Bến thủy không phép “mọc” ngay miệng đập tràn…
Bến bãi tập kết cát sỏi của Công ty TNHH MTV Nguyên Hà tọa lạc ở thượng lưu đập tràn (còn gọi là đập Trấm), phía thôn Thượng Phước (xã Triệu Thượng, Triệu Phong, Quảng Trị). Mép sông Thạch Hãn nơi bãi tập kết cát sỏi đã được đóng hàng trăm cọc tre gia cố. Hàng trăm m3 cát sỏi đã được tập kết về bãi “để dành”, 3 máy múc cũng tranh thủ “nghỉ trưa”.
Lạ ở chỗ, thời điểm PV Báo Giao thông “tận mục sở thị” trưa 2 và sáng 3/6, mỗi khi ô tô đến bãi đều lùi lại phía chiếc xe múc đậu ở mép sông. Cứ thế, cánh tay cẩu đều đặn đưa cẩu gàu “lặn” xuống nước múc cát dưới mép sông lên nhả đầy thùng cho các xe chở đi. Theo Đoạn Quản lý đường thủy nội địa Quảng Trị, bãi tập kết cát sỏi của công ty Nguyên Hà nằm giữa khu vực chân đập tràn và biển báo, bởi vì biển báo trên đã được cắm theo phương án của Cục Đường thủy nội địa Việt Nam từ trước.
Sau biển báo đường thủy nội địa này “Cấm phương tiện đi qua tính từ vị trí đặt báo hiệu”. Tuy nhiên, thời gian qua, biển báo này đã bị “tự ý dịch chuyển” về phía hạ lưu khoảng 50m để… sà lan, tàu cát ra, vào “bến thủy nội địa không phép” tại bãi tập kết cát sỏi được nằm phía trước biển báo. Chỉ đến khi bị lực lượng liên ngành phát hiện, biển báo này mới được dịch chuyển về vị trí cũ. Nhưng hiện nay, sà lan, tàu cát cỡ lớn thì vẫn vào bờ neo đậu khu vực sau biển báo.
Chỉ tay về phía ngã ba sông Thạch Hãn, nơi những chiếc sà lan đang neo phía bờ sông đối diện, thuộc địa phận Hải Lệ (TX. Quảng Trị), người dân thu hoạch lạc gần bãi tập kết cát sỏi này, nói: “Mấy tàu đó sẽ khai thác cát sỏi về bến bãi này. Tàu đó đóng mới xong, nhưng nghe nói họ đang chờ ký giấy (giấy phép bến thủy nội địa- PV) ngoài tỉnh, ngoài bộ chi đó”.
Đập Trấm là công trình quan trọng thuộc hệ thống công trình thủy lợi Nam Thạch Hãn- công trình “đại thủy nông” ngăn sông Thạch Hãn duy nhất để dâng nước vào kênh tưới tiêu cho “vựa lúa” lớn nhất của tỉnh Quảng Trị thuộc 2 huyện Triệu Phong, Hải Lăng và TX. Quảng Trị từ những năm sau ngày nước nhà thống nhất.
Người dân nơi đây lo ngại, những sà lan, tàu cát công suất lớn ra vào “bến thủy nội địa không phép” tại bãi tập kết cát sỏi chỉ cách đập tràn chưa đầy 100m, đặc biệt vào mùa mưa, nước sông chảy mạnh, chỉ cần sơ sẩy, đứt dây neo trôi về phía đập tràn thì… không biết chuyện gì sẽ xảy ra.
... Và bãi tập kết cát sạn “tạm thời trong phạm vi bảo vệ tràn xả lũ” 18 năm
Theo điều tra của PV, ngày 28/4/2016, ông Hà Sỹ Đồng - Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị đã ký “Giấy phép hoạt động trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi” cho Công ty TNHH MTV Nguyên Hà.
Giấy phép số 902/UBND-GP này “cho phép Công ty TNHH MTV Nguyên Hà được tiến hành các hoạt động trong phạm vi bảo vệ của công trình thủy lợi”, với tên hoạt động “tập kết cát sỏi tạm thời trong phạm vi bảo vệ tràn xả lũ và vận chuyển cát sỏi trên đập phụ II kết hợp tuyến đường cứu hộ, cứu nạn thuộc hệ thống thủy lợi Nam Thạch Hãn”.
Cũng theo Giấy phép thì “phạm vi hoạt động trong phạm vi bảo vệ tràn xả lũ Nam Thạch Hãn, kích thước bãi tập kết tạm là 100 x 70m, vị trí cách chân đập phụ I là 80m, tập kết cát sỏi từ cao trình 10,5m trở lên. Đoạn đập phụ II kết hợp tuyến đường cứu hộ, cứu nạn, tải trọng cho phép trên tuyến đường đã được thi công xong theo thiết kế là 12 tấn”.
Đáng chú ý, “giấy phép hoạt động trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi” này có “thời gian hoạt động là… 18 năm, kể từ ngày 1/5/2016 đến 31/12/2034”.
Liên quan đến bến thủy nội địa “mọc” không phép ngay bãi tập kết cát sỏi ở thượng lưu công trình “đại thủy nông” Nam Thạch Hãn, ông Hà Văn Vinh, Trưởng phòng Kế hoạch - Kỹ thuật (Đoạn Quản lý đường thủy nội địa Quảng Trị) cho biết, qua công tác kiểm tra thực tế về công tác phòng chống lũ lụt trên tuyến sông Thạch Hãn, đơn vị đã từng phát hiện việc neo đậu thuyền vào hoạt động máy đào trên bờ ở bãi tập kết cát sỏi của Công ty TNHH MTV Nguyên Hà gây mất ATGT đường thủy.
Ông Vinh cho biết, điểm kiểm tra, mực nước sông Thạch Hãn đang lên, việc neo đậu phương tiện thủy tại khu vực thượng lưu đập tràn dễ bị trôi dạt va đập vào đập tràn… nguy hiểm đến tính mạng con người, tài sản, đặc biệt nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn đập, kết cấu công trình.
Đối với việc “tự ý di chuyển biển báo đường thủy”, ông Vinh cho biết, tại thời điểm kiểm tra đoàn liên ngành chưa xác định được tổ chức hay cá nhân nào thực hiện hành vi trên và đã có văn bản gửi cơ quan Công an để điều tra, xử lý.
Theo ông Phạm Uy Vũ, Giám đốc Đoạn Quản lý đường thủy nội địa tỉnh Quảng Trị, việc phương tiện khai thác cát sỏi cập bến tại bãi tập kết cát sỏi trên liên quan đến hoạt động bến thủy, nhưng việc tham mưu cấp phép cho bến thủy vị trí đó là quá khó, không an toàn vì quá sát đập tràn. “Chúng tôi đã báo cáo nhiều lần lên các cơ quan chức năng như: Sở NN&PTNT, Sở TN&MT, Ban ATGT và Công an huyện Triệu Phong, Thanh tra Sở GTVT, UBND xã Triệu Thượng.... Mới đây, đơn vị phối hợp liên ngành đi kiểm tra và cũng đã có báo cáo lên Sở GTVT, Công an tỉnh, Ban ATGT và Công an huyện Triệu Phong, UBND xã Triệu Thượng…”, ông Vũ cho hay.
PV Báo Giao thông sẽ tiếp tục thông tin vụ việc này.
Ngọc Hải