Hội thảo Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, do Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (Vnisa) tổ chức ngày 25/5 - Ảnh: VGP/HM
Tại Hội thảo Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng do Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (Vnisa) tổ chức ngày 25/5, bà Đinh Thị Như Hoa, Trưởng phòng Kiểm định (Trung tâm Vncert, Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT) cho biết, gần đây, có rất nhiều vụ lộ lọt thông tin cá nhân xảy ra phổ biến trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Ở nước ta, hằng năm, Bộ Công an cũng đã triệt phá nhiều vụ lừa đảo liên quan đến tình trạng lộ lột thông tin cá nhân. Thông tin cá nhân là thông tin có giá trị nhất. Đây chính là đích của tội phạm công nghệ hướng tới để lừa đảo thông qua các thông tin cá nhân này.
Riêng đối với trẻ em, bà Đinh Thị Như Hoa cho biết, việc lộ lọt thông tin cá nhân có thể xuất phát từ 2 nguyên nhân là yếu tố vi kỹ thuật và kỹ thuật.
Với yếu tố vi kỹ thuật, vấn đề đầu tiên là nhận thức về việc chia sẻ thông tin. Hiện nay, nhiều cha mẹ, người lớn chưa lưu ý đến vấn đề chia sẻ thông tin của trẻ.
Cụ thể, thời gian gần đây, các cấp học bế giảng, nhiều cha mẹ đã chia sẻ các thông tin, như bảng điểm, lớp học, tên tuổi, thành tích của con trên mạng. Chính điều này "giúp" kẻ xấu dễ dàng tiếp cận được các thông tin cá nhân của trẻ (con học trường nào, lớp nào, đạt bao nhiêu điểm…) và là nguyên nhân dẫn tới các vụ lừa đảo liên quan.
Thông tin cá nhân là thông tin có giá trị nhất, đó cũng là "đích" của tội phạm công nghệ hướng tới
Nguyên nhân thứ 2 là vấn đề kỹ thuật. Hiện nay, rất nhiều trang web thu thập thông tin nhưng chưa có cam kết với người sử dụng, dẫn đến việc lộ lọt thông tin bởi chính người quản lý dữ liệu hoặc bên thứ 3.
Bên cạnh đó, nhiều trang web lừa đảo được thiết lập. Trẻ em và bố mẹ hạn chế kiến thức về an toàn an ninh mạng rất dễ truy cập vào các đường link này và cập nhật thông tin cá nhân, từ đó lộ lọt thông tin cá nhân nói chung và của trẻ nói riêng.
Cũng theo đại diện Cục An toàn thông tin, thực tế hiện nay có nhiều hệ thống thông tin chứa các thông tin cá nhân của trẻ chưa được phê duyệt về mức độ đảm bảo an toàn thông tin cho trẻ, cũng như triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn thông tin tương ứng. Từ việc này, các đối tượng rất dễ dàng khai thác thông tin và lừa đảo.
"Có thể chính người sở hữu thông tin đã chia sẻ thông tin của trẻ mà không biết. Điều này đã vô tình tạo điều kiện dễ dàng để kẻ xấu có ý định tạo ra các cuộc lừa đảo", bà Đinh Thị Như Hoa nhấn mạnh.
Từ quy định đến kiến thức kỹ năng
Bà Nguyễn Thị Nga, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ trẻ em (Bộ LĐTB&XH) cho biết, hệ thống pháp luật hiện nay ở nước ta về quyền riêng tư của trẻ em và những nội dung thuộc về quyền riêng tư của trẻ em đã được quy định trong Luật Trẻ em.
Tuy nhiên, từ quy định để trở thành kiến thức kỹ năng của chính chúng ta, trong đó có các bậc phụ huynh và trẻ em thì không phải dễ dàng. Mặc dù người lớn được trang bị nhiều kiến thức kỹ năng, nhưng khi có người gọi điện thoại nói rõ tên con, trường học, lớp học, thì như một phản xạ thông thường, họ đã tin tưởng ngay.
Hoặc trường hợp kẻ lừa đảo yêu cầu trẻ gái làm một số động tác đơn giản theo mẫu và dụ dỗ nếu trẻ làm theo thì sẽ được tặng một thỏi son.
"Điều này cho thấy, những đối tượng có ý định xấu ở trên mạng đã nắm được tâm sinh lý của trẻ em và phụ huynh rất tốt", bà Nguyễn Thị Nga cho biết.
Theo bà Nga, để phòng ngừa lừa đảo, dụ dỗ trẻ thông qua thông tin cá nhân của trẻ bị lộ, lọt, điều quan trọng nhất chính là sự quan tâm thực sự của cha mẹ và các thành viên trong gia đình. Chính những người thân sẽ đồng hành cùng con, từ việc nhận diện, xác định rủi ro và nếu trẻ bị lừa gạt thông qua các thông tin cá nhân bị lộ lọt thì cha mẹ và thầy cô phải luôn chia sẻ với các em, để giảm thiểu những tổn hại và điều đáng tiếc xảy ra với trẻ.
Thượng tá Chu Mạnh Thông, Phó Trưởng phòng 7 (Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm công nghệ cao, Bộ Công An) cho biết thêm, Bộ Công an đang phối hợp với nhiều ban, ngành triển khai các hoạt động bảo vệ trẻ trên không gian mạng.
Thời gian tới, Bộ tiếp tục tiến hành kiểm tra việc thi hành các quy định bảo vệ thông tin của người dùng nói chung và trẻ em nói riêng, làm sao hạn chế mức thấp nhất những thông tin cá nhân và thông tin về trẻ em được rao bán và sử dụng bất hợp pháp trên không gian mạng.
Hiền Minh