Đó là vấn đề được nêu tại hội thảo “Nhận diện nghề môi giới bất động sản” do Báo Công Thương phối hợp với Hội Môi giới bất động sản Việt Nam tổ chức vào sáng 20/4 tại TP. Đà Nẵng,
Theo Bộ Xây dựng, từ năm 2008 đến nay, cả nước có khoảng 33.000 cá nhân được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản (MGBĐS) và khoảng 80% BĐS giao dịch thành công thông qua môi giới, góp phần không nhỏ trong việc giải phóng một lượng lớn bất động sản tồn kho trong giai đoạn 2014-2018, giúp thị trường phát triển ổn định, lành mạnh.
Việc cho phép MGBĐS hoạt động với mô hình và quy mô phù hợp sẽ giúp các nhà phát triển BĐS rút ngắn thời gian thu hồi vốn để tái đầu tư, bảo đảm hiệu quả kinh tế, người tiêu dùng có cơ hội được phục vụ tốt hơn.
Trong thời gian qua, hành lang pháp lý trong lĩnh vực MGBĐS liên tục được cập nhật và chỉnh sửa cho phù hợp. Tuy nhiên, theo ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS (Bộ Xây dựng), vẫn còn nhiều bất cập trong quản lý MGBĐS như quy định cá nhân không bắt buộc phải có giấy chứng nhận hoàn thành khóa học thì mới được dự thi lấy chứng chỉ MGBĐS. Chế tài xử lý vi phạm đối với hành vi hành nghề môi giới khi chưa được cấp chứng chỉ hành nghề chưa đủ sức răn đe. Bên cạnh đó, bản thân nhừng người làm nghề MGBĐS cũng không coi trọng việc tham gia các khóa đào tạo.
Do đó, “Nhà nước cần phải có chế tài và biện pháp quản lý đối với những hoạt động môi giới đơn lẻ. Trên thực tế, chứng chỉ hành nghề này chưa được nhìn nhận đúng giá trị, chưa được coi trọng, chưa làm cho người được cấp cảm thấy tự hào, vinh dự khi có chứng chỉ mà thực sự chỉ có tác dụng trong việc đăng ký thành lập sàn giao dịch BĐS”, ông Hà Quang Hưng nhấn mạnh.
Theo các chuyên gia, hệ thống đào tạo, huấn luyện nghề MGBĐS ở Việt Nam còn khá trống. Hầu hết người làm nghề tự mày mò, tự học hỏi… Trong khi, người MGBĐS chuyên nghiệp thực sự phải là một chuyên gia BĐS có năng lực phân tích và nhận diện BĐS và phải có chứng chỉ hành nghề thì ở Việt Nam, con số này còn khá khiêm tốn.
Đơn cử tại Đà Nẵng, theo Sở Xây dựng thành phố, tính đến hết tháng 3/2019, trên địa bàn có 23 sàn giao dịch BĐS chuyên nghiệp, 870 chứng chỉ hành nghề MGBĐS đã được cấp. Con số này chiếm chưa đến 30% so với con số thực tế.
Việc quản lý các sàn và người hành nghề môi giới còn gặp rất nhiều khó khăn. Bà Mai Thị Thùy Linh, Trưởng Phòng Quản lý BĐS (Sở Xây dựng TP. Đà Nẵng) cho biết, hiện các sàn giao dịch BĐS đang “lách luật” giữa khái niệm sàn giao dịch BĐS và hoạt động tư vấn để không bị điều chỉnh bởi Luật Kinh doanh BĐS và các quy định Nhà nước có liên quan, gây khó khăn trong quá trình quản lý của cơ quan nhà nước cũng như khó khăn trong quá trình kiểm tra, xử lý các sai phạm.
Bên cạnh đó, việc cấp các chứng chỉ hành nghề môi giới thuộc thẩm quyền của Sở Xây dựng, nhưng việc người môi giới có đăng ký để thi và được cấp chứng chỉ hay không thì đến thời điểm hiện tại, chưa có bất kỳ một biện pháp nào, chế tài nào để kiểm tra, kiểm soát và xử lý những sai phạm của lực lượng môi giới này gây ra. Điều này cũng làm ảnh hưởng rất lớn đến sự lành mạnh của giao dịch bất động sản và người làm nghề MGBĐS chân chính.
Vấn đề đạo đức của người làm MGBĐS được nhiều chuyên gia đề cập. Theo đó, người làm MGBĐS lệch chuẩn đạo đức là nguyên nhân chính tạo nên các cơn sốt đất, giá ảo và bong bóng BĐS, lực lượng này cũng sẽ khiến thị trường BĐS thiếu minh bạch, mang đến nhiều rủi ro cho khách hàng. Nhiều ý kiến cho rằng cần thiết phải đẩy mạnh tuyên truyền và phổ biến bộ quy tắc đạo đức nghề môi giới do Hiệp hội BĐS ban hành.
Bên cạnh đó, nhiều đại biểu tham dự hội thảo cũng cho rằng hệ thống hạ tầng cho đào tạo nghề MGBĐS bài bản ở Việt Nam còn thiếu hụt. Ông Nguyễn Đức Lập, Viện Nghiên cứu và Đào tạo BĐS Đà Nẵng cho rằng hiện đang thiếu một giáo trình hoàn chỉnh cho công tác đào tạo chứng chỉ hành nghề. Vì vậy nên cho phép áp dụng chung 1 bộ ngân hàng câu hỏi sát hạch cho môi giới trên toàn quốc và tổ chức thi, giám sát trên máy tính.
Minh Trang