp chỉ chú trọng hoạt động sản xuất kinh doanh, nhận thức chưa đầy đủ về chủ trương phát triển tổ chức đảng, đoàn thể chính trị - xã hội, chưa tạo điều kiện cho việc thành lập và hoạt động của tổ chức đảng trong doanh nghiệp; người lao động trong doanh nghiệp tư nhân làm việc không ổn định, đa số chỉ quan tâm đến việc làm, thu nhập, không có nguyện vọng phấn đấu vào Đảng.
- Theo quy định “tại thời điểm chi bộ xét kết nạp, người vào Đảng phải đủ 18 tuổi đến đủ 60 tuổi (tính theo tháng)”, tuy nhiên học sinh ở các trường trung học phổ thông mặc dù có thành tích học tập tốt nhưng phần lớn tại thời điểm xét kết nạp chưa đủ 18 tuổi.
Để thực hiện tốt công tác phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên và doanh nghiệp ngoài nhà nước phù hợp với tình hình địa phương và phấn đấu đạt các chỉ tiêu về kết nạp đảng viên đề ra trong Nghị quyết số 21-NQ/TW, thời gian tới cần triển khai, thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp sau:
- Tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy, tổ chức đảng trong các trường học, doanh nghiệp ngoài nhà nước thực hiện tốt Quy định số 97-QĐ/TW, ngày 22/3/2004 về “chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ, chi bộ cơ sở trong các đơn vị sự nghiệp (trường học, bệnh viện, viện nghiên cứu...)”; Quy định số 170-QĐ/TW, ngày 07/3/2013 của Ban Bí thư về “chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ, chi bộ cơ sở trong doanh nghiệp tư nhân” (cho đến khi có quy định mới thay thế); không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo của tổ chức đảng và chất lượng đội ngũ đảng viên, phát huy vai trò lãnh đạo trong trường học, doanh nghiệp.
- Tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, các tổ chức trong các trường học, doanh nghiệp nhất là người đứng đầu về ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên và doanh nghiệp, xem đây là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên trong công tác xây dựng Đảng. Đồng thời tập trung tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh, sinh viên và người lao động nhận thức sâu sắc về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cũng như những thành tựu trong sự nghiệp đổi mới nhằm củng cố niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao ý thức giác ngộ chính trị để có động cơ phấn đấu vào Đảng.
- Chú trọng công tác bồi dưỡng, tạo nguồn trong học sinh, sinh viên và doanh nghiệp; cấp ủy phải xây dựng kế hoạch cụ thể đối với kết nạp đảng viên trong trường học. Tiến hành khảo sát, đánh giá, phân tích đúng thực trạng chất lượng quần chúng là nguồn kết nạp đảng viên trong các trường học, doanh nghiệp kịp thời, hướng dẫn, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho cơ sở trong công tác tạo nguồn, phát hiện nguồn và công tác kết nạp đảng viên đảm bảo tiêu chuẩn, điều kiện, nguyên tắc, quy trình, hồ sơ, thủ tục quy định. Đổi mới nội dung và phương pháp bồi dưỡng lý luận chính trị phù hợp với từng đối tượng và linh động trong cách thức tổ chức để tạo điều kiện cho học sinh, sinh viên và người lao động trong các doanh nghiệp tham gia học tập.
- Tăng cường tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề về phát triển đảng viên trong các trường học và doanh nghiệp ngoài nhà nước. Nghiên cứu ban hành nghị quyết chuyên đề về phát triển đảng viên trong các trường học; phân công, phân nhiệm rõ ràng cho các đồng chí cấp ủy viên và các đoàn thể chính trị - xã hội; giao chỉ tiêu cụ thể cho chi bộ, từng đoàn thể để có sự chủ động trong triển khai thực hiện; đồng thời, chỉ đạo Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội xây dựng cơ chế phối hợp trong thực hiện nhiệm vụ phát triển đảng viên. Gắn trách nhiệm của cấp ủy đảng, người đứng đầu cấp ủy, người đứng đầu các đoàn thể chính trị - xã hội đối với nhiệm vụ phát triển đảng viên, lấy kết quả đó làm một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng tổ chức đảng, tập thể cán bộ lãnh đạo quản lý và cán bộ, đảng viên hàng năm.
- Tổ chức công đoàn và đoàn thanh niên trong các trường học và doanh nghiệp đẩy mạnh tổ chức thực hiện các phong trào thi đua yêu nước, các hoạt động bề nổi, tạo sân chơi lành mạnh nhằm thu hút, tập hợp đoàn viên, phát hiện những nhân tố tích cực trong học tập và lao động, có tinh thần trách nhiệm, có nguyện vọng đứng trong hàng ngũ của Đảng để bồi dưỡng và giới thiệu cho tổ chức đảng xem xét kết nạp.
- Kết hợp chặt chẽ giữa kết nạp đảng viên với công tác quản lý, sàng lọc đảng viên, kiên quyết đưa những người không đủ tư cách đảng viên ra khỏi Đảng theo tinh thần Chỉ thị số 28-CT/TW, ngày 21/01/2019 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XII và Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới”. Chú trọng công tác kiểm tra, giám sát về công tác tạo nguồn phát triển đảng viên ở các trường học và trong các doanh nghiệp, nhất là về thực hiện quy trình, thủ tục kết nạp đảng viên. Định kỳ sơ kết, tổng kết các chỉ thị, nghị quyết để đánh giá, rút kinh nghiệm; biểu dương, khen thưởng đối với cấp ủy, tổ chức đảng có thành tích trong công tác phát triển đảng viên./. Lê Trang