Trong quá trình thực hiện, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo đối với ban thường vụ các huyện ủy, thị ủy, thành ủy và đảng ủy trực thuộc để công tác đại hội được an toàn, đảm bảo các yêu cầu về phòng, chống dịch, đồng thời đảm bảo tiến độ theo kế hoạch.
Từ trước đến nay, đa số đại hội Đảng các cấp tiến hành bầu cử theo cơ chế đại hội bầu ban chấp hành khóa mới, sau đó ban chấp hành lựa chọn, bầu bí thư trong số cấp ủy viên vừa trúng cử. Có thể nói phương thức bầu cử này, có ưu điểm là bầu được người nằm trong phương án nhân sự, nhận được sự đồng thuận, thống nhất cao của các thành viên cấp ủy khóa mới… Tuy nhiên, cơ chế bầu này cũng ít nhiều làm giảm tính cạnh tranh trong bầu cử; phạm vi hẹp chỉ trong các thành viên cấp ủy khóa mới. Để đại hội bầu với sự có mặt các đại biểu dự đại hội thì uy tín, trách nhiệm của người được bầu được trải rộng và đánh giá toàn diện hơn; đại biểu dự đại hội được phát huy tối đa quyền của mình trong lựa chọn nhân sự lãnh đạo.
Bên cạnh tính ưu điểm của bầu trực tiếp bí thư tại đại hội, thì thực tiễn cho thấy, hình thức này cũng tiềm ẩn rủi ro và có thể khiến đại hội phải kéo dài ngoài kế hoạch nếu người được bầu không có đủ số phiếu đồng thuận quá bán; rủi ro này là hoàn toàn có cơ sở nếu chúng ta không làm tốt các khâu, các bước về nhân sự, không coi công tác nhân sự là then chốt. Chính vì thế, Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 30/5/2019 của Bộ Chính trị “Về đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng” nêu rõ việc thực hiện chủ trương thực hiện bầu trực tiếp bí thư ở những nơi có điều kiện bầu trực tiếp. Đó là những nơi việc lựa chọn người đứng đầu phải được thực hiện một cách rõ ràng, minh bạch, công phu. Nhân sự được lựa chọn phải là người được thực tiễn thừa nhận, khẳng định.
Với tinh thần đó, Quảng Trị đã chọn 11 đảng bộ cơ sở (chiếm 2,2% số TCCSĐ trong tỉnh) để thực hiện thí điểm đại hội trực tiếp bầu bí thư cấp ủy; đây là những đảng bộ cơ sở trong sạch, vững mạnh, cấp ủy đoàn kết, thống nhất cao, không nảy sinh các vấn đề tiêu cực, phức tạp. Dù bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, nhưng nhờ sớm chủ động thực hiện “mục tiêu kép”, vừa phòng chống dịch Covid-19, vừa phát triển kinh tế-xã hội và tổ chức thành công đại hội đảng các cấp, vì vậy đại hội các chi, đảng bộ cơ sở vẫn diễn ra đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng. Đến thời điểm hiện tại, Quảng Trị đã cơ bản đã tổ chức hoàn thành đại hội cấp cơ sở (99%). Đối với những đơn vị được chọn đại hội điểm và thí điểm trực tiếp bầu bí thư cấp ủy đã tổ chức thành công đại hội, đặc biệt là các đảng bộ được chọn thí điểm đại hội trực tiếp bầu bí thư cấp ủy cơ sở đã thực hiện tốt các yêu cầu, quy định của Trung ương. Công tác nhân sự của các đại hội được chuẩn bị kỹ, cẩn thận, chắc chắn trên cơ sở tiêu chuẩn, quy hoạch và phẩm chất, năng lực, uy tín của nhân sự lựa chọn. Tại các đại hội bầu trực tiếp bí thư, nhân sự trúng cử đều đúng với phương án chuẩn bị, nhân sự đại hội giới thiệu, bầu một lần đủ số lượng theo quy định; các đồng chí trúng cử bí thư cấp ủy với số phiếu bầu đạt cao (từ 96% trở lên), trong đó có 05 đồng chí đạt 100%.
Thực tiễn cho thấy, khi bí thư được đại hội trực tiếp bầu, thì uy danh, tiếng nói, vai trò của bí thư sẽ có trọng lượng hơn, lan tỏa hơn trong cấp ủy khóa mới nói riêng, trong đội ngũ cán bộ, đảng viên toàn đảng bộ nói chung. Và do đó, khi được nhiều người nhất trí giới thiệu, đề cử và bầu giữ chức người đứng đầu cấp ủy, bí thư mới sẽ có điều kiện phát huy tốt hơn vai trò trách của mình trước Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân địa phương. Việc bầu trực tiếp bí thư tại đại hội không chỉ góp phần nâng cao vị thế, uy tín cầm quyền của Đảng trong tình hình mới, mà còn bảo đảm cho cơ chế bầu cử trong Đảng không ngừng được bổ sung, hoàn thiện, phù hợp với trình độ dân trí ngày càng cao và xã hội văn minh; phù hợp với xu hướng phát triển dân chủ hiện nay. Chủ trương này không những là tiền đề mở rộng dân chủ, củng cố sự đoàn kết, thống nhất mà còn là xu hướng tất yếu, phát huy trách nhiệm và quyền dân chủ trực tiếp của đảng viên; góp phần tạo nên sự thống nhất giữa ý đảng với lòng dân trong việc lựa chọn người đứng đầu cấp ủy đảng đồng thời đứng đầu HĐND, UBND. Đây cũng là nhân tố tích cực, điểm sáng trong “bức tranh” đại hội cơ sở.
Thiết nghĩ, Trung ương cần tổ chức tổng kết, rút kinh nghiệm và triển khai chủ tương này theo diện rộng từ đại hội đảng bộ cấp cơ sở đến cấp tỉnh. Hải Yến- VPTU