 |
| Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng phát biểu tại hội thảo. |
Ngày 14/9, tại Hà Nội, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương (UBTƯ) MTTQ Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng chủ trì Hội thảo về những vướng mắc, bất cập trong Luật Đất đai năm 2013 và giải pháp sửa đổi, bổ sung nhằm bảo đảm quyền và lợi ích tổ chức, cá nhân.
Tham dự Hội thảo có các chuyên gia, nhà khoa học, thành viên Hội đồng Tư vấn về Dân chủ - Pháp luật UBTƯ MTTQ Việt Nam, lãnh đạo các tổ chức chính trị - xã hội và các cơ quan liên quan.
Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng cho biết, sau gần 10 năm tổ chức thi hành Luật Đất đai năm 2013, công tác quản lý đất đai đã đạt được những kết quả quan trọng, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, chặt chẽ và khả thi cho việc khai thác và sử dụng hợp lý, tiết kiệm và có hiệu quả đất đai, khai thác nguồn lực đất đai cho việc phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là việc phát triển các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, nhà ở đô thị; tạo điều kiện cho đất đai tham gia vào thị trường bất động sản; tạo ra những động lực mạnh mẽ cho phát triển đô thị, tăng đáng kể nguồn thu cho ngân sách, đóng góp tích cực cho việc phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của đất nước.
Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Dũng, quá trình triển khai đã xuất hiện nhiều bất cập, trong đó phải kể đến nguồn lực về đất đai chưa thực sự được khai thác, phát huy đầy đủ và bền vững để trở thành nguồn nội lực quan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; việc thu hồi giá trị tăng thêm từ đất chưa tương xứng với đầu tư của Nhà nước vào cơ sở hạ tầng; việc sử dụng đất ở nhiều nơi còn lãng phí, hiệu quả thấp; nhiều dự án chậm hoặc không đưa đất vào sử dụng; có tình trạng bỏ hoang đất nông nghiệp; tình trạng tham nhũng, trục lợi và thất thoát nguồn thu ngân sách liên quan đến đất đai vẫn còn diễn ra.
Cùng với đó, việc tiếp cận đất đai của tổ chức, cá nhân có những nơi còn khó khăn do chưa thực hiện đúng quy định; việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có nơi chưa đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người có đất thu hồi và nhà đầu tư, tại một số địa phương vẫn còn kéo dài làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người có đất thu hồi, gây khiếu nại, khiếu kiện và ảnh hưởng đến ổn định xã hội, phát triển kinh tế; hệ thống quy hoạch sử dụng đất chưa đảm bảo tính đồng bộ, tổng thể, hệ thống…
Cũng theo Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Dũng, hiện nay, bảng giá đất tại một số địa phương mới bằng khoảng 65% so với giá thị trường. Công tác định giá đất cụ thể ở một số nơi chưa kịp thời, chưa có cơ chế, nguồn lực để thu thập đầy đủ các dữ liệu, thông tin giá thị trường phục vụ cho công tác định giá đất, đảm bảo định phù hợp với giá thị trường.
Vi phạm pháp luật về đất đai còn xảy ra nhưng chưa được ngăn chặn, xử lý kịp thời. Tranh chấp, khiếu nại, tố cáo và vi phạm pháp luật về đất đai còn diễn biến phức tạp; tỷ lệ đơn thư khiếu nại vẫn chiếm tỷ lệ cao (trên 60%) trong tổng số đơn thư gửi đến các cơ quan nhà nước, nhiều vụ việc kéo dài, khó giải quyết dứt điểm; số vụ án liên quan tới cán bộ lãnh đạo các cấp về đất đai chiếm trên 70% số vụ án được xét xử hằng năm.
Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Dũng nhấn mạnh, những hạn chế, bất cập đó xuất phát từ nhiều nguyên nhân, có những nguyên nhân xuất phát từ thay đổi trong các mối quan hệ kinh tế, xã hội; có những nguyên nhân xuất phát từ chính quy định của Luật Đất đai hiện hành còn mâu thuẫn, chồng chéo, thiếu chặt chẽ. Chính vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Đất đai, thể chế bổ sung các chính sách mới nhằm đáp ứng nhu cầu quản lý và sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên, nguồn lực đất đai cho phát triển kinh tế - xã hội; khắc phục tình trạng tranh chấp, khiếu kiện, tham nhũng, lãng phí trong lĩnh vực này; đảm bảo quốc phòng, an ninh; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và doanh nghiệp, tạo điều kiện tiếp cận đất đai một cách bình đẳng, minh bạch và phát huy nguồn lực đất đai.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã phản ánh thực trạng công tác quản lý, sử dụng đất đai theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 trong những năm vừa qua và vai trò của MTTQ Việt Nam đối với vấn đề này; những vướng mắc, bất cập trong các quy định của Luật Đất đai năm 2013 ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của cá nhân, tổ chức bài học kinh nghiệm và nguyên nhân; quan điểm của Đảng trong việc sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai 2013; vai trò của MTTQ Việt Nam trong việc sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai 2013; Giải pháp sửa đổi, bổ sung nhằm khắc phục những vướng mắc, bất cập trong các quy định của Luật Đất đai năm 2013; giải pháp sửa đổi, bổ sung nhằm khắc phục vướng mắc, bất cập trong tổ chức thi hành Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn Luật Đất đai…
Theo các đại biểu, Luật Đất đai chưa định chế rõ ràng, làm nổi bật vai trò của đất đai là tài nguyên đặc biệt của quốc gia, nguồn lực quan trọng phát triển đất nước trong các quy định về quản lý và sử dụng đất; chưa xác định rõ, chi tiết việc kiểm soát quyền lực nhà nước đối với các cơ quan thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu đất đai quy định tại Điều 21; chưa thể hiện được sự phân cấp, phân quyền và trách nhiệm trong quản lý đất đai; giá trị tăng thêm của đất (địa tô chênh lệch) chưa được tập trung vào ngân sách nhà nước, chưa hài hòa lợi ích của các bên; vi phạm về đất đai, khiếu kiện về đất đai còn phức tạp….
 |
| Quang cảnh Hội thảo. |
Một số ý kiến cho rằng, chưa thống nhất, đồng bộ giữa các Luật, còn mâu thuẫn, chồng chéo giữa Luật Đất đai năm 2013 với Bộ luật Dân sự năm 2015, Luật Đầu tư năm 2020, Luật Nhà ở năm 2014 và Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014…. Các đại biểu đề nghị cần sửa đổi Luật Đất đai đảm bảo thể chế hóa đầy đủ các quy định của Hiến pháp. Nghiên cứu, chỉnh sửa các quy định tại các đạo luật khác nhau để bảo thống nhất, đồng bộ với pháp luật về đất đai. Đồng thời cần bổ sung các quy định về quyền của chủ sở hữu toàn dân đối với đất đai trong Luật Đất đai đảm bảo sự tương thích với Điều 52 Hiến pháp….
Mặt khác, giá đất khi Nhà nước thu hồi đất còn một số bất cập, nhất là cơ chế xác định chưa hợp lý dẫn đến việc giá đất do Nhà nước quy định và quyết định thường thấp hơn so với thị trường dẫn đến giá đất đền bù thấp. Đây là một trong những nguyên nhân gây ra khiếu nại trong quản lý đất đai, vướng mắc khi thực hiện các dự án đầu tư, sản xuất, kinh doanh, khi Nhà nước thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Do đó, các đại biểu đề nghị cần xây dựng cơ chế xác định giá đất đảm bảo nguyên tắc thị trường, trong đó cần đảm bảo người dân được tham gia sâu, rộng rãi và đủ tính đại diện trong tham vấn ý kiến về giá đất…./.