Việt - Lào luôn là anh em
Có một điều đặc biệt ở ở khu vực biên giới tuyến Việt Nam - Lào nói chung và tỉnh Quảng Trị nói riêng là người dân 2 bên biên giới ở các bản sống sát đường biên thường có mối quan hệ họ hàng, thân tộc. Điều này bắt nguồn từ lịch sử để lại. Trước hoạch định biên giới, đồng bào Pa Cô, Vân Kiều cùng chung sống, cùng làm dân công vận chuyển cho bộ đội, cầm súng đánh đuổi quân xâm lược. Sau hoạch định, đường biên giới phân chia thành 2 quốc gia, người dân ở sống trên lãnh thổ Việt Nam mang quốc tịch Việt Nam; người dân sống trên đất nước Lào thì mang quốc tịch Lào. Dù sống trên hai đất nước, mang quốc tịch khác nhau nhưng vẫn chung một nguồn gốc bởi vậy mà câu nói “Việt - Lào anh em” vừa đúng theo nghĩa hẹp vừa theo nghĩa rộng là vì thế.
Điểm chung của các bản người Lào ở sát biên giới là đều ở xa trung tâm huyện, đường sá đi lại khó khăn và đời sống kinh tế rất thấp. Trên gần 200km đường biên giới tỉnh Quảng Trị tiếp giáp với 2 tỉnh Salavan và Savannakhet (Lào), người dân hai bên biên giới có mối quan hệ thân tộc nên thường xuyên qua lại thăm thân, giúp đỡ nhau trong cuộc sống. Các đồn biên phòng, chính quyền địa phương cũng có nhiều hỗ trợ về cây, con giống để người dân Lào phát triển kinh tế và đặc biệt là việc chăm sóc sức khỏe cho nhân dân.
 |
| Quân y Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị khám bệnh cho người dân bản Ro Ró. |
Theo Đại tá Lê Văn Phương, Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Quảng Trị: Hiện nay, trên tuyến biên giới đất liền của Quảng Trị có 7 phòng khám và 4 trạm y tế quân, dân y kết hợp. 5 năm qua, lực lượng quân y BĐBP Quảng Trị đã khám, cấp cứu, điều trị cho gần 50.000 lượt người, trong đó nhân dân nước bạn Lào 4.655 lượt, ước tính chi phí cấp phát thuốc hơn 3,2 tỉ đồng. Trong thời điểm dịch Covid-19 bùng phát, lực lượng quân y đã hỗ trợ thuốc, vật tư y tế phòng chống Covid-19 cho các địa phương ở khu vực biên giới thuộc nước bạn Lào trị giá hơn 400 triệu đồng.
“Để làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân khu vực biên giới nói chung, bà con các bản đối diện của nước bạn Lào nói riêng, đội ngũ quân y các đơn vị thường xuyên được bồi dưỡng kỹ năng, nâng cao tay nghề. Đồng thời, khuyến khích cán bộ quân y trau dồi học tiếng Lào nhằm hỗ trợ công tác khám chữa bệnh thuận tiện hơn. Tuy vậy, điều kiện về trang thiết bị, vật tư còn nhiều hạn chế trong khi nhu cầu khám, điều trị, chăm sóc sức khỏe của người dân ngày càng cao. Do đó, chúng tôi mong muốn có cơ chế phối hợp, hỗ trợ về cơ sở hạ tầng, thuốc, vật tư y tế cho các phòng khám để thực hiện công tác này đạt hiệu quả cao hơn”, Đại tá Lê Văn Phương bày tỏ.
“Sứ giả” của tình hữu nghị
Bản Ka Túp (huyện Sê Pôn, tỉnh Savannakhet, Lào) có 86 hộ với 450 nhân khẩu. Đây là bản nằm sát đường biên giới, cách xa trung tâm y tế huyện, đời sống kinh tế của nhân dân còn nhiều khó khăn. Từ bản Ka Túp về trung tâm y tế huyện Sê Pôn đi khoảng hơn 40km nên mỗi khi người dân cần đi viện rất vất vả. Chưa kể, từ huyện Sê Pôn về Ka Túp phải đi qua sông, nếu nước dâng lên thì người dân cũng không qua được vì chưa có cầu. Vậy nên, mỗi lần ốm đau, người dân bản Ka Túp lại đi đò qua Việt Nam. Tuy nhiên, vì không có chế độ nên việc khám chữa rất tốn kém trong khi cuộc sống hằng ngày vốn đã rất khó khăn. Trước khó khăn ấy, với tinh thần hữu nghị, đoàn kết, những năm trước, lực lượng quân y của Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, BĐBP Quảng Trị vẫn thường xuyên thăm khám, phát thuốc miễn phí cho nhân dân bản Ka Túp.
 |
| Nhờ có sự hỗ trợ của Đồn Biên phòng quốc tế Lao Bảo, cán bộ Trạm Y tế Ka Túp được tạo điều kiện làm việc tốt hơn. |
Năm 2013, Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo đã đóng góp, kêu gọi các tổ chức, cá nhân hảo tâm được 550 triệu đồng để xây tặng bản Ka Túp trạm y tế. Trạm trưởng Trạm Y tế Ka Túp, chị Chăn Xi cho biết: “Trước đây, vì nơi ăn chốn ở cũng như cơ sở vật chất để khám chữa bệnh cho người dân chưa có nên cán bộ y tế từ huyện thường xuống bản theo đợt và đi về trong ngày. Từ ngày được Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo xây tặng trạm, có phòng khám, có phòng điều trị, có cả phòng lưu trú cho cán bộ nên chúng tôi yên tâm công tác hơn. Chúng tôi nhận được sự hỗ trợ thuốc, rồi trao đổi chuyên môn từ các đồng ý quân y Biên phòng, nhờ vậy mà công tác khám, chữa bệnh cho nhân dân cũng tốt hơn rất nhiều. Thời điểm Covid-19 diễn biến phức tạp, việc hỗ trợ thăm khám không được thường xuyên nhưng việc cấp phát thuốc miễn phí, thăm khám theo đợt và hỗ trợ khi cần thiết vẫn được duy trì. Trung bình mỗi năm có từ 350-400 lượt bà con đến thăm khám. Ngoài việc đảm bảo sức khỏe cho nhân dân thôn Ka Túp, trạm còn phục vụ y tế cho người dân 6 bản còn lại của cụm bản Ka Túp”.
Tháng 4-2014, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Quảng Trị khánh thành và đưa vào sử dụng Trạm Quân dân y kết hợp A Vao tại xã A Vao (huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị). Trạm được biên chế 2 y sĩ, có phòng khám, điều trị và nội trú. Thực ra, so với nhiều nơi thì trạm có quy mô không lớn nhưng đối với ở vùng đất xa xôi, hẻo lảnh như A Vao thì đây là điều hơn cả mong đợi. Với đặc thù ở biên giới, cách xa trung tâm y tế, bệnh viện trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt, giao thông khó khăn, hiểm trở, bởi vậy Trạm Quân dân y kết hợp A Vao không chỉ khám chữa bệnh cho cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng A Vao và người dân trên địa bàn, gần 10 năm qua, các y sĩ ở trạm còn thường xuyên việc chăm sóc sức khỏe cho người dân Lào phía đối diện là Bản Ro Ró (Cụm 2, huyện Sa Muồi, tỉnh Salavan, Lào).
 |
| Đồn Biên phòng A Vao tặng lương thực, thực phẩm cho người dân bản Ro Ró (huyện Sa Muồi, tỉnh Salavan, Lào). |
Thực tế, đội ngũ quân y ít, công việc nhiều, điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị y tế, thuốc men không được đầy đủ bởi vậy càng đỏi hỏi phải có trình độ chuyên môn tốt, tinh thần trách nhiệm cao mới đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Chia sẻ về những việc được các y sĩ Trạm Quân dân y kết hợp A Vao giúp đỡ, ông Côn Luân, trưởng bản Ro Ró cho biết: “Bản chúng tôi nằm cách xa trung tâm huyện Sa Muồi, giao thông không thuận tiện, đời sống của người dân bản Ro Ró chủ yếu dựa vào chăn nuôi sản xuất nhỏ lẻ, dựa vào làm nương rẫy tự nhiên và bởi vậy mà gặp rất nhiều khó khăn, nhất là về kinh tế. Mỗi lần ốm, về trung tâm huyện gần như là không thể nên chúng tôi thường sang cậy nhờ Đồn Biên phòng A Vao, BĐBP Quảng Trị. Nhờ có các thầy thuốc Biên phòng, bà con chúng tôi rất nhiều người được chữa bệnh. Các y sĩ Biên phòng không chỉ khám chữa bệnh mà còn hướng dẫn chúng tôi phòng các loại bệnh, ăn chín uống sôi, giữ vệ sinh chỗ ăn ở để có sức khỏe tốt hơn. Chúng tôi rất cảm ơn BĐBP Việt Nam”.
Có thể thấy, với những việc làm và hành động thiết thực trên, đội ngũ thầy thuốc “quân hàm xanh” của BĐBP Quảng Trị đã để lại những ấn tượng tốt đẹp trong lòng nhân dân nước bạn Lào. Việc làm này càng làm ấm thêm tình hữu nghị gắn bó keo sơn giữa nhân dân 2 bên biên giới Việt - Lào.
Bài, ảnh: THANH TRÚC