Cổng thông tin điện tử

Ngư dân vươn khơi nhưng phải tuân thủ luật pháp và thông lệ quốc tế. Ảnh minh họa.

Báo cáo từ Bộ NN&PTNN cho biết, thời gian qua, tình hình tàu cá và ngư dân Việt Nam vi phạm vùng biển các nước, quốc đảo Thái Bình Dương như PaLau, Micronesia, Australia, Papua New Guinea… tăng lên đáng kể.

Các địa phương có tàu cá thường xuyên vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài tập trung chủ yếu ở 9 tỉnh như: Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa, Bình Thuận, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bến Tre, Tiền Giang, Cà Mau, Kiên Giang.

Ngày 28/5/2017, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 732/CĐ-TTg chỉ đạo các bộ, ngành Trung ương và địa phương triển khai các giải pháp ngăn chặn, giảm thiểu và chấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Triển khai thực hiện Công điện, tình hình tàu cá và ngư dân vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài giảm đáng kể, tuy nhiên kết quả vẫn chưa thật bền vững. Tình trạng tàu cá và ngư dân Việt Nam vi phạm khai khác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài, đặc biệt tại các nước, quốc đảo Thái Bình Dương vẫn diễn ra.

Ngày 23/10/2017, EC đã chính thức áp dụng cảnh báo Thẻ vàng đối với Việt Nam khi chưa đáp ứng các khuyến nghị về ngăn chặn, giảm thiểu và loại bỏ khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU). Đáng lo ngại, sau khi bị EC cảnh cáo Thẻ vàng, vẫn có 16 tàu cá với 118 ngư dân tiếp tục vi phạm vùng biển các nước khai thác hải sản bị bắt giữ.

Khai thác thủy hải sản nhưng phải có trách nhiệm và bền vững (ảnh minh họa).

Xử lý ngay chứ không đợi Luật có hiệu lực

Tại hội nghị, các đại biểu cho rằng cảnh báo của EC đối với Việt Nam là rất nghiêm trọng nên cần phải nhanh chóng xử lý dứt điểm. Việc đánh bắt trái phép nếu tiếp tục kéo dài sẽ bị nâng lên Thẻ đỏ và ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành xuất khẩu thủy, hải sản.

Ông Đào Công Thiên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa cho rằng: Luật Thủy sản mới có nhiều quy định pháp lý về xử lý vi phạm đối với hành vi đánh bắt trái phép, bất hợp pháp. Theo đó, khi Luật Thủy sản được triển khai, nếu tất cả các tỉnh, thành đồng lòng, nghiêm túc vào cuộc cùng với Bộ NN&PTNN thì chắc chắn sẽ giảm thiểu được tình trạng tàu cá của ngư dân Việt Nam đánh bắt trái phép vùng biển nước ngoài.

“Ngư dân nào muốn đánh bắt, khai thác loại cá gì thì đăng ký cấp quota, lên bờ không đúng chủng loại sẽ bị phạt, nhưng vấn đề là có dám làm không? Một ví dụ là ở Hàn Quốc, một tàu cá Việt Nam đem cá ngừ đại dương đi qua bán nhưng họ không mua vì không có quota. Vì vậy, trong vấn đề khai thác cũng nên mạnh dạn áp dụng như vậy”, ông Thiên nói.

Cũng theo ông Thiên, khi đánh bắt xa bờ, tàu ngư dân buộc phải đăng ký hành trình, nếu không đăng ký thì không cho tàu vào bờ. Lực lượng công an cũng cần mở các chuyên án đối với những người có hành vi tổ chức cho tàu đi khai thác vùng biển nước ngoài trái phép vì đây cũng là hành vi tổ chức đưa người ra nước ngoài trái phép.

Đồng quan điểm trên, ông Mai Anh Nhịn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang nhấn mạnh, cần bắt buộc tàu ngư dân ra khơi phải có thiết bị giám sát hành trình. Nếu không có thiết bị giám sát thì khi ra biển, chúng ta không thể biết được ngư dân đến đâu. Trước đây chỉ mới hỗ trợ, thử nghiệm, vận động ai làm được thì làm thì từ nay nên bắt buộc ngư dân phải lắp đặt hệ thống giám sát này.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám cho rằng, việc EC cảnh báo Thẻ vàng đối với xuất khẩu thủy sản của Việt Nam là điều phải chấp nhận. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để ngành thủy sản nói chung và nghề cá nói riêng nhìn lại chính mình. Nếu không hành động thì dẫn đến một nghề cá không trách nhiệm và không bền vững.

“Nếu chúng ta đợi Luật Thủy sản có hiệu lực từ 1/1/2019 thì không thể đáp ứng được khuyến nghị của EC. Do vậy, ngay từ bây giờ các bộ, ngành đồng bộ vào tập trung thực hiện Công điện 732/CĐ-TTg và Chỉ thị 45 của Chính phủ, cũng như các chỉ thị của Bộ NN&PTNT đã ban hành. Các địa phương tích cực vào cuộc, xử lý nghiêm vi phạm của các chủ tàu. Đối với các tàu cá tái vi phạm vùng biển nước ngoài thì phải xử lý nặng hơn, không cho hưởng các chính sách hỗ trợ của Nhà nước; xử lý hình sự các tổ chức, cá nhân môi giới, móc nối đưa tàu cá và ngư dân đi nước ngoài, vi phạm để răn đe”, Thứ trưởng Vũ Văn Tám đề nghị.