|
 |
|
Những tài sản có giá trị lớn phải kê khai của đối tượng thuộc diện phải kê khai tài sản (hình có tính chất minh họa, nguồn: kientructb.com)
|
Đấu tranh phòng, chống tham nhũng là vấn đề phức tạp, đòi hỏi nỗ lực và áp dụng các biện pháp toàn diện, đồng bộ, trong đó vấn đề kiểm soát thu nhập, tài sản của cán bộ, công chức, viên chức là một trong những biện pháp, giải pháp quan trọng. Thực chất việc kê khai tài sản không phải là vấn đề mới. Tuy nhiên trong các quy định của pháp luật có rất nhiều quy định ràng buộc, bắt buộc đối với việc kê khai tài sản nhưng còn mang tính hình thức. Trong khi vấn đề liên quan đến bảo đảm tính trung thực trong kê khai tài sản, kiểm soát tài sản cán bộ, công chức, viên chức lại thiếu và làm chưa đến nơi đến chốn.
Đơn cử như việc quy định về trình tự, thủ tục kê khai nhưng lại thiếu việc quy định cán bộ kê khai phải trung thực, ai là người đánh giá, kiểm soát việc kê khai này. Việc giải trình nguồn gốc tài sản, công khai bản kê khai tài sản cũng không được thực hiện một cách triệt để… Kê khai trung thực là cần thiết nhưng quan trọng là việc giải trình nguồn gốc tài sản. Pháp luật hiện nay và kể cả Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí đã nêu ra vấn đề giải trình tài sản, đặc biệt là tài sản tăng thêm. Tuy nhiên, việc phải chứng minh nguồn gốc tài sản chưa được đặt ra mà mới dừng lại ở việc giải trình; chưa đề cập đến việc chứng minh tính hợp pháp của tài sản. Vì vậy cần phải coi trọng việc quản lý “đầu vào”, tức là nguồn thu nhập của đối tượng thuộc diện phải kê khai tài sản.
Hiện nay, thu nhập của cán bộ, công chức có rất nhiều nguồn, tiền lương chỉ là một phần, ngoài ra còn có các khoản phụ cấp, thu nhập từ các nguồn khác. Kiểm soát chặt chẽ, minh bạch nguồn gốc dòng tiền hình thành nên tài sản của cán bộ, công chức một cách rõ ràng thì khi đó việc giải trình nguồn gốc tài sản trở nên dễ dàng hơn. Vấn đề giải trình và công khai tài sản là vấn đề phức tạp nhất trong việc kiểm soát tài sản, thu nhập. Hiện nay mới có quy định giải trình khi có tài sản tăng thêm, tuy nhiên việc này mới dừng lại ở chỗ nếu không giải trình được tức là không trung thực trong kê khai tài sản thì phải chịu các mức kỷ luật, cao nhất là cách chức. Mặt khác tài sản tạm gọi là không rõ ràng đó thì cũng chưa thể kết luận ngay đó là tài sản liên quan đến tham nhũng để thu hồi.
Bên cạnh đó, bản kê khai tài sản hiện nay cũng mới chỉ công khai trong nội bộ cơ quan, tổ chức, đơn vị. Trong kết luận số 21 ngày 23/5/2012 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) nêu rõ phải xem lại các quy định để tiến tới công khai minh bạch tài sản, thậm chí công khai ở nơi làm việc và nơi cư trú, tuy nhiên việc này đến nay vẫn chỉ công khai trong nội bộ. Một khi đã công khai trong nội bộ thì sự kiểm tra, giám sát, phát hiện của người dân sẽ bị hạn chế. Vì vậy cần có các nguyên tắc và đưa ra quy định về trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc kiểm soát. Cần có cơ quan, đơn vị có thẩm quyền thẩm định, đánh giá bản kê khai tài sản cá nhân. Đồng thời phải có mối quan hệ với các cơ quan quản lý để có thể nhận định ban đầu về tính minh bạch của tài sản, từ đó việc kê khai và chứng minh nguồn gốc tài sản mới được thực hiện một cách nghiêm túc và triệt để nhằm hạn chế và phòng ngừa tham nhũng.
Tân Nguyên
|