Sáng sớm mùa hè tháng 5 Quảng Trị đã nóng oi ả, ai nấy đều mệt mỏi. Thế nhưng, đứng giữa vườn dâu, gương mặt ông Trần Văn Quốc (59 tuổi) lại sáng lên niềm hạnh phúc.
Bỏ tiêu trồng dâu
Sinh ra trên vùng đất đỏ bazan màu mỡ thôn Tân Phú, xã Cam Thành (Cam Lộ, Quảng Trị), trước đây ông Quốc là công nhân nông trường Tân Lâm. Sau khi nông trường cổ phần hóa, ông Quốc vào nam ra bắc lăn lộn với nhiều công việc khác nhau. Cuối cùng mới quay về quê hương dừng chân, nắng gió với vườn tược.
Nơi đây đỏ baza, hồ tiêu là loại cây được lựa chọn số 1. Thế nhưng, ngày qua ngày vườn tiêu ông Quốc mắc nhiều thứ bệnh. Dù đã dùng nhiều loại thuốc phòng trừ bệnh nhưng tiêu vẫn chết dần, chết mòn, năng suất giảm, thiệt hại cả trăm triệu đồng. Tiêu chết, nguồn thu nhập chính mất đi, cuộc sống gia đình ông Quốc thường trực bao nỗi lo toan, nhọc nhằn.
Thế rồi cơ duyên với cây dâu tằm đến với ông Quốc bất chợt. Ông kể, cách đây khoảng 30 năm, trong một lần ra thăm quê vợ ở Nghệ An, thấy có cây dâu tằm ra quả ngon nên xin vài nhánh về trồng chơi.
Mang về đất Tân Phú trồng, dâu tằm hợp thổ nhưỡng, lớn nhanh, ra trái nhiều. Tìm hiểu sách báo, ông Quốc biết được trái dâu là phương thuốc nam rất tốt cho sức khỏe. Ông Quốc hái dâu đem ngâm rượu thì cho ra loại rượu thơm ngon, ai nấy đều khen. Trong lúc vườn tiêu đang tàn lụi, ông Quốc lóe lên ý nghĩ trồng dâu ngâm rượu bán. Khi người dân quanh vùng đang cố gắng vực dậy vườn tiêu thì ông Quốc phá sạch, dành đất đào hố, mua phân về trồng 1.000 gốc dâu trên diện tích 1 ha vào năm 2008, và nay là 2.000 gốc.
Thấy vậy, hàng xóm đặt cho ông cái tên Quốc gàn. Vợ ông Quốc thì suốt ngày khóc lóc van xin ông dừng ngay ý tưởng “điên rồ” vì sợ ôm cục nợ. Bà Hồ Thị Lan (vợ ông Quốc) nhớ lại: “Lúc đó tôi như ngồi trên đống lửa. Con cái đang ăn học, điều kiện gia đình khó khăn, ông ấy làm liều lỡ không thành công, ôm cục nợ thì cả nhà chỉ có nước ở bờ ở bụi. Ngăn ông ấy không được nên đành đồng cam cộng khổ làm cho tới nơi, giờ thì thở phào nhẹ nhỏm rồi”.
Từ "Quốc gàn" tới "Quốc dâu"
Là mô hình mới, ông Quốc phải tự mày mò trồng dâu theo hàng lối (tỷ lệ 3-3-3), cắt tỉa cẩn thận. Sau vài năm, ông Quốc thu hái lứa dâu đầu tiên đem ủ rượu. Tuy nhiên, chưa có kỹ thuật, rượu liên tục hỏng, lúc quá ngọt, lúc quá chua. Sau mỗi lần thất bại, ông Quốc tự rút ra kinh nghiệm cho mình. 2.000 gốc dâu thu được 6 tấn quả tươi, nếu ngâm rượu sẽ cho ra 2.000 lít, còn bán quả tươi khoảng 300 triệu đồng (tính bình quân 50.000 đồng/kg quả tươi). Sau khi trừ chi phí, ông Quốc bỏ khoảng 200 triệu đồng.
“Ban đầu tôi nghĩ trồng dầu chỉ để ngâm rượu. Phải mất khá nhiều năm tôi mới tìm ra công thức ủ dâu ngâm rượu. Nay thị trường cần cả quả tươi nên phải mở rộng diện tích. Dâu là loại dễ trồng, sạch và nhiều công dụng tốt” – ông Quốc nói. Ông Quốc dự định đến năm 2019 sẽ tăng diện tích lên 4 ha, tương đương 4.000 gốc dâu và đăng kí thương hiệu, nhãn mác cho rượu dâu do ông sản xuất. Ngoài tạo việc làm cho các thành viên trong gia đình, ông Quốc còn trả mức lương 4,5 triệu đồng/tháng cho 4 lao động địa phương.
Giờ đây, ông Quốc có tên gọi mới là “Quốc dâu” thay cho tên “Quốc gàn” mà người ta đặt cho ông những năm về trước...