Là diễn giả nước ngoài duy nhất tại Hội nghị toàn quốc tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể do Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì, ông Harm Haverkort đã trao đổi về kinh nghiệm của Hà Lan, quốc gia có 146 năm phát triển hợp tác xã (HTX).
Agriterra là tổ chức chuyên hỗ trợ phát triển HTX ở Hà Lan. Hiện Agriterra đã có mặt tại hơn 20 quốc gia trên thế giới và hỗ trợ hơn 660.000 nông dân với hơn 250 HTX.
Hiện Hà Lan có 2.500 HTX đang hoạt động, đóng góp 18% GDP. Hà Lan có 30 triệu thành viên HTX trong khi dân số chỉ có 17 triệu người.
Về các yếu tố tạo nên sự thành công của HTX tại Hà Lan, ông cho biết, HTX được tổ chức theo mô hình “từ dưới lên trên” như sự mở rộng trang trại. HTX là công cụ, không phải là mục tiêu. HTX là một thực thể kinh tế, các khía cạnh khác của xã hội nằm ngoài cấu trúc HTX. Môi trường pháp lý có sự kinh hoạt, được cụ thể bằng Điều lệ HTX. Lợi ích của thành viên tài chính là kết nối kinh doanh giữa HTX và thành viên, không liên quan đến vốn cổ phần. HTX tăng vốn chủ yếu thông qua tích lũy từ lợi nhuận chứ không phải từ vốn góp của thành viên. HTX phấn đấu đạt được lợi nhuận, coi đó là phương tiện để bảo đảm sự liên tục và phát triển bền vững. Ông cũng cho biết, phần quản trị HTX và kinh doanh là tách biệt và Hội đồng quản trị và Ban giám đốc cũng riêng biệt. HTX không kết nạp các nhà đầu tư.
Trong quá trình phối hợp triển khai hỗ trợ phát triển các HTX tại Việt Nam, Agriterra nhận thấy 5 điểm yếu còn tồn tại ở các HTX đó là: Lòng tin của các thành viên với HTX; các HTX gặp khó khăn trong việc kết nối đầu ra cho sản phẩm; quản trị kinh doanh còn nhiều hạn chế; khó tiếp cận với các nguồn vốn hỗ trợ; đa số thành viên quản trị HTX đã lớn tuổi, khó tiếp cận công nghệ thông tin trong thời đại công nghiệp 4.0 phát triển mạnh mẽ hiện nay.
Ông Harm Haverkort “hiến kế”, việc phát triển HTX cần dựa trên các yếu tố là: Lòng tin, tài chính, quản trị kinh doanh, thị trường.
An Bình