Hôm nay, trong không khí toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang ra sức thi đua kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, chúng ta long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Công đoàn Việt Nam và đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh lần thứ ba. Trước hết, thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi xin gửi tới các đại biểu cùng toàn thể cán bộ Công đoàn Việt Nam qua các thời kỳ, các đoàn viên công đoàn, cán bộ, công chức, viên chức, công nhân và người lao động cả nước lời thăm hỏi ân cần và chúc mừng tốt đẹp nhất.
Đúng 90 năm trước, ngày 28 tháng 7 năm 1929, Tổng Công hội đỏ Bắc Kỳ, tiền thân của tổ chức Công đoàn Việt Nam chính thức được thành lập, đánh dấu bước ngoặt lớn, khẳng định sự lớn mạnh của phong trào công nhân và hoạt động công đoàn cách mạng Việt Nam; là kết quả công vận và sự truyền bá lý luận công đoàn cách mạng của Lãnh tụ thiên tài Nguyễn Ái Quốc.
Trải qua 9 thập kỷ hình thành và phát triển, Công đoàn Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, trưởng thành, đồng hành cùng dân tộc, là lực lượng và chỗ dựa tin cậy, trung thành của Đảng, gắn bó máu thịt, hết lòng phấn đấu vì quyền lợi của giai cấp công nhân, người lao động và đã có những đóng góp xứng đáng vào thắng lợi vĩ đại của cách mạng Việt Nam. Giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam là nền tảng chính trị-xã hội vững chắc của Đảng và Nhà nước ta. Công đoàn là tổ chức chính trị-xã hội tiên phong trong xây dựng, chỉnh đốn, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ; là chỗ dựa vững chắc và cầu nối giữa công nhân, người lao động với Đảng và Nhà nước. Công đoàn Việt Nam luôn là lực lượng tiên phong, đóng vai trò trung tâm trong đời sống chính trị của đất nước.
Trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây cũng như công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay, giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam đã tiến hành những cuộc vận động cách mạng to lớn, phát động những phong trào thi đua yêu nước rộng khắp, đóng góp sức người, sức của và cả máu xương cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc. Trong bất kỳ giai đoạn lịch sử nào, giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam luôn kiên định, đoàn kết thống nhất, đổi mới sáng tạo, vận động, tổ chức, hướng dẫn công nhân và người lao động cả nước đi tiên phong trong lao động, sản xuất và đấu tranh cách mạng, kế thừa xứng đáng và làm rạng rỡ thêm truyền thống anh hùng của dân tộc ta.
Trong thời kỳ đổi mới, giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn luôn ở tuyến đầu, là lực lượng tiên phong trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử đạt được trong hơn 30 năm đổi mới vừa qua của đất nước có sự đóng góp rất quan trọng, to lớn của giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam.
Trong thời gian qua, Công đoàn đã có nhiều đổi mới cả nội dung và phương thức hoạt động. Ngay sau Đại hội XII của Đảng và Đại hội XII của Công đoàn Việt Nam, các cấp công đoàn đã bắt tay ngay vào tuyên truyền, phổ biến, quán triệt, học tập Nghị quyết; tập trung xây dựng các chương trình, đề án, kế hoạch và tích cực triển khai tổ chức thực hiện rộng khắp trong cả nước.
Hoạt động công đoàn và phong trào công nhân luôn bám sát chủ trương của Đảng và thực tiễn cuộc sống. Công đoàn các cấp, đặc biệt là Tổng Liên đoàn đã tìm tòi, sáng tạo, đề xuất và tổ chức được nhiều hoạt động ý nghĩa thiết thực như “Tết Sum vầy,” “Tháng Công nhân;” xây dựng các thiết chế công đoàn, tháo gỡ những vấn đề bức xúc về nhà ở, nhà trẻ, nơi sinh hoạt văn hoá, chăm sóc sức khỏe… tại các khu công nghiệp.
Tham mưu, tổ chức cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước thăm hỏi, tặng quà của nhân dịp Tết nguyên đán và tổ chức gặp gỡ, đối thoại hàng năm giữa Thủ tướng Chính phủ với công nhân.
Xây dựng chương trình “Công đoàn đồng hành với Chính phủ nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và phát triển bền vững đất nước”, phát động cuộc vận động “Cán bộ, công chức, viên chức nói không với tiêu cực.”
Quan tâm đẩy mạnh đối thoại, thương lượng tập thể, góp phần bảo đảm chế độ, chính sách và từng bước nâng cao phúc lợi, lợi ích cho người lao động; xây dựng quan hệ lao động hài hoà, ổn định và tiến bộ. Chủ động, tích cực cùng hệ thống chính trị giải quyết những vụ, việc liên quan đến quyền lợi, đời sống của người lao động, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự.
Tổ chức Công đoàn ngày càng được củng cố và phát triển, mở rộng về quy mô và nâng cao chất lượng, khẳng định vị thế, uy tín trong hệ thống chính trị. Số lượng đoàn viên tăng nhanh; xuất hiện nhiều hình thức tập hợp công nhân, viên chức hiệu quả. Mô hình tổ chức bộ máy công đoàn tiếp tục được hoàn thiện theo hướng tinh gọn, hiện đại, hiệu quả; chất lượng đội ngũ cán bộ từng bước được nâng cao. Phong trào thi đua yêu nước trong công nhân, viên chức, người lao động có sự chuyển biến tích cực; xuất hiện nhiều tấm gương điển hình tiên tiến, khẳng định sự lớn mạnh và vai trò của tổ chức công đoàn, giai cấp công nhân trong hệ thống chính trị.
Thành tích của Công đoàn và sự lớn mạnh của phong trào công nhân Việt Nam là rất to lớn, được Đảng, Nhà nước ghi nhận, trao tặng Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh và nhiều phần thưởng cao quý khác. Ngày hôm nay, nhân kỷ niệm 90 năm ngày thành lập, Công đoàn Việt Nam lại vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh lần thứ ba. Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi nhiệt liệt chúc mừng, biểu dương và đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng to lớn của phong trào công nhân, viên chức, lao động và hoạt động công đoàn trong cả nước.
Hiện nay, yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đặt ra cho đất nước ta và tổ chức công đoàn những thời cơ và thách thức mới. Việc thực hiện các cam kết quốc tế về lao động trong các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới và các Công ước của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), đòi hỏi Công đoàn Việt Nam phải đổi mới mạnh mẽ, toàn diện để tiếp tục giữ vững và phát huy thành quả to lớn và truyền thống vẻ vang 90 năm xây dựng và trưởng thành; đồng thời, phải khẳng định được vai trò chủ lực, định hướng, dẫn dắt phong trào công nhân cả nước trong tình hình mớ
Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, chúng ta luôn luôn kiên định quan điểm giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam. Với vai trò và sứ mệnh ấy, sự lớn mạnh của giai cấp công nhân là một điều kiện tiên quyết bảo đảm thành công của công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
Những thành tựu đạt được hơn 30 năm đổi mới giúp thế và lực của đất nước ta ngày càng lớn mạnh, uy tín quốc tế được nâng cao, tạo tiền đề quan trọng để thực hiện nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bên cạnh đó, chúng ta cũng đối mặt với không ít những khó khăn, thách thức, tác động lớn tới việc làm, thu nhập, đời sống, an ninh, an toàn của người lao động, tới quan hệ lao động và tổ chức, hoạt động của Công đoàn.
Để sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại như tinh thần Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, giai cấp công nhân phải thực sự lớn mạnh, tổ chức Công đoàn Việt Nam phải không ngừng đổi mới. Xây dựng giai cấp công nhân “có giác ngộ giai cấp, bản lĩnh chính trị vững vàng, có tác phong công nghiệp và kỷ luật lao động cao” là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, của mỗi người công nhân và toàn xã hội, trong đó tổ chức công đoàn có vai trò, trách nhiệm quan trọng. Để đạt được mục tiêu này, tại buổi lễ kỷ niệm trang trọng và xúc động hôm nay, tôi xin nêu một số vấn đề về công tác đổi mới, xây dựng tổ chức Công đoàn Việt Nam vững mạnh, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới để các đồng chí nghiên cứu, thực hiện:
Thứ nhất, Các cấp công đoàn, mà trước hết là Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phải tiếp tục nắm vững và quán triệt sâu sắc các quan điểm, chủ trương của Đảng, nhất là Nghị quyết 20 “Về tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.” Nắm bắt tình hình việc làm, thu nhập, đời sống; lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của người lao động và cán bộ công đoàn để xây dựng các chương trình, kế hoạch công tác sát hợp, khoa học, khả thi và tổ chức triển khai thực hiện quyết liệt, hiệu quả. Kịp thời tham mưu cho Đảng, Nhà nước các vấn đề liên quan đến việc làm, đời sống của người lao động và tổ chức, hoạt động của Công đoàn Việt Nam.
Thứ hai, Tăng cường tuyên truyền, vận động, nâng cao chất lượng đoàn viên công đoàn, chú trọng rèn luyện bản lĩnh chính trị, giác ngộ giai cấp, lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, ý thức chấp hành pháp luật, tôn trọng và phục vụ nhân dân, làm sâu sắc thêm nhận thức về giai cấp và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, về Đảng, về tổ chức công đoàn. Phổ biến, nâng cao kiến thức pháp luật, nhất là pháp luật về lao động, công đoàn, trang bị kiến thức và khả năng tự bảo vệ cho đoàn viên, người lao động.
Động viên, khích lệ người lao động không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, xây dựng tác phong công nghiệp, kỷ luật lao động, kỹ năng nghề nghiệp, lao động cần cù, sáng tạo, quyết tâm chiến thắng đói nghèo, lạc hậu, nỗ lực phấn đấu vì việc làm bền vững và cuộc sống tốt đẹp hơn của chính mình, vì sự ổn định, phát triển của doanh nghiệp và góp phần vào sự phồn vinh của đất nước.
Thứ ba, thực hiện tốt chức năng cơ bản, cốt lõi của tổ chức Công đoàn là đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động. Coi đây là nội dung then chốt để thu hút đông đảo người lao động tham gia, ủng hộ, tin tưởng và gắn bó với tổ chức Công đoàn. Nâng cao hiệu quả phương thức đối thoại, thương lượng tập thể, xây dựng quan hệ lao động hài hoà, ổn định và tiến bộ tại doanh nghiệp. Quan tâm cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của người lao động; huy động các nguồn lực chăm lo cho người lao động, nhất là lao động thu nhập thấp gắn với bảo đảm an sinh xã hội. Nắm chắc tình hình, tham mưu, đề xuất, phối hợp với cơ quan chức năng kịp thời giải quyết các vấn đề bức xúc, mâu thuẫn trong quan hệ lao động, không để nảy sinh các vấn đề phức tạp, ảnh hưởng đến đời sống người lao động, gây mất an ninh trật tự xã hội.
Công đoàn cần chủ động đề xuất giải pháp, kiến nghị chính sách với Nhà nước, phối hợp với tổ chức đại diện người sử dụng lao động và vận động toàn thể người lao động cùng thực hiện tốt “Tuyên bố Thế kỷ về Tương lai Việc làm của Tổ chức Lao động Quốc tế năm 2019” với tinh thần là: thực hiện hiệu quả việc học tập suốt đời và giáo dục chất lượng cho mọi người; an sinh xã hội đầy đủ và bền vững; tôn trọng các quyền cơ bản của người lao động; mức lương đủ sống; hạn chế số giờ làm việc tối đa; an toàn-vệ sinh lao động tại nơi làm việc; khả năng đạt được cân bằng giữa công việc và cuộc sống tốt hơn.
Chủ động tham gia xây dựng chính sách, pháp luật về việc làm, tiền lương, lao động, bảo hiểm xã hội, an toàn vệ sinh lao động, xây dựng môi trường làm việc an toàn, bảo đảm sức khỏe cho người lao động. Hỗ trợ, tư vấn, bảo vệ kịp thời quyền lợi người lao động trong các tranh chấp lao động tập thể, cá nhân.
Thứ tư, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung và phương thức hoạt động công đoàn. Tập trung triển khai các nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi mà đoàn viên, người lao động quan tâm, đồng thời mang lại những lợi ích trước mắt, lâu dài, hài hòa cho người lao động, người sử dụng lao động và cho đất nước. Nội dung hoạt động phải thiết thực, phù hợp với điều kiện làm việc, ngành nghề, nhận thức của từng đối tượng đoàn viên, người lao động. Phương thức hoạt động cần linh hoạt, đa dạng, hiện đại, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin; bám sát cơ sở và phục vụ người lao động; phong trào phải thiết thực, hấp dẫn, được người lao động đón nhận, tham gia.
Thứ năm, hoàn thiện mô hình tổ chức và xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn ngang tầm nhiệm vụ. Bộ máy công đoàn các cấp cần được thiết kế theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Tham mưu, tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong mô hình tổ chức công đoàn nói chung; thí điểm một số mô hình tổ chức công đoàn trước khi triển khai rộng rãi. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn chuyên nghiệp, bản lĩnh, trí tuệ, tâm huyết, trách nhiệm với công việc, vững vàng trước mọi khó khăn, thách thức, không để bị suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến,” “tự chuyển hoá”, có đủ phẩm chất, năng lực.
Đẩy mạnh công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở trong các thành phần kinh tế, nhất là ở các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước, có đông công nhân. Tăng cường giới thiệu để bồi dưỡng, kết nạp những đoàn viên ưu tú và cán bộ công đoàn xuất sắc vào Đảng. Thường xuyên giám sát, phản biện xã hội và tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng bộ máy chính quyền các cấp. Xây dựng nguồn lực công đoàn đủ mạnh, đáp ứng nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, xã hội và toàn thể công nhân, viên chức, người lao động tin tưởng, giao phó.
Tiếp bước truyền thống vẻ vang 90 năm xây dựng, phát triển và được dày công vun đắp bởi lớp lớp các thế hệ cán bộ, đoàn viên công đoàn, trong đó có những nhà lãnh đạo xuất sắc như Tôn Đức Thắng, Nguyễn Đức Cảnh, Hoàng Quốc Việt, Nguyễn Văn Linh..., tôi tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước; sự phối hợp, tạo điều kiện của các Bộ, ban, ngành, đoàn thể, các cơ quan, doanh nghiệp, giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam sẽ vươn lên giành được nhiều thành tích to lớn hơn nữa, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, góp phần thực hiện ước nguyện của Bác Hồ kính yêu trong Di chúc thiêng liêng của Người: “Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới.”
Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và hỗ trợ để Công đoàn Việt Nam thực hiện tốt hơn nữa chức năng, nhiệm vụ của mình trong tình hình mới./.