Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, dư luận đặc biệt quan tâm, được đưa vào diện theo dõi của Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống tham nhũng.
Cụ thể, Hà Văn Thắm (sinh năm 1972, nguyên Chủ tịch HĐQT Oceanbank cùng 50 bị cáo khác bị truy tố về các tội: “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”, "Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản"; “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế, gây hậu quả nghiêm trọng” và “Tham ô tài sản”.
Hội đồng xét xử sơ thẩm gồm có 5 người do thẩm phán Trần Nam Hà làm chủ tọa, thẩm phán Trương Việt Toàn và 3 hội thẩm nhân dân. Do tính chất quan trọng của phiên tòa, Tòa án nhân dân (TAND) thành phố Hà Nội còn bố trí thêm 1 thẩm phán dự khuyết và 2 hội thẩm nhân dân dự khuyết.
Trong buổi xét xử đầu tiên, có hơn 50 luật sư tham gia bào chữa quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo cũng như những người liên quan tham dự. Trong số này, có hai luật sư bào chữa cho bị cáo Cựu Chủ tịch OceanBank Hà Văn Thắm và bốn luật sư bào chữa cho Cựu Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) Nguyễn Xuân Sơn.
Phiên tòa giữ kỷ lục về số lượng người tham gia tố tụng từ trước đến nay, lên tới hơn 700 người (bao gồm các nhân chứng, giám định viên, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan…).
Trong buổi xét xử sáng nay, Hội đồng xét xử (HĐXX) đã tiến hành kiểm tra sự có mặt của những người tham gia phiên tòa theo giấy triệu tập, giấy báo của Tòa án và kiểm tra căn cước của đương sự và những người tham gia tố tụng khác. Đồng thời, phổ biến quyền, nghĩa vụ của các đương sự và của những người tham gia tố tụng khác.
Nguyễn Xuân Sơn và Hà Văn Thắm bị khởi tố bổ sung tội “Tham ô tài sản”
Riêng Hà Văn Thắm bị truy tố cả 4 tội danh nói trên.
Nguyễn Xuân Sơn (sinh năm 1962, Hà Tĩnh), nguyên Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), nguyên Tổng Giám đốc Oceanbank, bị truy tố về 3 tội danh, gồm “Tham ô tài sản”, “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” và “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.
49 bị cáo còn lại bị truy tố về hai tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” và “Cố ý làm trái quy định Nhà nước về quản lý kinh tế nghiêm trọng”.
Nguyễn Xuân Sơn và Hà Văn Thắm bị khởi tố bổ sung tội “Tham ô tài sản” với cáo buộc tham ô số tiền 49,3 tỉ đồng của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam.
Ngoài ra, Hà Văn Thắm; Nguyễn Xuân Sơn; Nguyễn Minh Thu, nguyên Tổng giám đốc OceanBank và Phạm Hoàng Giang, nguyên Tổng Giám đốc Công ty BSC cũng bị thay đổi tội danh từ tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" sang tội "Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản".
Hoàng Thị Hồng Tứ, Chủ tịch HĐQT công ty BSC bị khởi tố bổ sung về tội "Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản".
Bị can Phạm Công Danh, nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng xây dựng; Trần Văn Bình, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Trung Dung và Hứa Thị Phấn, thành viên Hội đồng tín dụng Ngân hàng Đại Tín, bị khởi tố về tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng".
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, trong thời gian giữ cương vị cao nhất tại Oceanbank, Hà Văn Thắm đã chỉ đạo và cùng với Nguyễn Văn Hoàn (sinh năm 1977, Thái Bình), nguyên Phó Tổng Giám đốc Oceanbank) giải quyết cho Phạm Công Danh (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng thương mại cổ phần Xây dựng) vay 500 tỷ đồng thông qua Công ty Trung Dung, nhưng không đảm bảo các điều kiện vay vốn, không có tài sản đảm bảo và sử dụng vốn vay không đúng mục đích, trái với quy định của Ngân hàng Nhà nước về quy chế cho vay và quy trình, thủ tục, gây thiệt hại cho Oceanbank hơn 343 tỉ đồng tiền gốc và hơn 201 tỷ đồng tiền lãi. Hành vi nêu trên của Hà Văn Thắm và Nguyễn Văn Hoàn đã phạm tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” quy định tại khoản 3, Điều 179 Bộ luật Hình sự.
Theo chủ trương và sự chỉ đạo của Hà Văn Thắm về việc chi trả lãi ngoài huy động vốn cho khách hàng gửi tiền trên toàn hệ thống Oceanbank, Nguyễn Minh Thu (sinh năm 1973, Hà Nội, nguyên Phó Tổng Giám đốc Oceanbank) đã chỉ đạo cấp dưới, các khối, ban nghiệp vụ thuộc hội sở và các chi nhánh của hệ thống ngân hàng này thực hiện việc chi trả lãi suất ngoài hợp đồng huy động vốn trái quy định, gây thiệt hại cho Oceanbank hơn 1.576 tỉ đồng và làm ảnh hưởng đến việc ra chủ trương điều hành thị trường tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước, ảnh hưởng đến việc thực hiện chính sách tiền tệ của Chính phủ.
Các bị can Phạm Công Danh, Trần Văn Bình và Hứa Thị Phấn đã sử dụng các tài sản không có thật hoặc chưa đủ tính pháp lý để đảm bảo cho khoản vay nhằm mục đích hợp thức hoá hồ sơ vay được 500 tỷ đồng để Phạm Công Danh sử dụng số tiền vay được thanh toán các khoản nợ của Hứa Thị Phấn khi mua lại Ngân hàng Đại Tín. Hành vi của các bị can đã đồng phạm với Hà Văn Thắm về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”.
Hành vi nêu trên của Hà Văn Thắm và các đồng phạm đã phạm vào tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế, gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại khoản 3, Điều 165 Bộ luật Hình sự.
Đối với 34 bị can nguyên là Giám đốc Chi nhánh/Phòng giao dịch Oceanbank, thực hiện theo chủ trương của lãnh đạo Oceanbank, đã chỉ đạo các nhân viên tại Chi nhánh thực hiện chi tiền ngoài lãi xuất huy động cho khách hàng, vi phạm quy định của Ngân hàng Nhà nước về trần lãi suất huy động, gây thiệt hại cho Oceanbank.
Kết quả điều tra xác định trong hành vi phạm tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” của Hà Văn Thắm cùng các đồng phạm, tổng số tiền OceanBank đã sử dụng để chi lãi ngoài là hơn 1.576 tỷ đồng, được lấy từ các nguồn của OceanBank, trong đó có hơn 246 tỷ đồng được chi cho Nguyễn Xuân Sơn để chi lãi ngoài hợp đồng tiền gửi của PVN theo yêu cầu của Sơn, đã bị Nguyễn Xuân Sơn lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để chiếm đoạt. Trong số tiền này, Nguyễn Xuân Sơn chiếm đoạt hơn 49,3 tỷ đồng là tiền của Nhà nước mà Sơn là người đại diện quản lý. Hành vi chiếm đoạt này đã cấu thành tội “Tham ô tài sản” theo quy định tại Điều 278 Bộ luật Hình sự. Bị can Hà Văn Thắm là đồng phạm giúp sức cho Nguyễn Xuân Sơn tham ô số tiền này.
Trong số tiền chiếm đoạt hơn 246 tỷ đồng, số tiền hơn 197 tỷ đồng được xác định là Nguyễn Xuân Sơn đã lạm dụng chức vụ, quyền hạn của mình để yêu cầu Hà Văn Thắm chi và chiếm đoạt, gây thiệt hại cho các cổ đông khác của OceanBank; cấu thành tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản””theo quy định tại Điều 280 Bộ luật Hình sự. Bị can Hà Văn Thắm là đồng phạm giúp sức cho Nguyễn Xuân Sơn lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt số tiền này.
Hội đồng xét xử chấp thuận cho 3 bị cáo vắng mặt
Trong phiên toà xét xử lần này, có 3 bị cáo xin vắng mặt. Cụ thể, bị cáo là bà Hứa Thị Phấn (sinh năm 1947, trú tại phường Bình Thọ, quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh; nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Phú Mỹ) đã gửi đơn đến TAND thành phố Hà Nội xin được xét xử vắng mặt vì lý do sức khỏe già yếu và có kèm theo giấy xác nhận của bệnh viện. Luật sư của bà Phấn cho hay: “Bà Phấn bị huyết áp cao, tiểu đường không đi lại được, luôn trong tình trạng nửa mê nửa tỉnh. Theo kết quả giám định, bà Phấn đang mất sức khỏe 93%”.
Ngoài ra, nguyên Giám đốc khối kế toán và Giao dịch trong nước của OceanBank Vũ Thị Thùy Dương cũng có đơn xin xét xử vắng mặt vì vừa mới sinh con. Nguyễn Viết Hiền, nguyên Giám đốc OceanBank - Phòng giao dịch Âu Cơ cũng có đơn xin xét xử vắng mặt vì đang mắc bệnh hiểm nghèo, phải nằm điều trị trong bệnh viện. Cả 2 bị cáo này bị truy tố về cùng tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.
Về phía đại diện Viện kiểm sát cũng có một kiểm sát viên (chính) vắng mặt vì lý do sức khỏe, được thay thế bởi một kiểm sát viên dự khuyết.
Sau thời gian hội ý, thẩm phán Trương Việt Toàn cho hay HĐXX vẫn xét xử bình thường. Đối với ba bị cáo vắng mặt, HĐXX sẽ công bố lời khai có trong hồ sơ vụ án. Quá trình xét xử, nếu thấy cần thiết, HĐXX sẽ cho dẫn giải bị cáo tới phiên tòa.
Trước đó, sau 8 ngày xét xử, ngày 8/3, Hội đồng xét xử TAND TP Hà Nội đã quyết định trả hồ sơ vụ án để tiến hành điều tra bổ sung thêm một số nội dung.
Dự kiến phiên tòa sẽ diễn ra trong 20 ngày./.
Thu Hằng