Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 11, sáng 1/4, Quốc hội thảo luận tại hội trường về Báo cáo công tác của Kiểm toán Nhà nước (KTNN) nhiệm kỳ 2016-2021.
Khẳng định vị thế của KTNN
Thảo luận tại hội trường, các đại biểu khẳng định, trong nhiệm kỳ vừa qua, với sự cố gắng, nỗ lực, KTNN đã từng bước khẳng định vị thế là cơ quan kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công do Quốc hội thành lập, là công cụ của Nhà nước trong kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công. KTNN đã quán triệt, chỉ đạo thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
 |
| Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (TP Hà Nội) phát biểu ý kiến (Ảnh: QH) |
Theo đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (TP Hà Nội), kết quả 5 năm qua cho thấy, KTNN đã kiến nghị xử lý đạt trên 350 nghìn tỷ đồng, tăng gấp 3,5 lần kiến nghị giai đoạn 2011 – 2015; trong khi ngân sách nhà nước chi tiêu giai đoạn 2016 – 2021 tăng gấp 1,4 lần so với giai đoạn 2011 – 2015. Điều đó chứng tỏ kết quả, hiệu quả KTNN giai đoạn 2016 – 2021 tăng lên nhiều so với giai đoạn trước. Số vụ việc có dấu hiệu tội phạm được phát hiện, chuyển sang cơ quan điều tra cũng tăng 45%. Điều này chứng tỏ tính kiên định và bản lĩnh của KTNN được nâng cao, nhất là trong công tác phòng, chống tham nhũng.
Bên cạnh đó, số hồ sơ, tài liệu cung cấp cho cơ quan của Quốc hội, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Thanh tra Nhà nước tăng lên nhiều lần so với trước.
Ông Cường nhấn mạnh “khách quan đánh giá rằng, thành công của Quốc hội nhiệm kỳ qua có sự đóng góp không nhỏ của KTNN, các đợt thảo luận, tranh luận tại nghị trường đều dựa vào những số liệu cụ thể mà KTNN cung cấp. Do vậy, nhiều đại biểu đánh giá cao vai trò của KTNN, thể hiện sự cương trực, bản lĩnh của KTNN và lực lượng kiểm toán”.
Bên cạnh những kết quả đạt được, đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đăk Nông), đại biểu Hoàng Văn Cường cũng chỉ ra thực tế là kết quả thực hiện các kiến nghị của Kiểm toán về mặt tài chính mới chỉ đạt 73,6%; kiến nghị xử lý về các văn bản chỉ đạt 17,3%. Như vậy, hiệu lực thực hiện các kiến nghị kiểm toán còn thấp.
Đại biểu Hoàng Văn Cường nêu ý kiến: “Vấn đề đặt ra ở đây chúng ta cần phải xem xét lại thật kỹ nguyên nhân có phải là do chất lượng kiến nghị chúng ta chưa đủ thuyết phục các cơ quan hay là vì hiệu lực của kiến nghị đó không được thực thi”.
Đại biểu cũng nêu tình trạng chưa thực hiện kiểm toán 100% các báo cáo tài chính của các cơ quan, tổ chức nhà nước thuộc diện kiểm toán hàng năm. Theo ông, nguyên nhân là do lực lượng kiểm toán chưa bảo đảm đủ số lượng biên chế trong Chiến lược phát triển Kiểm toàn Nhà nước đến giai đoạn 2030. Tuy nhiên, cần phải thực hiện các giải pháp khác, chứ không phải chỉ thiên về giải pháp tăng số lượng.
Đại biểu TP Hà Nội kiến nghị, cần phải sử dụng các tổ chức Kiểm toán độc lập để tham gia vào quá trình kiểm toán, bởi kinh nghiệm các nước trên thế giới cũng cho thấy, sử dụng kiểm toán độc lập cũng góp phần tiết kiệm được nhân sự, vừa thực hiện kiểm soát độc lập, khách quan tốt hơn. Mặt khác, cần tăng cường sử dụng công nghệ thông tin trong kiểm toán. Trong Luật Kiểm toán Nhà nước đã cho phép KTNN thực hiện quyền truy cập, khai thác, sử dụng các dữ liệu về điện tử, nếu làm tốt việc này sẽ giúp tiết kiệm thêm thời gian. Trước đây, KTNN cũng rất khó khăn trong việc tiếp cận thông tin, có đơn vị bị kiểm toán còn cố tình kéo dài thời gian cung cấp số liệu, hồ sơ. Nếu áp dụng dữ liệu điện tử, tình trạng này sẽ không xảy ra nữa. Đồng thời tạo ra thông tin khách quan, không phụ thuộc vào chủ quan người cung cấp cũng như cá nhân cán bộ kiểm toán.
Khẳng định kiến nghị của Kiểm toán theo quy định của Luật Kiểm toán Nhà nước có giá trị bắt buộc thi hành, đại biểu Nguyễn Trường Giang đề nghị các đơn vị được kiểm toán khi có kiến nghị xử lý vấn đề tài chính mà không thực hiện thì phải có giải trình rõ ràng về việc tại sao không thực hiện. Theo đại biểu, trong nhiệm kỳ tới báo cáo hàng năm của KTNN cần nêu rõ hơn về tình hình thực hiện kiến nghị đối với từng đơn vị cụ thể để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, báo cáo Quốc hội có giải pháp để thực hiện hiệu quả hơn.
Đại biểu Quách Thế Tản (Hòa Bình) cũng kiến nghị, sau khi có kiến nghị của KTNN, các tập thể, cá nhân sai phạm trong vấn đề quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công phải nghiêm túc thực hiện nhằm siết chặt kỷ cương, sử dụng hiệu quả nguồn lực của đất nước. Chính phủ, các cơ quan của Chính phủ và các địa phương cần chỉ đạo thực hiện nghiêm các kiến nghị của KTNN.
Chất lượng kiểm toán là vấn đề sống còn đối với tính chuyên nghiệp của KTNN
 |
| Tổng KTNN Hồ Đức Phớc giải trình những vấn đề các đại biểu quan tâm (Ảnh: QH) |
Giải trình một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm liên quan đến việc kiến nghị kiểm toán chưa được thực hiện một cách triệt để, Tổng KTNN Hồ Đức Phớc cho biết, về việc xử lý các văn bản KTNN kiến nghị được triển khai còn thấp chỉ đạt 136/786 văn bản là do các văn bản KTNN chỉ ra chủ yếu là các văn bản quy phạm pháp luật nên để hoàn thiện các văn bản này các ngành, chính quyền các cấp phải thực hiện theo đúng quy trình sửa đổi văn bản quy phạm pháp luật nên thời gian thực hiện chưa đạt được.
Về xử lý tài chính, trong nhiệm kỳ KTNN đã kiến nghị xử lý 353 nghìn tỷ đồng, gấp 3,5 lần so với nhiệm kỳ trước. Trong đó có các khoản tăng thu, giảm chi và một số khoản giảm khác do điều chỉnh sổ sách trong báo cáo tài chính. Tuy nhiên, việc thực hiện kiến nghị những khoản mà KTNN đề nghị truy thu hay đề nghị giảm phụ thuộc vào nguồn vốn.
“Như khoản chi sai chế độ, các khoản như công trình đã quyết toán trả cho nhà thầu, kiến nghị do chi sai do không phù hợp với định mức, không phù hợp với dự toán, không phù hợp với đơn giá. Tuy nhiên, để thu lại được số tiền đấy thì phải chờ các doanh nghiệp nộp tiền thì Ban quản lý dự án mới nộp tiền lại cho Nhà nước. Hay các khoản chi sai chế độ thì cũng phải có nguồn để chi trả và một số vấn đề khác” - Tổng KTNN cho biết.
Về công khai kết luận kiểm toán, Tổng KTNN cho biết thực hiện các hình thức công khai như trong Luật kiểm toán nhà nước tương đối nghiêm và sắp tới sẽ làm tốt hơn.
Về kiểm soát chất lượng các cuộc kiểm toán, theo ông Hồ Đức Phớc, KTNN có riêng một vụ chuyên để kiểm soát chất lượng kiểm toán; bên cạnh đó, KTNN cũng thực hiện luân chuyển các địa bàn kiểm toán và kiểm soát chất lượng kiểm toán theo kế hoạch và thực hiện các cuộc kiểm toán đột xuất và sử dụng bộ máy thanh tra của kiểm toán để kiểm tra chéo.
"Chúng tôi luôn xác định, đảm bảo chất lượng kiểm toán là vấn đề sống còn đối với tính chuyên nghiệp của KTNN. KTNN sẽ tiếp tục nỗ lực hơn trong thời gian tới để có thể cung cấp những thông tin thiết thực, chính xác nhất cho đại biểu Quốc hội", ông Hồ Đức Phớc khẳng định./.