Đó là chia sẻ của Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp với phóng viên báo chí về vấn đề triển khai xây dựng mô hình nhà chống bão, lũ tại các vùng thường xuyên chịu ảnh hưởng nặng nề của thiên tai .

 Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp (Ảnh: BT)

Phóng viên (PV): Thứ trưởng đánh giá như thế nào về ý nghĩa của mô hình nhà chống bão lũ khi chúng ta vừa trải qua đợt mưa lũ lịch sử vừa qua?

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp: Chúng ta biết sau đợt mưa lũ ở miền Trung có hơn 250 nghìn ngôi nhà bị tốc mái. Với số nhà bị tốc mái này hiện nay, chúng ta cơ bản đã hoàn thành việc sửa chữa. Tuy nhiên, còn hơn 1.500 nhà bị sập hoàn toàn cùng với khoảng 150 nghìn nhà trong diện mà lúc nào sẵn sàng phải di dời. Vì vậy, vấn đề về nhà ở cho người dân, đặc biệt là sắp đến Tết Nguyên đán càng rất quan trọng, làm thế nào để chúng ta có nhà ở cho người dân trước Tết Nguyên đán? Chính vì thế, chúng tôi đã chuẩn bị rất kỹ để có các hướng dẫn cho các địa phương cùng với các nguồn lực từ Chính phủ, từ các tổ chức, cá nhân và từ cộng đồng để chúng ta có thể sớm nhất sửa chữa, xây dựng mới các ngôi nhà trên tinh thần xây nhà mới tốt hơn nhà cũ.

PV: Thứ trưởng đánh giá như thế nào về các mô hình nhà chống bão, lũ tốt nhất trong thời gian vừa qua?

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp: Hiện nay có 2 mô hình nhà chống bão, lũ chủ yếu. Một là nhà nổi, hai là nhà cố định nhưng có thêm một số bộ phận để đảm bảo trong bão, lũ. Thực ra chúng ta không có một mô hình nào hoàn hảo, vì mỗi một mô hình đều thích ứng với một điều kiện cụ thể. Với nhà nổi với vùng lụt sâu sẽ rất phù hợp, nhưng vấn đề đặt ra của nhà nổi là làm thế nào để công năng sử dụng thường xuyên, thứ nữa là làm thế nào để trong trường hợp nào cũng phải đảm bảo an toàn?

Còn với nhà cố định, chúng ta sử dụng được thường xuyên nhưng vấn đề trong điều kiện mà các cột mốc lũ lịch sử càng ngày càng thay đổi, càng ngày càng cao lên thì làm thế nào để phù hợp với điều kiện này? Tóm lại, về giải pháp, chúng ta có hai mô hình như vậy, tuy nhiên, chúng ta phải tính toán lựa chọn để phù hợp với điều kiện của địa phương, điều kiện của từng gia đình, về kinh phí và cũng phải phù hợp với văn hóa của vùng miền.

PV: Thứ trưởng cho biết về kinh phí hỗ trợ người dân xây dựng nhà phòng chống bão, lũ như thế nào vì chi phí của căn nhà khá lớn và sẽ là khó khăn cho các hộ có thu nhập thấp?

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp: Chúng ta có rất nhiều cơ chế để hỗ trợ người dân. Một là quyết định 48 của Thủ tướng Chính phủ từ năm 2014; quyết định này hỗ trợ mỗi hộ gia đình từ 12-16 triệu đồng để xây nhà chống bão và lũ. Về vấn đề này, chúng ta đã làm hơn 15 nghìn nhà và các nhà này hiện nay chúng tôi đánh giá đạt mức khá tốt. Tuy nhiên, mức hỗ trợ quá thấp và chúng tôi đang đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét tính toán lên ở mức 40 triệu đồng.  Thứ hai, chúng ta đã có cơ chế của các tổ chức quốc tế, hỗ trợ 1.700 USD cho 1 gia đình, và ở điểm này, chúng tôi đã làm được khoảng 3.500 nhà ở 5 tỉnh.

Trong thống kê hiện nay của chúng tôi, xây 1 nhà để đảm bảo chống bão, lũ tối thiểu cần 2 triệu /1 m2. Như vậy, với nhà 4 người, thì chúng ta phải có từ 30-35m2, cũng phải có tối thiểu 60-70 triệu đồng. Do vậy, đây là một vấn đề mà nhà nước, nhân dân cùng cộng đồng xã hội cần cùng tham gia vào.

PV: Vậy Thứ trưởng đánh giá như thế nào về vấn đề khi chúng ta đang cần rất nhiều ngôi nhà để chống bão, lũ để đảm bảo ổn định cho người dân về lâu dài?

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp: Hiện nay, nhà chống bão, lũ có rất nhiều nguyên tắc, nhưng nguyên tắc thứ nhất là tiện dụng, dễ làm. Thứ hai là giá thành rẻ; thứ ba là cơ động trong tất cả mọi tình huống và thứ tư rất quan trọng là phải phù hợp với văn hóa từng địa phương, vùng miền. Trên những nguyên tắc như thế cần phải tính toán làm sao cho phù hợp để người dân có thể làm được nhà với sự hỗ trợ một phần từ nhà nước.

Chúng tôi cho rằng, nhà để phòng chống bão, lũ còn cần rất là nhiều, có thể hàng trăm nghìn ngôi nhà mà chúng ta sẽ phải làm tiếp theo. Và trên tinh thần làm mới tốt hơn cũ, làm mới đảm bảo an toàn hơn cũ và làm mới phải bền vững hơn cũ thì cần phải có rất nhiều giải pháp. Trong đó, thứ nhất là bắt đầu từ vật liệu, phải ứng dụng các vật liệu nhẹ, giá thành rẻ. Do vậy, không còn cách nào khác là các doanh nghiệp phải tham gia vào đây. Thứ nữa là vật liệu phải sản xuất hàng loạt mở có thể có giá rẻ. Đồng thời, cần phải thay đổi nhận thức của người dân và cộng đồng bởi vẫn còn suy nghĩ “liệu có cần làm một ngôi nhà như vậy không trong khi khoảng 10 năm mới một trận bão lũ lớn, lịch sử?. Đây là điều rất quan trọng, cần phải thay đổi suy nghĩ này.

Chúng tôi hy vọng sắp tới từ chỉ đạo của chính quyền địa phương đến người dân, khi chúng ta làm nhà ở những vùng thường xuyên chịu ảnh hưởng của bão, lũ thì chúng ta phải làm để đảm bảo an toàn trước bão lũ và mọi loại hình thiên tai.

PV: Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

 
BT (ghi)