Sau thời gian "án binh", bất ngờ ồ ạt thi công trái phép
Dự án Khu du lịch sinh thái Rú Lịnh do Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Du lịch Sông Hiền (thôn Hiền Lương, xã Vĩnh Thành, huyện Vĩnh Linh) làm chủ đầu tư.
Ngày 24-3-2016, UBND tỉnh ra quyết định 568 cho phép Công ty Sông Hiền thuê rừng Rú Lịnh (tại xã Vĩnh Hòa và xã Hiền Thành) để kinh doanh du lịch sinh thái kết hợp bảo tồn thiên nhiên.
DA trên diện tích gần 100ha, số vốn đầu tư hơn 320 tỷ đồng, nhằm có điểm đến hấp dẫn tại Quảng Trị, hướng đến xây dựng điểm lưu trú mới trong hành trình khám phá con đường di sản miền Trung.
Nhiều năm ì ạch triển khai dự án, chưa hoàn thiện pháp lý, Công ty Sông Hiền đã thực hiện thi công trái phép ở rừng tự nhiên Rú Lịnh.
Ngày 27-6-2017, các ngành công bố quyết định giao đất và chủ đầu tư làm lễ động thổ DA. Hơn 3 năm qua, DA dậm chân tại chỗ. 123 hộ dân của 2 xã Vĩnh Hòa và Hiền Thành có đất sản xuất vùng đệm Rú Lịnh bị thu hồi, được chi trả tiền bồi thường hơn 3,1 tỷ đồng nhưng nhận rất chậm.
Thấy DA ì ạch không triển khai, cỏ dại um tùm rất lãng phí nên bà con tranh thủ trồng ngô, sắn, nay chưa kịp thu hoạch thì công ty vào san ủi. Chủ đầu tư còn nợ tiền thuê rừng hơn 150 triệu đồng (xã Hiền Thành gần 90 triệu, xã Vĩnh Hòa hơn 60 triệu đồng).
Từ tháng 2-2020, Công ty Sông Hiền huy động may móc, nhân lực đến thi công: san ủi đất, mở đường, lập hàng rào; san gạt đất mép Rú Lịnh dọc Quốc lộ 9Đ; trồng 3,58ha cây sâm; 0,59ha cây sim…
Việc thi công đã chặt cây xâm hại đến rừng đặc dụng dài hơn 200m, rộng 4-m. Giữa tháng 3-2020, chính quyền các xã cùng các cơ quan, ban ngành kiểm tra thì việc thi công đã rầm rộ trên diện rộng. Công ty Sông Hiền còn chặn dòng nguồn nước ở 2 hồ chứa nước Rú Lịnh ảnh hưởng nguồn nước tưới nông nghiệp của 2 xã.
Trao đổi với PV, ông Lê Đức Kiêm – Chủ tịch UBND xã Hiền Thành xác nhận, phía công ty không trình được giấy tờ, thủ tục pháp lý về việc thi công, không khai báo nhân lực đến địa phương. Họ cũng không thông báo với chính quyền địa phương về việc thi công DA nên xã gặp khó khăn trong quản lý, giám sát. Họ còn ngăn việc dòng chảy của 2 hồ nước đến sản xuất nông nghiệp. Việc Công ty nợ tiền thuê đất rừng, họ cam kết đến ngày 25-3 sẽ trả...
Dự án mới chỉ được cấp chủ trương đầu tư, chưa lập dự án chi tiết, chưa có bản vẽ thiết kế, chưa có giấy phép xây dựng, chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường (theo quy định thuộc thẩm quyền của Bộ TN&MT), chưa hoàn thành trả tiền thuê rừng… nhưng chủ đầu tư đã tự ý thi công, không thông báo chính quyền, cơ quan chức năng.
Công ty Sông Hiền cho nhân lực, máy móc thi công trái phép trong dự án.
Huyện ủy, UBND huyện Vĩnh Linh đã chỉ đạo các địa phương, các ngành chức năng đình chỉ việc thi công DA, các hành vi xâm hại đến rừng để làm rõ, xử lý các sai phạm đối với Công ty Hiền Lương và trách nhiệm giám sát của chính quyền, đơn vị liên quan.
Doanh nghiệp đối phó khi bị “chiếu tướng”?
Ông Đoàn Văn Phi - Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Vĩnh Linh cho biết: "Đơn vị cùng chính quyền địa phương, cơ quan chức năng kiểm tra thực tế, lập biên bản về sự xâm phạm rừng của Công ty Sông Hiền và báo cáo đến Chi Cục Kiểm lâm tỉnh. Phía chủ đầu tư cũng thừa nhận vi phạm, ký vào biên bản. Hồ sơ vụ việc do Công an huyện chủ trì xử lý".
Ông Phan Ngọc Tư – Bí thư Huyện ủy Vĩnh Linh cho biết: “DA được giao đất từ lâu nhưng chậm triển khai gây bức xúc trong nhân dân. Theo thời hạn, đến tháng 4-2020 mà chủ đầu tư không thực hiện DA sẽ bị tỉnh xem xét thu hồi. Vì vậy có thể vội thi công để kịp tiến độ. Nhưng việc thi công trên đã vi phạm, xâm hại đến rừng, ảnh hưởng đến nước tưới sản xuất nông nghiệp. Huyện ủy đã yêu cầu UBND chỉ đạo các địa phương, các ngành kiểm tra, xử lý; báo cáo đến tỉnh để có phương án chỉ đạo đối với DA”.
Để xảy ra sự việc, ngoài vi phạm của Công ty Sông Hiền thì có trách nhiệm của chủ rừng là UBND 2 xã Vĩnh Hòa và Hiền Thành vì chủ đầu tư thi công rầm rộ trong thời gian dài nhưng công tác phát hiện, kiểm tra, giám sát còn chậm.
Rú Lịnh được phân loại là rừng đặc dụng, có thảm thực vật phong phú, đa dạng, nhiều loài động vật. Bao đời nay, chính quyền, người dân luôn có ý thức, trách nhiệm bảo vệ nguyên vẹn rừng nguyên sinh Rú Lịnh vì nó được xem là lá phổi xanh của hàng nghìn người.
Công ty Sông Hiền cho thi công xâm phạm đến rừng tự nhiên Rú Lịnh (xã Vĩnh Hòa và xã Hiền Thành, huyện Vĩnh Linh, Quảng Trị).
Người dân, chính quyền đã từng kiến nghị xem xét thu hồi DA do chủ đầu tư dậm chân tại chỗ. Tháng 2-2018, UBND tỉnh đồng ý với đề xuất của Sở KH&ĐT và Hội đồng liên ngành về việc gia hạn thực hiện cam kết tiếp tục thực hiện DA của Công ty Sông Hiền; giao nhiệm vụ cho các đơn vị theo dõi việc thực hiện cam kết, không để tái diễn việc chậm trễ thực hiện DA nhằm ổn định ANTT tại địa phương, tránh tình trạng đất bỏ hoang trong khi người dân thiếu đất sản xuất. Mặc dù vậy, chủ đầu tư vẫn không hoàn thiện các thủ tục pháp lý để triển khai DA.
Ngày 31-5-2019, UBND tỉnh yêu cầu Công ty Sông Hiền báo cáo tình hình triển khai DA và giải trình rõ nguyên nhân chậm tiến độ, nếu không có báo cáo hoặc không có lý do chính đáng, UBND tỉnh sẽ kiểm tra xem xét việc thu hồi đất theo quy định. Sau đó thì chủ đầu tư thi công ồ ạt trái phép, xâm hại rừng.