Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng giải trình, làm rõ một số ý kiến của đại biểu Quốc hội về dự án Luật HTX (sửa đổi)
Tiếp tục kỳ họp thứ 4, ngày 10/11, Quốc hội thảo luận về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi). Trong phiên thảo luận đã có 21 đại biểu phát biểu, có 4 lượt đại biểu tranh luận và có 22 đại biểu chưa phát biểu do hết thời gian, đề nghị các vị đại biểu chưa phát biểu gửi văn bản ý kiến của mình qua Ban Thư ký kỳ họp để tổng hợp. Bộ trưởng Bộ KH&ĐT đã có giải trình, làm rõ một số ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội.
Qua thảo luận, đa số ý kiến nhất trí về sự cần thiết sửa đổi Luật HTX để thể chế hóa chủ trương của Đảng, khắc phục hạn chế, bất cập của luật hiện hành, hoàn thiện các quy định về kinh tế tập thể phù hợp với tình hình, điều kiện phát triển mới, góp phần thúc đẩy kinh tế tập thể năng động, hiệu quả, bền vững, cùng với kinh tế Nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân.
Các đại biểu cũng tham gia nhiều ý kiến vào các nhóm chính sách, nhiều điều khoản cụ thể trong luật, như: Phạm vi, đối tượng áp dụng, tên gọi của dự án Luật, cụ thể hóa hơn các chính sách trong Nghị quyết 20 của Trung ương, rà soát để thống nhất với các luật có liên quan, quy định về huy động nguồn lực, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, liều lượng các chính sách, chính sách về tiếp cận đất đai, tích tụ ruộng đất, chính sách về tín dụng nội bộ;
Quy định về tổ hợp tác, chính sách khuyến khích phương thức chuyển đổi từ tổ hợp tác thành HTX, việc thành lập và hoạt động của liên đoàn HTX; quy định về tổ chức đại diện, các quy định về hệ thống liên minh HTX, quy định về mô hình, tổ chức, quản trị hợp tác xã, về gia nhập hoạt động, rút khỏi thị trường; quy định về thành viên, số lượng thành viên, phân loại thành viên, quyền và nghĩa vụ của từng loại thành viên phải sử dụng sản phẩm, dịch vụ của HTX;
Quy định về tài chính, tài sản, về trích lập các quỹ, sử dụng các quỹ chung không chia, tài sản hình thành từ quỹ chung không chia, chế độ kế toán và kiểm toán; quy định về quản lý nhà nước, cơ quan quản lý nhà nước là Trung ương và địa phương đối với kinh tế tập thể và HTX.
Phát biểu giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng trân trọng cảm ơn, đánh giá cao những ý kiến góp ý tâm huyết, xác đáng, trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội. Trên cơ sở ý kiến của cơ quan thẩm tra và ý kiến thảo luận của các đại biểu Quốc hội tại tổ, tại hội trường và Bộ trưởng giải trình, làm rõ thêm một số nội dung.
Về tên gọi của dự án Luật, Bộ trưởng cho biết, hiện có 2 luồng ý kiến, một số ý kiến tán thành giữ tên Luật HTX; một số ý kiến đồng ý đổi tên thành Luật Các tổ chức kinh tế hợp tác. Vấn đề này, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ rà soát, nghiên cứu, phối hợp với cơ quan thẩm tra tiếp thu về tên Luật cho phù hợp, báo cáo Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội trước khi trình Quốc hội.
Về mô hình liên đoàn HTX, Bộ trưởng nêu rõ, trên thực tiễn mô hình liên đoàn HTX đã có. Đây cũng là mô hình phổ biến tại nhiều nước trên thế giới, phát triển rất mạnh. Quy định mô hình mới sẽ bảo đảm chính sách của Nhà nước theo kịp xu hướng phát triển, đáp ứng kịp thời nhu cầu thực tiễn của các tổ chức kinh tế hợp tác; tạo điều kiện cho các tổ chức kinh tế hợp tác có quy mô lớn ở nước ta phát triển, hoàn thành mục tiêu tại Nghị quyết số 20-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương.
Về các chính sách hỗ trợ phát triển các tổ chức kinh tế tập thể, Bộ trưởng đồng ý cần thiết kế chính sách mạnh mẽ hơn, tập trung hơn, có trọng tâm trọng điểm hơn, cụ thể, rõ ràng hơn.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng cho rằng cần tập trung làm rõ tính đặc thù, chú trọng chính sách chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực, đổi mới mô hình quản trị, nâng cao khả năng tiếp cận vốn, tăng cường áp dụng thành tựu khoa học công nghệ.
Về tổ chức đại diện, liên minh HTX, Bộ trưởng chỉ ra rằng, có nhiều ý kiến đại biểu quan tâm cho ý kiến. Cơ quan chủ trì soạn thảo dự kiến báo cáo Chính phủ, tiếp tiếp tục rà soát, nghiên cứu quy định về tổ chức đại diện và hệ thống liên minh HTX tại dự thảo Luật này cho phù hợp, bảo đảm tính thống nhất, không chồng chéo của hệ thống pháp luật.
Ngoài ra, cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát các chính sách, đảm bảo sự phù hợp, thống nhất, thúc đẩy mô hình kinh tế này pháp triển mạnh mẽ trong thời gian tới.
Phát biểu kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, qua thảo luận, đa số ý kiến các đại biểu Quốc hội nhất trí về sự cần thiết sửa đổi Luật HTX để thể chế hóa chủ trương của Đảng, khắc phục hạn chế, bất cập của Luật hiện hành; hoàn thiện các quy định về kinh tế tập thể phù hợp với tình hình, điều kiện phát triển mới, góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả, bền vững cùng với kinh tế Nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân.
Các đại biểu cũng tham gia nhiều ý kiến vào các nhóm chính sách, nhiều điều khoản cụ thể trong dự thảo Luật như về phạm vi, đối tượng áp dụng, tên gọi của dự án Luật, cụ thể hóa hơn các chính sách trong Nghị quyết 20-NQ/TW của Trung ương rà soát để thống nhất với các luật có liên quan, như quy định về huy động nguồn lực, chính sách hỗ trợ của Nhà nước; quy định về tổ hợp tác, việc thành lập và hoạt động của liên đoàn HTX; về mô hình tổ chức quản trị; quyền và nghĩa vụ của từng loại thành viên; trích lập các quỹ; chế độ kế toán và kiểm toán; quy định về quản lý nhà nước…
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, các ý kiến của đại biểu Quốc hội đã được ghi âm, ghi chép đầy đủ. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan nghiên cứu các ý kiến phát biểu tại hội trường và ý kiến thảo luận tại tổ để tiếp thu, hoàn chỉnh dự án Luật trình Quốc hội xem xét thông qua vào kỳ họp thứ 5 (tháng 5/2023).
Hải Liên