Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng.
Thưa Bộ trưởng, tư duy, tầm nhìn cũng như dấu ấn trong chính sách trong nhiệm kỳ của Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã tác động như thế nào xuyên suốt quá trình phát triển của đất nước thời gian qua?
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Như chúng ta đã biết, đối với bất kỳ quốc gia nào, từ trong đấu tranh giải phóng dân tộc, cho đến phát triển đất nước, vai trò của nhà lãnh đạo, người đứng đầu là vô cùng quan trọng, mang nhiều tính quyết định. Nước ta cũng vậy, trong thời kỳ đấu tranh giải phóng dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta có Chủ tịch Hồ Chí Minh, có Đại tướng Võ Nguyên Giáp và nhiều tướng lĩnh giỏi.
Trong thời kỳ xây dựng, phát triển đất nước, chúng ta bước ra khỏi cuộc chiến tranh thì điều kiện kinh tế nước ta lúc bấy giờ rất nghèo nàn và lạc hậu, thậm chí có thể nói là kiệt quệ. Với thu nhập bình quân đầu người khoảng 100 USD/năm, rất nhỏ bé và nghèo nàn so với các nước khác. Chính trong thời kỳ ấy, xuất hiện những nhà lãnh đạo lỗi lạc, xuất sắc như cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Những con người đó có sự đóng góp vô cùng to lớn vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước ta được như ngày hôm nay.
Có thể nói, cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt luôn để lại dấu ấn sâu đậm trong mỗi con người Việt Nam, trong đó có tập thể Bộ Kế hoạch và Đầu tư chúng tôi qua các thời kỳ. Tôi rất tâm đắc 4 vấn đề về cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt.
Về tư duy, ông là một người luôn xuất phát từ thực tiễn, trưởng thành từ thực tiễn và bám sát thực tiễn. Ông có lối tư duy rất đổi mới mạnh mẽ, làm bất cứ việc gì ông cũng đòi hỏi tinh thần cải cách, đổi mới và nhìn vào đa phương diện, đa chiều. Vì lẽ đó, ông luôn luôn kiến tạo quyết sách đột phá, táo bạo, mà lúc đó chúng ta hay gọi là "xé rào".
Những thời điểm đất nước khó khăn, người dân TPHCM và một số địa phương vẫn thiếu ăn, thiếu gạo, cố Thủ tướng đã chỉ đạo thu mua theo giá thị trường, được coi là một hiện tượng "xé rào" trong lưu thông phân phối thời bấy giờ, mặc dù các quy định lúc đó không cho phép. Người dân TPHCM và miền Tây hưởng ứng và đánh giá rất cao chỉ đạo của ông.
Tôi được nghe từ cha chú, lãnh đạo thời kỳ trước kể lại rằng, ông Võ Văn Kiệt đã nói: "Nếu chạy gạo lo cho dân mà phải đi tù thì ông sẽ là người mang cơm đi để thăm nuôi". Điều này cho thấy sự quyết đoán, trách nhiệm, tư duy mạnh mẽ vì hạnh phúc và cuộc sống của người dân.
Thứ hai, nói về tầm nhìn, ông có tầm nhìn chiến lược rất xa, quyết đoán trong bối cảnh lúc đố hết sức khó khăn về nguồn lực không khi mà nhu cầu thì lớn. Thời kỳ của ông đã để lại những công trình dấu ấn quan trọng như nhà máy thuỷ điện Trị An, Thác Mơ, Khu công nghiệp, Nhà máy lọc dầu Dung Quất, Đường Hồ Chí Minh, Đường dây 500KV Bắc - Nam. Đây đều là những công trình tầm cỡ, chiến lược cho đến ngày hôm nay.
Vấn đề thứ ba mà tôi rất tâm huyết là ông luôn luôn lấy người dân làm gốc. Hiện nay, tinh thần này được Đảng ta đã khẳng định trong rất nhiều văn kiện, chủ trương, đường lối. Theo cố Thủ tướng, nhân dân là trung tâm, là mục tiêu của mọi chính sách của Đảng, Nhà nước. Cứ cái gì lo cho dân, vì dân thì ông làm. Tôi rất thấm thía những bài học từ ông.
Thứ tư, ông là vị lãnh đạo vô cùng quyết đoán. Những thời khắc cam go của đất nước, đòi hỏi tính quyết đoán của người lãnh đạo. Sự chần chừ có thể "thua trận" và phải trả giá rất đắt. Rất nhiều câu chuyện về sự lãnh đạo tài tình của ông được ghi chép và kể lại. Trong một lần chủ trì họp về hồ Trị An, khi đó nhiều ý kiến khác nhau, nhưng ông quyết tâm phải làm. Ngay đầu cuộc họp, ông nói: "Hôm nay mời các đồng chí đến đây để bàn, để làm. Đồng chí nào không thống nhất làm, mời về!". Câu chuyện thể hiện sự quyết đoán mãnh liệt vì đất nước, vì nhân dân. Là thế hệ đi sau, tôi cảm thấy rất tâm huyết về điều này.
Trên cương vị của Người đứng đầu ngành kế hoạch và đầu tư, theo Bộ trưởng, tầm nhìn và tư duy của cố Thủ tướng như ông vừa trao đổi đã tạo ra động lực gì cho đến thời kỳ hội nhập ngày nay?
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: Sự quyết sách, quyết đoán phải là công trình mang tính chiến lược, tạo động lực, không gian, nguồn lực cho phát triển. Quyết sách của đồng chí Võ Văn Kệt là những di sản để lại cho thời nay mà chúng ta vẫn đang vận dụng và tận dụng.
Thời gian tới cũng vậy, tất cả tư duy khi hoạch định, kế hoạch phát triển 5 năm, chiến lược 10 năm, hay quy hoạch lại không gian phát triển của đất nước phải mang tầm nhìn xa 30 năm, 50 năm để chúng ta có thể đi tắt, đón đầu và tranh thủ được tất cả các cơ hội, trỗi dậy một cách nhanh nhất.
Nếu không có tầm nhìn tốt, chúng ta sẽ đi chậm, bỏ lỡ các cơ hội và có thể trả giá nhiều hơn, tốn kém nhiều nguồn lực và thời gian hơn. Như vậy, đất nước ta khó thu hẹp khoảng cách, theo kịp được các nước trên thế giới.
Bộ KH&ĐT luôn thấm nhuần tinh thần đó, tư duy đổi mới của cố Thủ tướng là kim chỉ nam để chúng tôi học theo, noi theo. Làm gì cũng phải có tư duy mới, cải cách để tạo ra giá trị cao hơn, tốt hơn. Làm gì cũng phải có tầm nhìn chiến lược với mục tiêu mang lại lợi ích cho đất nước. Làm gì cũng phải bám sát thực tiễn, tôn trọng quy luật thực tiễn và quyết liệt thực hiện.
Nếu khả năng làm được 1 thì phải cố gắng làm 2, làm nhanh 1 thì phải nhanh 2. Năng suất, chất lượng, hiệu quả phải cao hơn là mục tiêu chúng tôi hướng tới. Chúng tôi tiếp thu tư duy, tinh thần của cố Thủ tướng để triển khai trong mỗi cán bộ, công chức, viên chức của Bộ KH&ĐT, đồng thời chuyển hoá trong tham mưu chính sách theo tinh thần này./.
Minh Ngọc (Theo MPI)