Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”. Xuyên suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Người đã dành cho thanh niên những tình cảm và sự quan tâm đặc biệt sâu sắc. Đặc biệt trong tác phẩm Di chúc, ngay sau phần nói về Đảng, Người đã căn dặn: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Người nhấn mạnh: Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng xã hội chủ nghĩa vừa “hồng” vừa “chuyên”. Điều đó khẳng định vai trò của thanh niên là vô cùng to lớn và bao trùm nhiều lĩnh vực. Trong suốt chiều dài của lịch sử dân tộc, các thế hệ thanh niên đã luôn nêu cao tinh thần yêu nước, không ngại khó, ngại khổ, hy sinh tuổi thanh xuân, xương máu vì độc lập của dân tộc. Vì vậy,công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống cho thanh niên có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng, củng cố tình cảm, niềm tin, bản lĩnh chính trị, qua đó xây dựng thế hệ trẻ có hoài bão, lý tưởng, khát vọng và trách nhiệm để xứng đáng làm chủ nước nhà theo di huấn của Bác.
Thực hiện lời dạy của Người, Đảng ta luôn đánh giá cao vai trò, vị trí của thanh niên trong các giai đoạn của cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đảng luôn đặt niềm tin vững chắc vào thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đổi mới đất nước. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, Đảng ta luôn ghi nhận, đề cao vai trò của thanh niên, đặt trọn niềm tin vào thế hệ trẻ. Với tinh thần “đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên”, vì vậy, chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước. Công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng; chú trọng chỉ đạo xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và hành động, xứng đáng là cánh tay đắc lực và đội hậu bị tin cậy của Đảng.
Khắc sâu lời dạy của Người, trong những năm qua, tuổi trẻ tỉnh Quảng Trị đã không ngừng học tập, khắc phục những khó khăn để rèn luyện, trưởng thành đóng góp vào thành tựu chung của Đảng bộ và Nhân dân tỉnh nhà. Các tổ chức Đoàn cấp cơ sở trên địa bàn toàn tỉnh đã từng bước đổi mới nội dung, phương thức giáo dục, tập trung phát hiện, nêu gương người tốt, việc tốt, phát huy tính tích cực, tự giác trong tự bồi dưỡng, tự giáo dục rèn luyện thanh niên . Công tác nắm bắt tình hình tư tưởng, định hướng dư luận trong thanh niên trước những diễn biến phức tạp và công tác đấu tranh với những luận điệu chống phá, âm mưu, hành động "diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch nhằm vào thanh niên được tiến hành thường xuyên. Đặc biệt, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn Quảng Trị đã ban hành Kế hoạch số 131/KH-TĐ, ngày 30/12/2011 về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong đoàn viên thanh niên theo Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị nhằm đưa việc học tập và làm theo lời Bác trở thành công việc thường xuyên, hàng ngày của mỗi đoàn viên thanh niên; nâng cao ý thức, trách nhiệm của đoàn viên thanh niên về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng theo Nghị quyết số 35-NQ/TW, đấu tranh, ngăn chặn các thông tin xấu độc trên mạng xã hội. Bên cạnh các nội dung chủ yếu, Tỉnh đoàn đã lựa chọn việc “Xây dựng lề lối, tác phong cán bộ đoàn trách nhiệm, gương mẫu, trung thực, sâu sát cơ sở, xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh” làm nội dung đột phá. Qua đó, khuyến khích cán bộ đoàn tích cực nghiên cứu, đề xuất giải pháp để tập hợp, đoàn kết ĐVTN. Đồng thời, thường xuyên bám sát cơ sở, phát hiện và phản ánh kịp thời những mô hình hay, cách làm sáng tạo; góp phần lan tỏa và thu hút đông đảo ĐVTN tham gia…các cấp bộ Đoàn trong toàn tỉnh thường xuyên tổ chức tốt các cuộc vận động: “Tuổi trẻ tự hào tiến bước dưới cờ Đảng, “Sáng tạo trẻ”, “Ba trách nhiệm”, “Tuổi trẻ Quảng Trị làm theo lời Bác”; các buổi tọa đàm, trao đổi về những chủ đề: “Đoàn viên, thanh niên phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam”, các diễn đàn “Đảng với thanh niên - thanh niên với Đảng”; các cuộc thi tìm hiểu về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, truyền thống vẻ vang của Đảng Cộng sản Việt Nam, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Thông qua các hoạt động, việc truyền thụ, giác ngộ lý tưởng cách mạng cho đoàn viên thanh niên trong thời kỳ mới được thực hiện có hiệu quả. Bên cạnh đó, các cấp bộ đoàn đã tích cực, chủ động phối hợp với các ngành đoàn thể, tổ chức phát động và triển khai sâu rộng các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ: “Xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”, “Xây dựng đô thị văn minh”, phong trào “Ngày Chủ nhật xanh”. Bên cạnh đó, các cấp bộ Đoàn đã tích cực triển khai thực hiện với nhiều công trình, phần việc cụ thể, thiết thực như: Tổ chức ra quân vệ sinh môi trường, thu gom, phân loại, xử lý rác thải, vệ sinh các tuyến đường thanh niên tự quản; vệ sinh các Nghĩa trang liệt sỹ, di tích lịch sử; trồng cây xanh… Kế thừa và phát huy vai trò của thế hệ trẻ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, ĐVTN trên địa bàn tỉnh không chỉ triển khai sáng tạo, hiệu quả các phong trào thi đua, tích cực phát triển KT-XH mà còn xung kích, tình nguyện tới những nơi khó khăn, gian khổ nhất. Một minh chứng cụ thể, khi các lực lượng chức năng của tỉnh đang hàng ngày, hàng giờ nỗ lực chống lại đại dịch Covid-19 luôn luôn có sự đồng hành của màu áo xanh tình nguyện ở khắp các địa phương.
Tuy nhiên, trong một bộ phận thanh niên hiện nay có những biểu hiện tiêu cực đáng lo ngại, nhất là tình trạng “nhạt Đảng, khô Đoàn, xa rời chính trị”. Một bộ phận người trẻ phai nhạt lý tưởng, chạy theo lối sống thực dụng, lười học tập và tu dưỡng đạo đức, sống gấp, thích hưởng thụ, ngại lao động, cổ súy cho những sinh hoạt thiếu lành mạnh hoặc phản văn hóa… Bởi vậy, việc giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, đoàn viên và thanh niên là giải pháp hết sức quan trọng.
Để giáo dục, rèn luyện đoàn viên thanh niên trở thành người chủ tương lai của đất nước, góp phần nâng cao chất lượng cán bộ Đoàn các cấp, đồng thời tạo môi trường rèn luyện, nêu gương tốt của người “thủ lĩnh” thanh niên. Trong thời gian tới, các cấp bộ Đoàn trong toàn tỉnh cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ cơ bản sau:
Thứ nhất, cần làm tốt công tác giáo dục, nâng cao nhận thức cho đoàn viên thanh niên, nhất là về “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Các tổ chức Đoàn cần định hướng, giáo dục thanh niên giữ vững bản lĩnh cách mạng, có ý thức nhạy bén chính trị, tích cực đấu tranh ngăn chặn, phản bác những thông tin và luận điệu sai trái, tăng sức đề kháng cho thanh niên trước những biểu hiện tiêu cực, mặt trái của xã hội và sự chống phá, xuyên tạc của các thế lực thù địch, nhất là trên mạng xã hội; Giáo dục, xây dựng tình bạn, tình yêu chân chính, ý thức công dân, tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái của con người Việt Nam. Thanh niên cần phải tự tin vào chính mình, giữ vững niềm tin trong cuộc sống, vào các giá trị chân, thiện, mỹ; vượt qua khó khăn, gian khổ như Bác Hồ đã dạy: “Gian nan rèn luyện mới thành công”.
Thứ hai, tăng cường công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên trong giai đoạn hiện nay, đó là yêu cầu, nhiệm vụ cấp bách, là chiến lược lâu dài. Phải đưa việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/05/2016 của Bộ Chính trị gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII thành công việc tự giác, thường xuyên. Các cấp ủy đảng, tổ chức Đoàn phải có kế hoạch cụ thể, tổ chức chặt chẽ, nghiêm túc việc học tập, quán triệt các chuyên đề, đồng thời thông qua những việc làm cụ thể, thiết thực tạo ra được môi trường lành mạnh để thanh niên tự rèn luyện, tìm được lẽ sống cao đẹp cho mình.
Thứ ba, chăm lo xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh xứng đáng giữ vai trò nồng cốt trong phong trào thanh niên.Tổ chức Đoàn cơ sở, chi đoàn là nơi trực tiếp giáo dục, rèn luyện, tổ chức cho đoàn viên, thanh niên hành động cách mạng. Xây dựng tổ chức đoàn vững mạnh mới đảm bảo cho đoàn viên thanh niên có điều kiện phấn đấu trưởng thành, trở thành những đảng viên, đoàn viên, thanh niên ưu tú. Do vậy, các cấp bộ đoàn cần coi trọng nhiệm vụ chăm lo xây dựng Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thật sự trong sạch, vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức, luôn là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên. Tổ chức để cán bộ, đoàn viên tham gia đóng góp ý kiến xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước, tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân.
Thứ tư, tăng cường vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức kinh tế, xã hội và gia đình, phối hợp giáo dục, bồi dưỡng, phát huy thanh niên. Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác thanh niên, mỗi tổ chức phải có chương trình cụ thể về công tác thanh niên, quy chế phối hợp hoạt động với Đoàn và các tổ chức thanh niên; vận động đoàn viên, hội viên thuộc đoàn thể mình tham gia tập hợp, giáo dục thanh thiếu nhi.
Tiếp nối truyền thống của các thế hệ cha ông, đoàn viên, thanh niên trong toàn tỉnh đang tích cực thi đua, học tập, quyết tâm cùng với Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân trong toàn tỉnh thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII và Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.
Phạm Xuân Ngọc - Trường Chính trị Lê Duẩn