Theo dữ liệu vừa được UNICEF công bố ngày 15/11, hơn 45.000 trẻ em đã được thả ra khỏi nơi giam giữ và trở về an toàn với gia đình hoặc một giải pháp thay thế thích hợp kể từ khi đại dịch COVID-19 bắt đầu. Báo cáo có tiêu đề “Giam giữ trẻ em trong thời gian COVID-19” tiết lộ rằng các cơ quan quản lý giam giữ ở ít nhất 84 quốc gia đã thả hàng nghìn trẻ em kể từ tháng 4/2020 trong bối cảnh khi UNICEF thu hút sự chú ý về nguy cơ gia tăng nhiễm COVID-19 ở những nơi bị giam giữ và không gian quá đông và kêu gọi giải phóng trẻ em ngay lập tức.
Bà Henrietta Fore, Giám đốc Điều hành UNICEF, cho biết: “Từ lâu chúng ta đã biết rằng hệ thống tư pháp không được trang bị để đáp ứng các nhu cầu cụ thể của trẻ em - một tình huống càng trở nên trầm trọng hơn do đại dịch COVID-19”. “Chúng tôi khen ngợi các quốc gia đã chú ý đến lời kêu gọi của chúng tôi và trả tự do cho những đứa trẻ khỏi bị giam giữ. Bằng cách bảo vệ trẻ em khỏi những điều kiện có thể khiến chúng mắc bệnh hiểm nghèo, các quốc gia này đã có thể vượt qua sự phản kháng của cộng đồng và đưa ra các giải pháp công lý sáng tạo và phù hợp với lứa tuổi. Nó đã chứng minh một điều mà chúng tôi đã biết - các giải pháp công lý thân thiện với trẻ em hơn là có thể có” – bà nói thêm.
Trẻ em bị giam giữ trong không gian chật hẹp và quá đông đúc
Báo cáo của UNICEF cũng cho biết trẻ em bị giam giữ - bao gồm giam giữ trước và sau khi xét xử, giam giữ người nhập cư, giam giữ liên quan đến xung đột vũ trang hoặc an ninh quốc gia, hoặc sống với cha mẹ bị giam giữ - thường bị giam giữ trong những không gian chật hẹp và quá đông đúc. Các em không được tiếp cận đầy đủ với các dịch vụ dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe và vệ sinh, và dễ bị bỏ rơi, lạm dụng thể chất, tâm lý và bạo lực trên về giới. Nhiều em bị từ chối tiếp cận luật sư và dịch vụ chăm sóc gia đình.
Ngoài ra, dịch COVID-19 cũng đã ảnh hưởng sâu sắc đến công lý đối với trẻ em, đóng cửa các tòa án và hạn chế quyền tiếp cận các dịch vụ xã hội và pháp lý thiết yếu. Kết quả là, nhiều trẻ em, bao gồm cả trẻ em đường phố, đã bị giam giữ vì vi phạm lệnh giới nghiêm và hạn chế di chuyển liên quan đến đại dịch.
Một phân tích khác của UNICEF cho thấy trên toàn thế giới, 261.000 trẻ em vi phạm pháp luật - những em bị nghi ngờ, buộc tội hoặc bị phát hiện phạm tội - bị giam giữ.
Chấm dứt việc giam giữ tất cả trẻ em
Giám đốc điều hành UNICEF nói rằng "mọi trẻ em bị giam giữ là bằng chứng cho sự thất bại của hệ thống, nhưng sự thất bại này còn lớn hơn nữa"; đồng thời nhấn mạnh rằng các hệ thống công lý nhằm bảo vệ và hỗ trợ trẻ em thường làm tăng thêm đau khổ cho các em.
Để lấy lại công lý cho trẻ em và chấm dứt một cách an toàn việc giam giữ tất cả trẻ em, UNICEF kêu gọi các chính phủ và xã hội dân sự hành động trong nhiều lĩnh vực. Trước hết, cần đầu tư nâng cao nhận thức về quyền hợp pháp của trẻ em trong hệ thống công lý và bảo trợ xã hội, đặc biệt là đối với những trẻ em bị thiệt thòi nhất. Phát triển trợ giúp pháp lý, đại diện và dịch vụ miễn phí cho tất cả trẻ em. Ưu tiên phòng ngừa và can thiệp sớm đối với các trường hợp trẻ vi phạm pháp luật, cũng như giới thiệu các phương án thay thế phù hợp. Chấm dứt việc giam giữ trẻ em, kể cả thông qua các cải cách pháp luật nhằm nâng cao tuổi chịu trách nhiệm hình sự. Đảm bảo công lý cho trẻ em sống sót sau bạo lực, lạm dụng hoặc bóc lột tình dục, bằng cách đầu tư vào các quy trình công lý thân thiện với trẻ em và phụ nữ. Thiết lập các tòa án chuyên biệt thân thiện với trẻ em, cũng như các tòa án trực tuyến và di động./.
Khánh Linh (Theo UN, UNICEF)