Câu hỏi chất vấn của các đại biểu Quốc hội tập trung vào các vấn đề: Công tác quản lý nghệ thuật biểu diễn, quản lý điện ảnh, quản lý hoạt động mỹ thuật, nhiếp ảnh, triển lãm; Công tác phòng ngừa mê tín dị đoan, quản lý nguồn thu từ các khu di tích, danh lam thắng cảnh, du lịch tâm linh; Công tác quản lý và phát triển dịch vụ du lịch…

Công tác phòng ngừa mê tín dị đoan, quản lý nguồn thu từ các khu di tích, danh lam thắng cảnh, du lịch tâm linh và trách nhiệm liên quan tới lĩnh vực, nếp sống văn hóa, đạo đức, trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Giải trình về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện cho rằng, với trách nhiệm của Bộ sẽ rà soát lại những văn bản quy phạm pháp luật và đôn đốc chỉ đạo các cơ quan trung ương đến địa phương để quản lý thật tốt những vấn đề đại biểu đã nêu.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện

Đại biểu Nguyễn Quốc Hưng (đoàn Hà Nội), nêu câu hỏi về điểm nghẽn nào và giải pháp đột phá để phát triển du lịch sớm trở thành nền kinh tế mũi nhọn. Theo Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện, điểm nghẽn lớn nhất là hạ tầng, sân bay quá tải, khách đến đợi rất lâu làm thủ tục, sân bay đã quá tải rất nặng; công tác cấp thị thực, trong chỉ số năng lực cạnh tranh Việt Nam đứng thứ 116, trong tương lai không tháo gỡ thì du lịch khó có thể tăng trưởng mạnh; điểm nghẽn nữa liên quan đến xúc tiến quảng bá du lịch Việt Nam ở nước ngoài, trong khi các nước xung quanh đầu tư rất lớn về vấn đề này. Đặc biệt những văn phòng xúc tiến quảng bá du lịch ở nước ngoài chúng ta chưa có.

Cùng với đó, nguồn nhân lực chất lượng cao của chúng ta chưa có, các nhà quản lý, các khách sạn lớn gần như đều phải thuê người nước ngoài…

Theo Bộ trưởng, để du lịch phát triển phải có sự phối hợp của toàn xã hội, đặc biệt du lịch là ngành kinh tế dịch vụ tổng hợp mang tính đa ngành, đa lĩnh vực, mang nội hàm văn hóa sâu sắc. Toàn xã hội đã vào cuộc và có Ban Chỉ đạo quốc gia về du lịch do Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam làm Trưởng ban hoạt động rất tích cực để tháo gỡ những vướng mắc. Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện mong muốn các ngành các cấp, và nhân dân quan tâm hơn nữa cùng phối hợp để du lịch phát triển.

Về câu hỏi đại biểu có “kinh doanh chùa” hay không, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân tham gia trả lời và cho biết theo quy định của pháp luật Việt Nam và Hiến chương của Giáo hội Phật giáo Việt Nam thì không có quy định về kinh doanh chùa. Thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo, Bộ trưởng Nội vụ khẳng định cũng chưa phát hiện hành vi kinh doanh chùa để vụ lợi. Tuy nhiên thời gian qua có một số cá nhân lợi dụng vào niềm tin của nhân dân, của phật tử để hoạt động mê tín dị đoan và trục lợi, gây bức xúc trong cộng đồng xã hội.

Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường

Có một số đại biểu nêu tình trạng công chức góp tiền xây chùa để kinh doanh, song Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân khẳng định hiện chưa phát hiện trường hợp cán bộ công chức nào góp tiền xây dựng chùa để kinh doanh trục lợi. Theo quy định tại Luật Tín ngưỡng, tôn giáo thì cơ sở tín ngưỡng, cơ sở tôn giáo được hình thành theo tập quán, do thành viên của cộng đồng cùng nhau đóng góp. Thời gian qua việc xây dựng các cơ sở thờ tự tôn giáo cũng nằm trong các dự án do nhân dân đóng góp.

Bộ trưởng Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho biết từ ngày 20-28/3, các cơ quan chức năng gồm Bộ Nội vụ, UBND tỉnh Quảng Ninh, Hội đồng Trị sự của Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã có nhiều văn bản gửi các bộ, ngành xác minh, làm rõ và báo cáo Chính phủ nội dung này.

Bộ trưởng cho biết qua kiểm tra xác minh phản ánh của các lực lượng chức năng, UBND tỉnh Quảng Ninh và Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã thống nhất xác định những sai phạm pháp luật và giới luật của phật giáo, từ đó đưa ra các giải pháp. Theo Bộ trưởng Nội vụ Lê Vĩnh Tân, sau khi xử lý vụ việc trên, dư luận xã hội đã lắng xuống. Đa số đồng tình với quyết định xử phạt của Giáo hội Phật giáo Việt Nam và chính quyền địa phương.

Bộ Trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho rằng việc xử lý kịp thời này đã tạo được niềm tin đối với các tăng ni phật tử và quần chúng nhân dân.

Để khắc phục tình trạng trên và tăng cường quản lý Nhà nước, Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho biết sẽ tập trung một số nhiệm vụ như tiếp tục đề xuất Chính phủ ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để cụ thể hóa Luật tín ngưỡng tôn giáo, trong đó có nghị định xử phạt hành chính về lĩnh vực tín ngưỡng tôn giáo.

Bên cạnh đó, không để xảy ra các hiện tượng lợi dụng tín ngưỡng tôn giáo để làm lệch chuẩn về đạo đức, phản văn hóa, ảnh hưởng đến thuần phong mỹ tục của Việt Nam. Tiếp đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền và phổ biến tín ngưỡng tôn giáo cho người dân, các chức sẵn tôn giáo và người tu hành; tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng, kiến thức chuyên ngành trong quản lý Nhà nước về tín ngưỡng tôn giáo. Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết sẽ phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để kịp thời phát hiện các vi phạm trong lĩnh vực tôn giáo.

Cùng tham gia giải trình về vấn đề này trước ý kiến về một số đại biểu phản ánh về một số nghi lễ như dâng sao, giải hạn, thỉnh vong diễn ra tại một số chùa trong thời gian qua; có ý kiến đại biểu nêu về loại hình chùa xây dựng có sự góp vốn của cá nhân, tổ chức. Với tư cách một đại biểu Quốc hội, một tu sĩ Phật giáo và trên cương vị Phó Chủ tịch Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, hòa thượng Thích Bảo Nghiêm (đoàn Hà Nội) khẳng định tất cả chùa trên cả nước đều do Giáo hội Phật giáo Việt Nam và Giáo hội Phật giáo các địa phương cùng nhân dân xây dựng quản lý. Không có chùa nào nằm ngoài hệ thống này, đặc biệt, khẳng định không có chùa nào có sự góp vốn, đầu tư xây dựng từ những cá nhân, công chức, tập thể với mục đích kinh doanh mà đại biểu nêu với một cụm từ rất mới là BOT.

Hòa thượng Thích Bảo Nghiêm cũng thừa nhận có tình trạng “con sâu làm rầu nồi canh”. Nhưng những hiện tượng sai lệch giáo luật của một số nhà tu hành tại các chùa, có ứng xử chưa phù hợp với các phật tử đến lễ chùa đều đã được Giáo hội Phật giáo Việt Nam và Giáo hội Phật giáo các địa phương nhắc nhở, xử lý, kỷ luật nghiêm khắc. Giáo hội Phật giáo Việt Nam không dung túng, bao che cho bất kỳ người tu hành nào, đặc biệt là các chức sắc khi vi phạm đạo đức và giáo luật.

Tham gia giải trình, trả lời chất vấn của các đại biểu quốc hội về việc “đã đến lúc cần hình thành khung pháp lý để bảo vệ ngôn ngữ tiếng Việt, giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, chuẩn hóa khái niệm, quan niệm về văn hóa, đạo đức, nét đẹp truyền thống của dân tộc trong tiến trình xây dựng luật pháp và quản lý nhà nước bằng bộ ngôn ngữ tiếng Việt trung tính và khách quan chưa”, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng: Câu hỏi của đại biểu quốc hội thực chất là khuyến nghị và rất đúng. 

Khẳng định “phải có khung pháp lý để bảo vệ tiếng Việt, chuẩn hóa khái niệm, quan niệm đạo đức, văn hóa, nét đẹp truyền thống”, song Phó Thủ tướng cũng nêu rõ, thực ra chúng ta đã có khung pháp lý, với nhiều quy định ở luật, thậm chí ở Hiến pháp, các nghị định, thông tư, cộng với đó có quy chế, hương ước mang tính cục bộ của từng cơ quan, địa phương. “Chỉ có điều những quy định đó chúng ta không ngừng hoàn thiện, bổ sung, có những quy định phải sửa đổi, khi ban hành phải thực hiện nghiêm, có vi phạm phải xử lý”, Phó Thủ tướng nói.  

Đồng tình với ý kiến của đại biểu về vấn đề tiếng Việt, Phó Thủ tướng cho rằng, thực tế, tại Kỳ họp thứ Tư, Đoàn đại biểu quốc hội tỉnh Khánh Hòa đã đề nghị ban hành Luật về tiếng Việt. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có văn bản trả lời. Chính phủ quan tâm vấn đề này và giao Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam nghiên cứu 10 đề tài cấp bộ, về các khía cạnh khác nhau, chuẩn bị những luận cứ để chuẩn bị xây dựng luật này. “Chúng tôi sẽ chỉ đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp xây dựng”, Phó Thủ tướng cho biết. 

Cũng theo Phó Thủ tướng, thời gian qua, nhiều hoạt động để bảo vệ tiếng Việt được các cơ quan thực hiện, trong đó gần đây, Đài Tiếng nói Việt Nam và các phương tiện truyền thông cũng chú ý rất nhiều đến vấn đề này. Trong chương trình soạn thảo sách giáo khoa mới, Chính phủ có văn bản chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt ngay trong sách giáo khoa…/.