Một ngày trước khai mạc Hội nghị lần thứ 25 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP 25) tại Tây Ban Nha, Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres đã lên tiếng cảnh báo các mục tiêu của Thỏa thuận khí hậu Paris đã không được tôn trọng và không đủ.
Phát biểu tại cuộc họp báo ở Madrid ngày 1/12, Tổng thư ký António Guterres nêu rõ: "Chúng ta hiện đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng khí hậu toàn cầu", đồng thời nhấn mạnh cuộc khủng hoảng này đang tiến gần tới "điểm không thể cứu vãn". "Cuộc chiến chống lại tự nhiên của chúng ta phải dừng lại. Và chúng tôi biết điều đó là có thể" – ông Guterres nói thêm, và lưu ý rằng cộng đồng khoa học đã cung cấp cho thế giới bản đồ đường đi để đạt được điều này.
Theo Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), nhân loại phải hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu không vượt quá 1,5 độ C, đạt mức trung lập carbon vào năm 2050 và giảm lượng khí nhà kính phát thải bằng 45% so với mức của năm 2010 vào năm 2030.
Tuy nhiên, theo người đứng đầu Liên hợp quốc, cho đến nay, những nỗ lực của chúng ta để đạt được những mục tiêu này là hoàn toàn không thỏa đáng. "Các cam kết được thực hiện tại Paris (thỏa thuận khí hậu đạt được năm 2015) sẽ luôn dẫn đến sự gia tăng nhiệt độ trên 3 độ C. Nhưng nhiều quốc gia thậm chí còn không tôn trọng các cam kết này" – ông nêu rõ.
Tuy nhiên, người đứng đầu Liên hợp quốc cũng nhắc lại rằng việc hạn chế tăng nhiệt độ dưới 1,5 độ C vẫn nằm trong tầm tay của chúng ta và các công nghệ cần thiết để thực hiện điều đó là có thể. "Các tín hiệu của hy vọng đang được nhân lên. Dư luận đang thức dậy ở khắp mọi nơi" – ông cho biết, đồng thời đề cập đến việc huy động giới trẻ, các thành phố, tổ chức tài chính và doanh nghiệp. Theo ông, "điều còn thiếu là ý chí chính trị". Ý chí chính trị sẽ định giá carbon, ngừng trợ cấp nhiên liệu hóa thạch, ngừng xây dựng các nhà máy than từ năm 2020, đánh thuế ô nhiễm hơn là đánh thuế vào dân số.
Theo người đứng đầu Liên hợp quốc, những quốc gia phát thải khí nhà kính lớn nhất thế giới đang nỗ lực không đủ. "Và nếu không có họ, mục tiêu của chúng ta không thể truy cập được" – ông cảnh báo. Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Mỹ rút khỏi Thỏa thuận Paris về khí hậu, trong khi các nước có lượng khí phát thải lớn như Trung Quốc, Ấn Độ, Nga và Brazil "mập mờ" về việc thực hiện các cam kết về khí hậu trong ngắn hạn.
Trong bối cảnh đó, ông Guterres mong đợi từ COP25 một minh chứng rõ ràng cho tham vọng và cam kết gia tăng đối với trách nhiệm và tinh thần lãnh đạo cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. "Trong 12 tháng tới, điều quan trọng là chúng ta phải đạt được các cam kết quốc gia tham vọng hơn - đặc biệt là từ các nguồn phát lớn - để ngay lập tức bắt đầu giảm phát thải khí nhà kính với tốc độ phù hợp với tính trung lập đến năm 2050" – Tổng thư ký nhấn mạnh.
Nhà lãnh đạo cấp cao của Liên hợp quốc cũng lưu ý rằng các quốc gia phải bảo đảm rằng ít nhất 100 tỷ USD mỗi năm được cung cấp cho các nước đang phát triển để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và tính đến "những kỳ vọng chính đáng" của họ về các nguồn lực cần thiết để xây dựng khả năng phục hồi, ứng phó với thảm họa. Ngoài ra, chúng ta cũng phải tiến lên các khía cạnh xã hội của biến đổi khí hậu và bảo đảm rằng các cam kết quốc gia có bao gồm một sự chuyển đổi chỉ dành cho những người có công việc và sinh kế bị ảnh hưởng trong khi chúng ta chuyển từ nền kinh tế xám sang nền kinh tế xanh.
Tổng thư ký Liên hợp quốc cũng hy vọng rằng COP25 tại Madrid sẽ có thể đạt được thống nhất về các hướng dẫn thực hiện Điều 6 của Thỏa thuận Paris. "Thật không may, điều này đã không được thực hiện ở Katowice" tại COP24 ở Ba Lan – ông Guterres lưu ý. "Thỏa thuận này sẽ cung cấp một nền tảng vững chắc cho hợp tác quốc tế để giảm khí thải và cho phép khu vực tư nhân đóng vai trò lớn hơn trong hành động khí hậu".
Cùng ngày, tổ chức Oxfam cho biết thời tiết khắc nghiệt và các vụ cháy rừng nghiêm trọng đã khiến hơn 20 triệu người phải rời bỏ nhà cửa trong 10 năm qua và tình trạng này sẽ ngày càng trầm trọng nếu các nhà lãnh đạo thế giới không có hành động ngăn chặn các mối đe dọa do tình trạng biến đổi khí hậu.
Theo Oxfam, các trường hợp sơ tán chủ yếu là do bão lũ và cháy rừng xảy ra theo mùa. Số người phải sơ tán do nguyên nhân này cao gấp 3 lần số người phải sơ tán do xung đột. Trong số 10 quốc gia có tỷ lệ dân số phải đi sơ tán cao nhất, 7 quốc gia thuộc nhóm các quốc đảo đang phát triển, phần lớn ở Thái Bình Dương và Caribe. Khoảng 80% số người phải rời bỏ nhà cửa do thiên tai trong 1 thập kỷ qua là ở các nước châu Á./.
Khánh Linh (Theo UN, AFP, Reuters)