Cuộc tập trận hàng hải ASEAN-Mỹ diễn ra trong 5 ngày bắt đầu từ ngày 2-6/9 tại khu vực biển Vịnh Thái Lan và ngoài khơi mũi Cà Mau, Việt Nam, với chủ đề “Tăng cường hiểu biết lẫn nhau và năng lực tác chiến hàng hải hỗn hợp” nhằm thúc đẩy an ninh, an toàn hàng hải, tự do hàng hải hàng không và các hoạt động thương mại không bị ngăn trở theo các nguyên tắc được quốc tế công nhận.
Theo TTXVN, tất cả các nước thành viên ASEAN, trong đó có Việt Nam, đều cử lực lượng tham gia diễn tập. Cuộc tập trận có sự tham gia của 8 tàu chiến và 4 máy bay chiến đấu từ 7 quốc gia, 1.250 quân nhân của Mỹ và tất cả 10 nước ASEAN. Phía Mỹ cử liên đội tàu khu trục 7 thuộc Hạm đội 7 tham gia diễn tập, trong đó nổi bật nhất là tàu tuần duyên USS Montgomery, được hạ thuỷ vào năm 2016 và là một trong những tàu tuần duyên hiện đại nhất của hải quân Mỹ.
Dự kiến, trong khuôn khổ cuộc tập trận, các lực lượng hỗn hợp của ASEAN và Mỹ sẽ phải thực hiện các hoạt động trên biển và trên không, với tình huống mô phỏng là qua trao đổi thông tin, các lực lượng phát hiện 3 tàu đáng ngờ, có hành vi vi phạm pháp luật trên biển tại vùng biển Đông Nam Á. Các lực lượng hỗn hợp sau đó sẽ tiến hành truy tìm và bắt giữ các nghi phạm trên tàu.
Các quan chức hải quân kỳ vọng cuộc tập trận sẽ giúp tăng cường hợp tác hàng hải giữa Mỹ và ASEAN, trong đó có trao đổi thông tin nhằm giúp bảo vệ khu vực Đông Nam Á tránh khỏi các mối đe dọa trên biển.
Phát biểu tại lễ khai mạc, Phó Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương Kenneth Whitesell cho rằng cuộc tập trận này sẽ giúp các bên tăng cường niềm tin và hiểu rõ năng lực lẫn nhau, đồng thời nhấn mạnh cách thức duy nhất để phát triển niềm tin là cùng tác chiến trên biển. Ông nhấn mạnh: "Khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương mà chúng ta đang trông đợi là một môi trường tự do và rộng mở, tôn trọng luật quốc tế và cải thiện sự hợp tác giữa các đối tác của chúng ta".
Trước đó, chiều 1/9, Tàu Hải quân 18-Bộ Tư lệnh Vùng 2-Quân chủng Hải quân, Quân đội nhân dân Việt Nam, đã lên đường tham dự Diễn tập hàng hải ASEAN-Mỹ và dự kiến đến điểm tập kết tại khu vực cách mũi Cà Mau 55-60 hải lý về phía Tây Nam vào ngày 3/9.
Tập trận hàng hải đầu tiên giữa ASEAN và Mỹ diễn ra khoảng một năm sau khi các nước thành viên ASEAN lần đầu tiến hành tập trận trên biển với Trung Quốc. Tập trận hàng hải ASEAN-Mỹ được Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đề xuất tại cuộc gặp không chính thức Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN-Mỹ tháng 10/2017 tại Philippines, được đồng thuận tại Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN tháng 10/2018 tại Singapore. Tập trận AUMX mới chỉ diễn ra một lần duy nhất và chưa tạo thành cơ chế thường xuyên./.