Theo Thứ trưởng Nguyễn Thị Nghĩa, Chương trình giáo dục phổ thông mới thực hiện quan điểm của Nghị quyết 29-NQ/TW xây dựng nền giáo dục thực học - thực nghiệp và dân chủ.
Nêu những điểm mới căn bản khác của chương trình giáo dục phổ thông hiện hành, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Thị Nghĩa cho hay, Chương trình giáo dục phổ thông mới gồm chương trình tổng thể và chương trình các môn học. Trước đây không có chương trình giáo dục phổ thông tổng thể nên thiếu định hướng chung cho các chương trình môn học và là nguyên nhân gây ra tình trạng không đồng bộ, trùng lắp nội dung giữa các cấp học, môn học.
Nội dung giáo dục trong chương trình giáo dục phổ thông mới được thiết kế theo 2 giai đoạn: Giáo dục cơ bản (gồm cấp tiểu học và THCS), giáo dục định hướng nghề nghiệp (cấp THPT).
Chương trình giáo dục phổ thông mới được xây dựng theo định hướng tiếp cận năng lực, phù hợp với xu hướng phát triển chương trình của các nước tiên tiến, đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết 29-NQ/TW và Nghị quyết 88/2014/QH13 của Quốc hội "... chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực, hài hòa đức, trí, thể, mỹ và phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh".
Như vậy, Chương trình đã xác định các phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi cần hình thành, phát triển cho học sinh được thể hiện dưới dạng yêu cầu cần đạt cụ thể cho từng cấp học, làm căn cứ để xác định các lĩnh vực giáo dục, các môn học và hoạt động giáo dục, phương pháp giáo dục và phương pháp đánh giá kết quả giáo dục phù hợp.
Các phẩm chất chủ yếu được chương trình giáo dục phổ thông mới hình thành, phát triển cho học sinh là: yêu đất nước, yêu con người, chăm học, chăm làm, trung thực, trách nhiệm; Các năng lực cốt lõi được chương trình giáo dục phổ thông mới hình thành, phát triển cho học sinh bao gồm: năng lực chung và năng lực chuyên môn.
Bên cạnh việc hình thành, phát triển các năng lực cốt lõi, chương trình giáo dục phổ thông mới còn góp phần phát hiện, bồi dưỡng năng lực đặc biệt (năng khiếu của học sinh).
Chương trình giáo dục phổ thông mới áp dụng phương pháp giáo dục và đánh giá kết quả giáo dục phù hợp với định hướng tiếp cận năng lực. Cụ thể, kết hợp đánh giá thường xuyên trong quá trình dạy học và đánh giá định kỳ; coi trọng các nhận xét, hướng dẫn trong đánh giá; đa dạng hóa các hình thức đánh giá, hướng dẫn học sinh biết tự đánh giá...
Chương trình mới cũng sẽ giảm số môn học, thời lượng so với chương trình hiện hành và còn thấp hơn chương trình các nước.
Nhấn mạnh các giải pháp triển khai, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Thị Nghĩa cho biết, trong thời gian tới tiếp tục ban hành các văn bản quy phạm pháp luật phục vụ việc xây dựng, biên soạn và thẩm định chương trình, sách giáo khoa mới. Chỉnh sửa Dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể trên cơ sở tiếp thu nghiêm túc, cầu thị ý kiến góp ý của các tầng lớp nhân dân.
Phê duyệt tạm thời chương trình tổng thể làm căn cứ xây dựng các chương trình môn học; tổ chức dự thảo các chương trình môn học và lấy ý kiến góp ý cho các dự thảo chương trình môn học; tổ chức thực nghiệm chương trình tổng thể và các chương trình môn học; thẩm định, chỉnh sửa và ban hành chính thức chương trình giáo dục phổ thông mới (chương trình tổng thể và chương trình môn học).
Tiếp tục chuẩn bị các điều kiện cần thiết để biên soạn sách giáo khoa mới, trong đó xây dựng và triển khai kế hoạch chi tiết tổ chức biên soạn 1 bộ sách giáo khoa theo chương trình mới do Bộ GD&ĐT thực hiện; biên soạn bộ tài liệu hướng dẫn dạy học các môn học theo chương trình mới.
Căn cứ chương trình mới do Bộ GD&ĐT ban hành, các tổ chức, cá nhân có nguyện vọng tổ chức biên soạn bản thảo SGK; các Hội đồng quốc gia thẩm định SGK tiến hành thẩm định theo tiêu chuẩn SGK do Bộ GD&ĐT ban hành; Bộ trưởng Bộ GD&ĐT phê duyệt cho phép sử dụng.
Các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tổ chức biên soạn tài liệu giáo dục của địa phương theo hướng dẫn của Bộ GD&ĐT; ban hành hướng dẫn lựa chọn SGK ở cơ ở giáo dục phổ thông; cung cấp SGK cho các trường thuộc miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc ít người, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, học sinh khuyết tật, tổ chức cho học sinh mượn SGK để sử dụng trong năm học.
Triển khai kế hoạch tổng thể đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông phù hợp với lộ trình áp dụng chương trình, SGK mới./.
Mỹ Anh