Đại biểu Quốc hội Trần Thị Thanh Hương (Đoàn An Giang) chất vấn lĩnh vực kế hoạch và đầu tư, tài chính, ngân hàng - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân gói tín dụng phát triển nhà ở xã hội
Ngày 6/11, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn của các thành viên Chính phủ, trưởng ngành về giám sát chuyên đề với các lĩnh vực kế hoạch và đầu tư, tài chính, ngân hàng, đại biểu Trần Thị Thanh Hương (Đoàn An Giang) cho biết, việc hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội là một chủ trương rất nhân văn của Đảng và Nhà nước được cử tri và đông đảo người dân phấn khởi và kỳ vọng.
Nhưng đến nay, gói hỗ trợ tín dụng 120.000 tỷ đồng với loại hình nhà ở này mới chỉ giải ngân được khoảng 100 tỉ đồng. Đại biểu đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) cho biết khó khăn, vướng mắc và giải pháp để góp phần đẩy nhanh tiến độ giải ngân gói tín dụng phát triển nhà ở xã hội trong thời gian tới?
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, gói 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội với người thu nhập thấp, công nhân với mục tiêu tới năm 2030 có 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội. Nguồn tiền cho gói tín dụng này đến từ nguồn huy động tín dụng trong dân, với lãi suất ưu đãi từ nguồn tài chính của các ngân hàng tham gia.
Bà Nguyễn Thị Hồng cho biết, khi chính sách này được ban hành, Ngân hàng Nhà nước đã hướng dẫn các ngân hàng và đề nghị UBND các tỉnh quan tâm, công bố dự án thuộc chương trình cho vay.
Các ngân hàng cũng đưa ra quy trình nội bộ để triển khai gói tín dụng này. Hiện có 18/63 UBND gửi văn bản công bố dự án tham gia chương trình, 53 dự án với nhu cầu vay 27.000 tỷ đồng. Tới cuối tháng 10, Các ngân hàng đã giải ngân được 105 tỷ đồng cho 3 dự án tại 3 địa phương.
Nêu nguyên nhân khiến việc giải ngân chậm, theo bà Hồng, nhu cầu nhà ở của người lao động lớn nhưng khi vay để mua nhà thì họ cần cân nhắc kỹ hơn.
Bên cạnh đó, điều kiện được hưởng chính sách nhà ở xã hội còn bất cập, như: quy định về thu nhập không chịu thuế thu nhập cá nhân, chưa có nhà ở... Theo Thống đốc NHNN, gói vay này thực hiện 10 năm, trong khi cho vay bất động sản thường kéo dài và giải ngân theo thời gian.
“Ngân hàng Nhà nước đã kiến nghị, mong UBND các tỉnh sớm công bố các dự án thuộc chương trình để các ngân hàng triển khai và phối hợp với các bộ, ngành đẩy nhanh thực hiện”, Thống đốc NHNN cho hay.
Đại biểu Quốc hội Trần Thị Thanh Hương cũng đặt câu hỏi về giải pháp để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt ở Việt Nam.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, thời gian qua, có nhiều giải pháp được đưa ra, như rà soát hành lang pháp lý, sửa đổi, bổ sung, tạo thuận lợi cho việc này. Đến nay, nhiều hoạt động được thực hiện qua các kênh số, ứng dụng công nghệ, bảo đảm an toàn hoạt động thanh toán.
Các chỉ số thanh toán không dùng tiền mặt trong 9 tháng qua tăng trưởng cao như: tỉ lệ giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt tăng 49% về số lượng, giao dịch qua internet tăng 60,3%, qua kênh điện thoại di động tăng 60,8%, qua QR code tăng 105%... Giao dịch qua ATM giảm cho thấy xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt tăng.
Về khó khăn, theo Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, đó là thói quen, tâm lí sử dụng tiền mặt, tâm lý e ngại khi tiếp cận công nghệ mới trong thanh toán, xu hướng tội phạm công nghệ cao khiến người dân chưa mặn mà.
"Thời gian tới, NHNN tiếp tục rà soát các văn bản và phối hợp các cơ quan để hoàn thiện hành lang pháp lý và có các biện pháp phòng ngừa để bảo mật thông tin, bảo đảm an ninh, an toàn cho khách hàng, tăng cường thông tin truyền thông", bà Nguyễn Thị Hồng nói.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng trả lời chất vấn tại Quốc hội - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Chưa thể bỏ cách điều hành phân bổ chỉ tiêu tín dụng
Tham gia chất vấn, đại biểu Trần Thị Vân (Đoàn Bắc Ninh) bày tỏ quan tâm đến giải pháp đạt được chỉ tiêu tín dụng hàng năm. Theo báo cáo của Chính phủ tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 6, tăng trưởng tín dụng 9 tháng đầu năm chỉ đạt 5,91%.
"Đề nghị Thống đốc cho biết nguyên nhân và giải pháp của Ngân hàng Nhà nước để tăng trưởng tín dụng đạt 14% như mục tiêu đề ra trong khi chỉ còn hai tháng nữa là hết năm 2023", đại biểu Vân chất vấn.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, lý do tăng trưởng tín dụng 9 tháng năm 2023 thấp, nguyên nhân chủ yếu là do cầu tín dụng, với doanh nghiệp đơn hàng giảm sút, khả năng khai thác cầu nội địa khó khăn do người dân bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19.
NHNN đã chỉ đạo rút ngắn thủ tục cho vay hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Điều kiện tín dụng với doanh nghiệp nhỏ và vừa được cải thiện.
Cũng liên quan vấn đề này, đại biểu Nguyễn Quang Huân (Đoàn Bình Dương) chất vấn, Nghị quyết Quốc hội yêu cầu nghiên cứu hạn chế và tiến tới xóa bỏ việc phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng với các ngân hàng, đề nghị Thống đốc NHNN cho biết đã triển khai thực hiện chủ trương này thế nào?
Trả lời đại biểu, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay, chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng được điều hành bám sát theo yêu cầu của Quốc hội và Chính phủ. Mức tăng trưởng tín dụng hằng năm được NHNN đưa ra định hướng đầu năm. Còn phân bổ hạn mức tín dụng dựa theo xếp hạng các tổ chức tín dụng, có tiêu chí rõ ràng về định lượng, định tính.
Nghị quyết Quốc hội yêu cầu nghiên cứu cách thức điều hành tín dụng, NHNN đã thống nhất. "Ở thời điểm này chưa thể bỏ điều hành phân bổ chỉ tiêu tín dụng, bởi hiện nay nhu cầu vốn của nền kinh tế phụ thuộc rất nhiều vào tín dụng. Chúng tôi tiếp tục điều hành đến khi các phân khúc khác của thị trường tài chính như trái phiếu doanh nghiệp đáp ứng được nhu cầu thì việc bỏ cách điều hành phân bổ chỉ tiêu tín dụng sẽ khả thi hơn", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay.
Hải Liên