Sau 11 ngày xét xử và nghị án, chiều 29/12, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã tuyên án đối với bị cáo Tạ Bá Long (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng thương mại cổ phần Dầu khí Toàn Cầu - GPBank) cùng 5 đồng phạm trong vụ án “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại GPBank.
Đối với nhóm 5 bị cáo phạm tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng,” Tòa đã tuyên án phạt các bị cáo Tạ Bá Long (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị GPBank) 5 năm tù; Đoàn Văn An (nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị GPBank) 13 năm tù; Phạm Quyết Thắng (nguyên Tổng Giám đốc GPBank) và Nguyễn Ngọc Nam (nguyên Giám đốc Công ty Sao Bắc) cùng lĩnh án 5 năm tù; bị cáo Nguyễn Anh Dung (nguyên Kế toán trưởng GPBank) bị phạt 3 năm tù treo.
Riêng bị cáo Nghiêm Tiến Sỹ (nguyên Phó Tổng Giám đốc GPBank) ban đầu bị Viện Kiểm sát truy tố về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.”
Tuy nhiên, qua quá trình thẩm vấn tại phiên tòa, Hội đồng xét xử xác định bị cáo Nghiêm Tiến Sỹ không cố ý thực hiện sai phạm, ký vào các giấy tờ giải ngân nhưng không xem xét việc hợp đồng có đủ cơ sở pháp luật hay không. Việc này cấu thành hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Do đó, Hội đồng xét xử đã quyết định chuyển tội danh cho bị cáo Nghiêm Tiến Sỹ từ tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” sang tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” và tuyên phạt bị cáo Nghiêm Tiến Sỹ 4 năm tù.
Hội đồng xét xử nhận định, bị cáo Tạ Bá Long và Đoàn Văn An giữ vai trò chính, chỉ đạo những bị cáo khác làm theo, dùng số tiền gây thiệt hại của GPBank sử dụng cho các công ty sân sau.
Trong khi đó, bị cáo Đoàn Văn An sử dụng phần lớn số tiền mà GPBank bị thiệt hại nên cần bị xử lý nghiêm khắc.
Các bị cáo khác đóng vai trò đồng phạm giúp sức, nhưng chỉ là người làm công; trong quá trình điều tra, xét xử, các bị cáo thành khẩn khai báo, nhân thân tốt, nên Hội đồng xét xử xem xét áp dụng các tình tiết giảm nhẹ cho các bị cáo đồng phạm.
Theo cáo trạng truy tố, Ngân hàng Thương mại cổ phần Dầu khí Toàn Cầu (GPBank) tiền thân là Ngân hàng cổ phần Nông thôn Ninh Bình và được phép chuyển đổi tên gọi cũng như mô hình hoạt động thành ngân hàng thương mại vào năm 1993. Sau 12 lần thay đổi đăng ký kinh doanh, vào năm 2014 GPBank có vốn điều lệ là 3.018 tỷ đồng.
Trong số 903 cổ đông của GPBank có 11 pháp nhân. Ba trong số 11 pháp nhân này có vốn Nhà nước.
Riêng Tạ Bá Long cùng nhóm cổ đông liên quan sở hữu 34,99% vốn điều lệ, tương đương hơn 1.000 tỷ đồng và Đoàn Văn An cùng nhóm cổ đông liên quan nắm giữ 55,32% vốn điều lệ, tương ứng hơn 1.669 tỷ đồng.
Trong các năm 2009 và 2010, để có tiền tăng vốn điều lệ tại GPBank theo quy định tại Nghị định số 141/2006/NĐ-CP ngày 22/11/2006 của Chính phủ và sử dụng vào những việc khác, Tạ Bá Long và Đoàn Văn An đã sử dụng 3 công ty (doanh nghiệp gia đình) để phát hành 3.380 trái phiếu bán cho Công ty Tài chính cổ phần Điện lực (EVN Finance), thu về 3.380 tỷ đồng.
Số tiền nêu trên được nguyên Chủ tịch và Phó Chủ tịch GPBank sử dụng hơn 2.611 tỷ đồng để nhóm cổ đông của Tạ Bá Long và Đoàn Văn An mua cổ phần nhằm tăng vốn điều lệ ở ngân hàng này.
Bị cáo Tạ Bá Long và đồng phạm còn sử dụng 512,6 tỷ đồng để trả lãi trái phiếu và phí tư vấn phát hành trái phiếu. Số tiền còn lại hơn 255,7 tỷ đồng, bị cáo Tạ Bá Long và bị cáo Đoàn Văn An “rót” vào hoạt động đầu tư, kinh doanh của 3 doanh nghiệp liên quan.
Theo hồ sơ vụ án, các nguyên lãnh đạo, cán bộ GPBank, sau khi được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận cho ngân hàng này tăng vốn điều lệ lên 3.018 tỷ đồng vào năm 2014 và do không có tiền để trả gốc, lãi cho Công ty Tài chính cổ phần Điện lực (EVN Finance) nên bị cáo Tạ Bá Long cùng bị cáo Đoàn Văn An đã bàn cách rút tiền từ GPBank để có tiền thanh toán với chủ nợ.
Bị cáo Tạ Bá Long và đồng phạm đã sử dụng 2 trong 3 doanh nghiệp liên quan thỏa thuận đặt cọc mua 58% Tòa nhà Capital Tower và Hợp đồng hợp tác đầu tư Dự án Trung tâm Thương mại, văn phòng và nhà ở An Khánh Sao Bắc GPBank để rút 3.900 tỷ đồng của chính GPBank.
Rút được số tiền nêu trên, bị cáo Tạ Bá Long chỉ đạo thuộc cấp sử dụng hơn 3.793 tỷ đồng để trả nợ gốc và lãi đối với EVN Finance. Số tiền rút được còn lại, Đoàn Văn An và một doanh nghiệp liên quan sử dụng vào mục đích riêng.
Trong quá trình điều tra, cơ quan chức năng xác định, hành vi của bị cáo Tạ Bá Long cùng đồng phạm đã vi phạm vào Điều 140 - Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010, gây thiệt hại cho GPBank 3.900 tỷ đồng tiền gốc và 858 tỷ đồng tiền lãi phát sinh (tính đến tháng 7/2015).
Đến nay, bị cáo Tạ Bá Long cùng gia đình đã khắc phục được hơn 864,8 tỷ đồng, hiện còn phải khắc phục tiếp hơn 534 tỷ đồng. Bị cáo Đoàn Văn An cùng gia đình đã khắc phục được gần 84 tỷ đồng trong tổng số 2.510 tỷ đồng mà bị cáo gây thiệt hại./.