Nỗ lực tuyên truyền
Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt quản lý địa bàn 2 xã Gio Hải, Trung Giang và thị trấn Cửa Việt (huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị). Đây cũng là địa phương có lượng tàu đánh bắt hải sản lớn nhất của tỉnh Quảng Trị với 182 tàu cần lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo quy định. Thực tế, những năm qua, Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt luôn coi công tác tuyên truyền về chống IUU là nhiệm vụ chính trị quan trọng, bởi vậy có sự quan tâm, đầu tư và những việc làm cụ thể, thiết thực.
Theo đó, đơn vị đã tổ chức biên soạn tài liệu tuyên truyền với phương châm “ngắn gọn nhưng dễ hiểu, dễ nhớ”, cung cấp thông tin cho ngư dân tập trung vào các nội dung: Nhận biết các vùng biển Việt Nam; quy định của pháp luật Việt Nam khi xử lý tàu cá Việt Nam đánh bắt hải sản sai quy định trong vùng biển Việt Nam; điều kiện để tàu cá khai thác thủy sản ngoài vùng biển Việt Nam. Các tài liệu tuyên truyền được in và “gói gọn” trong 1 tờ A4 (bao gồm cả thông tin và hình ảnh). Với tờ rơi này, các ngư dân có thể nắm được những nội dung cơ bản nhất để “thượng tôn pháp luật” khi lao động trên biển.
Với phương châm tạo sự bứt phá, lấy chất lượng, hiệu quả làm thước đo đổi mới công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, việc tuyên truyền về chống IUU hướng tới đúng đối tượng, tập trung vào đội ngũ lãnh đạo, cán bộ chủ chốt, các chủ tàu để từ đó lan tỏa đến mọi người dân. Hiện nay, địa bàn quản lý của Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt duy trì 13 tổ tàu thuyền đoàn kết với 357 phương tiện và 821 thuyền viên, các tổ trưởng luôn là những người gương mẫu, nhiệt tình nhất.
Ông Bùi Đình Thưởng, Tổ trưởng Tổ tàu thuyền đoàn kết thôn 4, xã Gio Hải, huyện Gio Linh thường xuyên tham gia các buổi tuyên truyền, sau đó phổ biến lại cho các tổ viên trong tổ, đồng thời yêu cầu mọi người cùng thực hiện nghiêm, bởi: “Những tờ rơi, tờ gấp được các chú Biên phòng in màu rất đẹp, dễ đọc, dễ hiểu. Những lúc trên tàu, có thời gian rảnh rỗi, các thuyền viên lại mang ra đọc, thấy được việc chống IUU không chỉ là việc của chính quyền hay BĐBP mà nó ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của ngư dân”.
Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt có Trạm Kiểm soát Biên phòng Bắc Sơn (tại xã Trung Giang) và Trạm Kiểm soát Biên phòng Tân Lợi (tại thị trấn Cửa Việt). Điều đặc biệt là khi các phương tiện qua trạm kiểm soát, chính cán bộ làm thủ tục xuất nhập bến là người trực tiếp tuyên truyền, tổ chức cho thuyền trưởng ký cam kết không khai thác hải sản bất hợp pháp.
Đại úy Nguyễn Thanh Quốc, Trạm trưởng Trạm Kiểm soát Biên phòng Tân Lợi cho biết: “Bên cạnh việc làm thủ tục xuất nhập bến cho các thuyền đi làm ăn trên biển, chúng tôi kết hợp tuyên truyền cho bà con phải tuân thủ đúng pháp luật. Việc “3 mặt, 1 lời” này tuy không có giá trị pháp lý, nhưng rất hiệu quả vì nó như lời hứa, danh dự của ngư dân”.
Tăng cường giám sát
Tỉnh Quảng Trị có 2 cảng cá là Triệu Vân (huyện Triệu Phong) và Cửa Tùng (huyện Vĩnh Linh) được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ định, có các văn phòng chống IUU. Mặc dù không quản lý cảng cá Triệu Vân, tuy nhiên, do có các tàu trên địa bàn quản lý nên Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt vẫn cử lực lượng tham gia trực tại văn phòng chống IUU. Thời gian qua, tại Quảng Trị diễn ra tình trạng tàu cá “trốn” không cập cảng chỉ định để tránh tiền phí, thuế… Trước tình hình trên, Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát để kịp thời phát hiện các tàu vi phạm, đồng thời tăng cường giám sát các tàu đánh bắt về số lượng, chủng loại.
Thượng tá Lê Văn Huy, Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt cho biết: “Thời gian qua, bên cạnh việc tổ chức các buổi tuyên truyền tập trung, đơn vị xuống tận tàu để tuyên truyền, cấp phát tờ rơi thông tin kịp thời, đầy đủ các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực khai thác thủy sản và tình hình an ninh, trật tự trên biển. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng lưu ý các thuyền trưởng thực hiện nghiêm túc việc ghi nhật ký khai thác hải sản, báo cáo khai thác, lắp đặt, vận hành thiết bị giám sát tàu cá theo đúng quy định; cách dò tần số khi tàu thuyền của ngư dân đánh bắt trên biển không may gặp sự cố cần trợ giúp”.
Theo Thượng tá Lê Văn Huy, từ đầu năm 2021 đến nay, địa bàn 2 xã Trung Giang, Gio Hải và thị trấn Cửa Việt không có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, tuy nhiên, vẫn còn trường hợp vượt ranh giới cho phép được hệ thống giám sát hành trình cảnh báo. Một trong những lý do thẻ sim bị lỏng, nguồn điện hư hỏng, dây niêm phong hỏng..., gây khó khăn trong việc theo dõi, giám sát. Hiện nay, trên địa bàn vẫn còn 6 phương tiện đủ chiều dài theo quy định nhưng công suất máy nhỏ hơn 90CV. Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt đã tuyên truyền, vận động các chủ phương tiện cải hoán, lắp máy đủ công suất, đồng thời thực hiện nghiêm chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Trị về việc không làm thủ tục xuất bến với các tàu này. Đến nay, 1 chủ tàu làm đơn xin tháo dỡ, 1 chủ tàu xin chuyển đổi thành tàu thu mua trong luồng lạch.
Ngư dân tỉnh Quảng Trị đang vụ cá Nam (kéo dài từ tháng 4 đến tháng 9 âm lịch), các chủ tàu tranh thủ vươn khơi với mong muốn có vụ cá bội thu. Và đây cũng là lúc những người lính Biên phòng tăng cường tuyên truyền để mỗi ngư dân hiểu được giá trị, coi việc thực hiện IUU là trách nhiệm gắn với quyền lợi của chính bản thân mình.
Trúc Hà