 |
Bệnh nhân mắc bệnh Whitmore điều trị tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, bệnh viện Bạch Mai.
Ảnh: VGP/Mai Thanh |
Trong tháng 8 vừa qua, Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, bệnh viện Bạch Mai lần đầu tiên tiếp nhận một ca bệnh nhân mắc Whitmore, với trình trạng vi khuẩn Whitmore ăn cánh mũi hai bên. Trước khi đến viện, bệnh nhân được chẩn đoán bị nhiễm trùng huyết do tụ cầu và khi đến Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, bệnh viện Bạch Mai cấy máu và mủ ở vết thương thì kết quả dương tính với vi khuẩn Whitmore.
PGS.TS Đỗ Duy Cường cho biết, nếu không được điều trị đúng phác đồ, sẽ nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân. Với trường hợp bệnh nhân này, do trong giai đoạn bệnh tấn công, nên các bác sĩ điều trị bằng phác đồ đặc hiệu với kháng sinh phối hợp. Sau khi tình trạng toàn thân ổn định, bệnh nhân tiếp tục được điều trị kháng sinh kéo dài kết hợp với các liệu pháp điều trị của chuyên khoa tai mũi họng như rửa vết thương, kiểm soát và xử lý các tổn thương tai mũi – họng.
“Rất may bệnh nhân chỉ tổn thương da, phần mềm ở cánh mũi, chưa tổn thương đến xương. Sau hai tuần điều trị, vết thương đã hết mủ và đang lên da non. Tuy nhiên, bệnh nhân cần tiếp tục giai đoạn duy trì bằng thuốc và điều trị trung bình ít nhất ba tháng tiếp theo và phải được các bác sĩ chuyên khoa theo dõi chặt chẽ, nếu không bệnh sẽ có khả năng tái phát, khi đó tỷ lệ tử vong rất cao”, PGS.TS Đỗ Duy Cường cho biết.
Cũng theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, nếu như trước đây, 5-10 năm mới có 20 ca mắc Whitmore nhập viện , thì từ đầu năm 2019 đến nay, Trung tâm Bệnh nhiệt đới, bệnh viện Bạch Mai đã ghi nhận tới 20 ca mắc căn bệnh nguy hiểm này, trong đó riêng tháng 8 ghi nhận 12 ca nặng được chuyển đến, chủ yếu từ các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung bộ.
Ths.BS Nguyễn Trung Cấp, Trưởng khoa Cấp cứu, bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cũng cho biết, căn bệnh Whitmore không mới, vẫn xuất hiện rải rác ở Việt Nam nhưng người dân còn chủ quan hoặc không biết, không để ý đến dấu hiệu của bệnh để đi khám và điều trị kịp thời. Do bệnh cảnh lâm sàng đa dạng, phức tạp nên bệnh nhân thường bị chẩn đoán nhầm với các bệnh khác như viêm phổi, lao phổi, áp xe cơ, nhiễm trùng huyết do các vi khuẩn khác như tụ cầu, liên cầu… Vì trong số các ca mắc bệnh Whitmore, 90% bệnh nhân có biểu hiện nhiễm khuẩn huyết và viêm phổi, một nửa có nguy cơ biến chứng sốc nhiễm khuẩn và tử vong.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm, ngay cả khi bệnh nhân được khẳng định chẩn đoán bệnh Whitmore, việc điều trị cũng rất khó khăn vì phải dùng kháng sinh (thường là nhóm ceftazidime hoặc carbapenem, cotrimoxazole) tấn công liều cao (6-8g Ceftazidim/ngày truyền tĩnh mạch) kéo dài liên tục trong ít nhất 2 tuần, sau đó dùng kháng sinh duy trì khoảng từ 3 đến 6 tháng. Nếu không được điều trị đúng liều, đúng phác đồ và theo dõi sát sao, bệnh dễ tái phát, sức khỏe suy kiệt dần và nguy cơ tử vong dù đã được chẩn đoán đúng. Việc theo dõi điều trị bệnh phải kéo dài và tốn kém nên không ít bệnh nhân đã bỏ cuộc. Đây cũng là một trong là những nguyên nhân dẫn đến thất bại trong điều trị và tỷ lệ tử vong do bệnh Whitmore còn cao, khoảng 40-60%.
Whitmore là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây nên. Vi khuẩn này có trong đất, bùn và đường lây nhiễm chủ yếu do vùng da tổn thương tiếp xúc trực tiếp với vi khuẩn hoặc hít phải các hạt bụi đất chứa vi khuẩn này. Bệnh được phát hiện ở Việt Nam từ những năm 1950 và xuất hiện lẻ tẻ tại một số tỉnh phía Nam.
Gần đây các ca bệnh được báo cáo có xu hướng gia tăng, cao điểm của các ca bệnh thường xảy ra vào mùa mưa tập trung từ tháng 7-11. Do đó, những người làm việc tiếp xúc nhiều môi trường đất và nước phải có phương tiện bảo hộ lao động, nếu có trầy xước ngoài da cần điều trị sớm và triệt để. Người mắc bệnh tiểu đường, bệnh phổi và bệnh thận mạn tính có nguy cơ dễ mắc bệnh này. Bệnh Whitmore có các biểu hiện lâm sàng đa dạng như: Sốt cao, đau cơ, có các ổ nhiễm khuẩn trên da, áp xe cơ, áp xe gan lách, viêm phổi... Bệnh có thể gây tử vong nhanh nếu không được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời.
Hiền Minh