Theo quy định, cơ chế đầu tư đặc thù được áp dụng đối với các Dự án nhóm C quy mô nhỏ thỏa mãn các điều kiện sau: Thuộc nội dung đầu tư của các chương trình MTQG giai đoạn 2016 - 2020; tổng mức đầu tư dưới 5 tỉ đồng; dự án nằm trên địa bàn 1 xã và do UBND xã quản lý; kỹ thuật không phức tạp, có thiết kế mẫu, thiết kế điển hình; sử dụng một phần ngân sách nhà nước, phần kinh phí còn lại do nhân dân đóng góp và các nguồn khác, có sự tham gia thực hiện và giám sát của người dân, phần kinh phí đóng góp của nhân dân có thể bằng tiền hoặc hiện vật, ngày công lao động được quy đổi thành tiền; thuộc danh mục loại dự án được áp dụng cơ chế đặc thù do UBND cấp tỉnh ban hành.
Trên cơ sở đó, UBND tỉnh đã ban hành 8 nhóm công trình áp dụng cơ chế đầu tư đặc thù gồm công trình đường giao thông nông thôn, công trình thủy lợi, công trình phục vụ sinh hoạt về văn hóa, thể dục, thể thao, công trình phục vụ thông tin và truyền thông cơ sở, công trình giáo dục, công trình y tế và các công trình cơ sở vật chất khác. UBND tỉnh cũng đã giao các sở, ngành liên quan rà soát thiết kế mẫu, thiết kế điển hình đã ban hành, đề xuất phương án điều chỉnh, bổ sung hoặc ban hành mới thiết kế mẫu, thiết kế điển hình đối với các công trình nêu trên để các địa phương triển khai thực hiện.
Theo quy định của cơ chế đầu tư đặc thù thì những công trình trên chỉ cần lập hồ sơ xây dựng công trình đơn giản, không cần lập báo cáo kinh tế kỹ thuật, trên cơ sở thiết kế mẫu, thiết kế định hình do UBND tỉnh ban hành; giao cho cộng đồng dân cư, tổ chức, đoàn thể ở địa phương thực hiện; khi cộng đồng dân cư, tổ chức, đoàn thể không có đơn đăng ký thực hiện gói thầu, dự án hoặc không đáp ứng yêu cầu thì giao cho tổ, nhóm thợ tại địa phương thực hiện.
Việc áp dụng cơ chế đầu tư đặc thù sẽ góp phần giảm chi phí đầu tư xây dựng công trình, rút ngắn thời gian thực hiện, nâng cao hiệu quả chất lượng công trình, đồng thời phát huy vai trò của người dân trong việc tham gia giám sát, thi công đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng nông thôn.
Tuy nhiên, để áp dụng tốt cơ chế đầu tư đặc thù đòi hỏi cần phải nâng cao năng lực cho cán bộ xã, thôn và năng lực của người dân về các nội dung quản lý đầu tư và xây dựng công trình.
Lê Oanh